Sześć zasad tworzenia dobrej przestrzeni publicznej

1 rok temu

/Fot.: Jean-Christophe Benoist//

Wiadomo, iż siłą miast jest przede wszystkim przestrzeń publiczna. Ta, do której dostęp mają wszyscy i ta, która tworzy obraz miasta. Amerykański urbanista Alex Garvin, znany m.in. z projektu BeltLine, obwodnicy parków i tras spacerowo-rowerowych wokół centrum Atlanty, przekonuje jednak, iż zaprojektowanie dobrej przestrzeni publicznej nie jest rzeczą trywialną. Podczas odczytu w Kinder Institute for Urban Research wyłożył więc sześć podstawowych zasad jakimi powinni kierować się urbaniści. Opisał je też w swojej nowej książce What Makes a Great City.

1. Musi być otwarta dla wszystkich
Jako modelowy publiczny plac Garvin wymienia Plaza Mayor w Salamance. „Schodzą się tu ludzie z całego miasta, bo to miejsce, gdzie łatwo dotrzeć. Jest zawsze dostępne, bezpieczne i łatwo tu się poruszać. Świetnie odnajdą się tu ludzie z różnych środowisk, którzy są tu z całkiem odmiennych powodów i mają różne zamierzenia.”, przekonuje Garvin.

(fot: Stef Mec)

2. Musi tu być coś interesującego dla wszystkich
Jako miejsce przeznaczone dla wszystkich Garvin wymienia z kolei nowojorski Bryant Park (na zdjęciu otwarciowym oraz poniżej). Są tu zarówno kawiarenki oraz restauracje, drobne sklepiki, a także miejsce na niezobowiązujący relaks. Zimą działa lodowisko, a latem można pooglądać filmy. „Czegokolwiek szukasz, znajdziesz to w Bryant Park”, mówi Garvin.

(fot: Beyond My Ken)

3. Musi umieć przyciągnąć ludzi z całego miasta
Tu jako przykład Garvin wskazuje wiedeńską Kärntner Straße. Ponad pół wieku temu, kiedy samochody zdominowały ulicę, Wiedeńczycy zaczęli z niej uciekać, a lokalne sklepy przeżywały trudny okres. Dla ratowania sytuacji miasto wyłączyło ulicę z ruchu i postanowiło stworzyć tu pasaż handlowy. Dziś to jedna z najmodniejszych ulic w Europie.

(fot: PictureObelix)

4. Musi tworzyć ramy dla rozwoju miasta
Za wzór amerykański urbanista podaje petersburski budynek Admiralicji. Postawiony w szczerym polu pod koniec XVIII wieku został otoczony wieńcem ulic. Wszystkie zbiegały się w tym miejscu, a sam budynek stał się węzłem komunikacyjnym dla metropolii. „W wielkim mieście, gdy ludzie dotrą do celu, muszą być w stanie zorientować się w okolicy, tak aby dostać się w kolejne miejsce: zatrzymują się po drodze i łatwo mogą poruszać się po przestrzeni publicznej ” tłumaczy Garvin.

(fot: Insider)

5. Musi być przestrzenią przyjazną do życia
Ludzie po prostu potrzebują miejsc spełniających ich podstawowe potrzeby: pozbawionych hałasu, gdzie można odetchnąć świeżym powietrzem, niezaśmieconego, no i z odrobiną cienia w czasie lata. Tutaj posłużył się przykładem amerykańskim, San Antonio River Walk. Sieć kanałów, zbudowana na początku XX wieku, aby chronić miasto przed powodziami z czasem stała się najpopularniejszą atrakcją turystyczną całego stanu.

(fot: Pedro Szekely)

6. Musi przyczyniać się do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
Nawet w najbardziej chaotycznych miastach doskonała przestrzeń publiczna powoduje, iż ludzie czują się lepiej. Według Garvina działa to też w drugą stronę: dobrzy ludzie tworzą dobrą przestrzeń. To musi być dobro chronione przez wszystkich, zarówno zwykłego obywatela, jak i władze. W tym punkcie Garvin podsuwa przykład nowojorskiego dworca Grand Central: „To zakrawa na cud, iż codziennie halę dworca przemierzają setki śpieszących się ludzi i mało kto na siebie wpada, nie kłóci i nie przepycha.”

(fot: Sracer357)