Szanghajska Organizacja Współpracy: posiedzenie Rady Szefów Rządów w Moskwie

Zdjęcie: Szanghajska Organizacja Współpracy

Agencja Informacyjna: Li Qiang – premier Chińskiej Republiki Ludowej wziął udział w 24. posiedzeniu Rady Szefów Rządów (Premierów) państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy (ang. Shanghai CooperationOrganisation – SCO), które odbyło się w Moskwie – stolicy Federacji Rosyjskiej. W spotkaniu uczestniczyli przywódcy i przedstawiciele państw członkowskich, państw obserwatorów i partnerów ds. dialogu Szanghajskiej Organizacji Współpracy, goście kraju-gospodarza oraz osoby odpowiedzialne w odpowiednich organizacjach międzynarodowych.

Uczestnikami 24. posiedzenia Rady Szefów Rządów (Premierów) państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Moskie – stolicy Federacji Rosyjskiej byli szefowie państw i rządów z Europy, w tym przedstawiciele 24. państw członkowskich Unii Europejskiej oraz innych krajów, takich jak Albania, Andora, Armenia, Azerbejdżan, Bośnia i Hercegowina, Gruzja, Islandia, Kosowo, Liechtenstein, Mołdawia, Monako, Czarnogóra, Macedonia Północna, Norwegia, San Marino, Serbia, Szwajcaria i Wielka Brytania.

Szanghajska Organizacja Współpracy istotna siła systemu globalnego zarządzania

Li Qiang – premier Chińskiej Republiki Ludowej oświadczył, iż członkowskich Szanghajska Organizacja Współpracy, jako istotna siła w budowie i reformie systemu globalnego zarządzania, ma warunki i możliwości, aby przy wykorzystaniu wspólnych inicjatyw na rzecz globalnego zarządzania odegrać większą rolę w promowaniu osiągania „porządku światowego”.

Szanghajska Organizacja Współpracy powinna: po pierwsze, wykorzystać swoje unikalne przewagi; po drugie, skupić się na dwóch kluczowych obszarach: rozwoju i bezpieczeństwie oraz po trzecie, uwolnić silną energię innowacji i transformacji.

Li Qiang: Chiny gotowe do większego zaangażowania

Li Qiang – premier Chińskiej Republiki Ludowej przypomniał, iż na XXV szczycie Szanghajska Organizacja Współpracy w Tianjinie – w Chińskiej Republice Ludowej (31 sierpnia – 1 września 2025 roku) przywódcy uczestniczący w wydarzeniu wspólnie zatwierdzili „Strategię rozwoju Szanghajskiej Organizacji Współpracy na najbliższe 10 lat (2026–2035)”. Strona chińska jest gotowa, wraz z innymi państwami członkowskimi, bardziej koncentrować się na strategicznej koordynacji, skutecznie wdrażać współpracę, optymalizować i ulepszać mechanizmy operacyjne, dalej wzmacniać spójność, zdolność działania i wpływ, nieustannie rozwijać i umacniać Szanghajską Organizację Współpracy.

Szanghajska Organizacja Współpracy odgrywa coraz ważniejszą rolę

Uczestnicy 24. posiedzenia Rady Szefów Rządów (Premierów) państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy podczas obrad w Moskwie – stolicy Federacji Rosyjskiej uznali, iż ich sojusz odgrywa coraz ważniejszą rolę w promowaniu regionalnej integracji oraz w dążeniu do ustanowienia sprawiedliwego i racjonalnego świata wielobiegunowego.

Chiny ogłosiły pakiet nowych działań

Chińska Republika Ludowa ogłosiła również pakiet nowych działań: wspólną budowę platformy współpracy w zakresie gospodarki cyfrowej i centrum współpracy technologicznej, rozwój projektów fotowoltaicznych i wiatrowych, przyspieszenie budowy „czterech centrów bezpieczeństwa” oraz kontynuację prac nad utworzeniem Banku Rozwoju Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Zdaniem przedstawiciela Państwa Środka praktyczna kooperacja w tych obszarach pomoże pogłębić integrację i rozwój Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Szanghajska Organizacja Współpracy podpisane dokumenty

Uczestnicy 24. posiedzenia Rady Szefów Rządów (Premierów) państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy podczas obrad w Moskwie – stolicy Federacji Rosyjskiej, podpisali wspólne oświadczenie oraz dokumenty współpracy w dziedzinie gospodarki, handlu, kolejnictwa, rozwoju społecznego i zabezpieczenia, a także zatwierdzili decyzje związane z rozwojem Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Szanghajska Organizacja Współpracy – geneza

Szanghajska Organizacja Współpracy (SzOW; chiń. 上海合作组织, Shànghǎi Hézuò Zǔzhī, ros. Шанхайская организация сотрудничества (ШОС), Szanchajskaja organizacyja sotrudniczestwa (SzOS)) – regionalna organizacja międzynarodowa, powołana 15 czerwca 2001 r. przez Federację Rosyjską, Chińską Republikę Ludową, Republikę Kazachstanu, Republikę Kirgistanu i Republikę Tadżykistanu (istniejącą od 1996 roku tzw. Szanghajską Piątkę). W 2001 roku dołączyła do niej Republika Uzbekistanu, w 2017 roku szeregi organizacji zasiliły Republika Indii i Islamska Republika Pakistanu, w 2023 r. do organizacji przyjęty została Islamska Republika Iranu, a w 2024 r. dołączyła Republika Białorusi.

Celem Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest umacnianie bezpieczeństwa regionalnego w Azji poprzez wielopłaszczyznową współpracę, głównie Federacji Rosyjskiej i Chińskiej Republiki Ludowej. Chociaż w przeszłości pojawiały się pomysły przekształcenia Szanghajskiej Organizacji Współpracy w sojusz wojskowy, organizacja ta pozostaje przede wszystkim porozumieniem o charakterze politycznym i gospodarczym.

Szanghajska Piątka – nieformalne forum konsultacyjne państw

Szanghajska Piątka powstała jako nieformalne forum konsultacyjne państw, chcących uregulować spory graniczne pomiędzy państwami powstałymi po rozpadzie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Z czasem w orbicie zainteresowań tego gremium znalazły się sprawy bezpieczeństwa (przede wszystkim zagrożenie ze strony „trzech diabłów”: separatyzmu, terroryzmu oraz ekstremizmu islamskiego w Azji Środkowej; dyslokacja wojsk w tej strefie). 26 kwietnia 1996 w Szanghaju strony podpisały Umowę o umocnieniu środków zaufania w kwestiach wojskowych na obszarze pogranicza (tzw. Układ Szanghajski).

24 kwietnia 1997 w Moskwie podpisano Umowę o wzajemnej redukcji sił zbrojnych w rejonie granicy, co umożliwiło delimitację 4.000 km chińskiej granicy. Podczas negocjacji rząd Chińskiej Republiki Ludowej poczynił dość duże ustępstwa wobec państw poradzieckich. Zgodził się na odzyskanie jedynie 22 proc. spornych terenów od Kazachstanu oraz 32 proc. od Tadżykistanu. W zamian otrzymał jednak obietnicę pomocy w zwalczaniu ujgurskich separatystów, przebywających i działających w tych państwach i którzy stanowią poważne zagrożenie dla jedności terytorialnej Chińskiej Republiki Ludowej.

Szanghajska Organizacja Współpracy – powstanie

Na szczycie w Szanghaju w dniach 14–15 czerwca 2001, powstała Szanghajska Organizacja Współpracy poprzez podpisanie Deklaracji o utworzeniu Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Członkowie zobligowali się w niej przede wszystkim do dbałości o wzajemne relacje, przyjaznej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, gospodarki, kultury itp., wzmocnienia zaufania, a także poszanowania równości oraz niemieszania się w sprawy wewnętrzne państw.

Zaznaczono również, iż organizacja nie jest skierowana przeciw jakiemukolwiek innemu podmiotowi stosunków międzynarodowych. Zapowiedziano także utworzenie Regionalnej Struktury Antyterrorystycznej i Rady Koordynatorów. Na szczycie podpisana została ponadto Szanghajska konwencja, która zobowiązywała strony do zwalczania terroryzmu, separatyzmu i ekstremizmu.

Kiedy przyjęto Kartę Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

7 czerwca 2002 na szczycie w Petersburgu przyjęto Kartę Szanghajskiej Organizacji Współpracy, dokument ramowy określający cele, zadania, strukturę instytucjonalną oraz sposoby przystąpienia lub wystąpienia z Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Szanghajska Organizacja kooperacja pomiędzy państwami-członkami

Od 2004 roku obserwatorem Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest Mongolia, a od 2005 roku także Republika Indii, Islamska Republika Pakistanu oraz Islamska Republika Iranu. Inną formą uczestniczenia w pracach SzOW jest możliwość uzyskania statusu partnera w dialogu, który w tej chwili posiadają Republika Armenii, Republika Azerbejdżanu, Królestwo Kambodży, Federalna Demokratyczna Republika Nepalu, Demokratyczno-Socjalistyczna Republika Sri Lanki i Republika Turcji. W 2006 roku utworzono specjalną grupę kontaktową pomiędzy Szanghajską Organizacją Współpracy a Afganistanem, którego przedstawiciele byli częstymi gośćmi podczas obrad różnych organów organizacji.

W 2012 Islamski Emirat Afganistanu uzyskał status obserwatora przy Szanghajskiej Organizacji Współpracy, ale talibowie rządzący tym państwem od 2021 r. nie uczestniczą w sesjach organizacji. Szanghajska Organizacja Współpracy posiada także status obserwatora przy Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Rada Głów Państw – organ Szanghajskiej Organizacji Współpracy?

Rada Głów Państw jest najważniejszym organem Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Ma on określać priorytety oraz wypracowywać podstawowe kierunki działania Organizacji. Do jej zadań należy też decydowanie na temat zasadniczych kwestii jej struktury oraz funkcjonowania, współpracy z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, a także rozpatruje najbardziej aktualne międzynarodowe problemy.

Rada Głów Państw ma zbierać się na posiedzenie raz w roku. Przewodniczy mu głowa państwa organizującego szczyt, a kolejność przewodniczenia ustalana jest dzięki alfabetycznego porządku nazw państw – członków w języku rosyjskim.

Rada Szefów Rządów – zasady działania

Działalność Rady Szefów Rządów opiera się się na artykule 6 Karty Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Jej głównym jej zadaniem jest ustalenie budżetu Organizacji. Rada Szefów Rządów rozpatruje także i decyduje w konkretnych aspektach działalności Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Są to przede wszystkim sprawy współpracy gospodarczej. Rada Szefów Rządów zbiera się na kolejne posiedzenia, podobnie jak Rada Głów Państw, raz do roku.

Rada Ministrów Spraw Zagranicznych – działalność

Rada Ministrów Spraw Zagranicznych Szanghajskiej Organizacji Współpracy zajmuje się rozpatrywanie, kwestii związanych z bieżącą działalnością organizacji, przygotowywaniem posiedzeń Rady Głów Państw oraz prowadzeniem konsultacji w sprawach międzynarodowych. W razie konieczności Rada Ministrów Spraw Zagranicznych może wydawać oświadczenie w imieniu Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Zebrania zwyczajne realizowane są miesiąc przed rozpoczęciem posiedzenia Rady Głów Państw, natomiast nadzwyczajne mają miejsce po uprzednim zgłoszeniu wniosku popartym przez co najmniej dwa państwa członkowskie.

Narady Kierowników Ministerstw i/lub Resortów – organ wykonawczy

Szefowie odpowiednich ministerstw i/lub resortów państw-członków Zgodzie z decyzjami Rady Głów Państw oraz Rady Szefów Rządów, mogą prowadzić konsultacje w celu rozpatrzenia konkretnych problemów w rozwoju współpracy w ramach działalności w Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Rada Narodowych Koordynatorów – kierowanie bieżąc działalnością

Rada Narodowych Koordynatorów Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest organem odpowiedzialny przede wszystkim za koordynację i kierowanie bieżącej działalności Organizacji. Prowadzi on przygotowania do posiedzeń Rad: Głów Państw, Szefów Rządów oraz Ministrów Spraw Zagranicznych. Narodowi koordynatorzy są mianowani przez każde państwo według wewnętrznie przyjętej przez siebie procedury. Rada zbiera się na posiedzenia nie rzadziej niż 3 razy w roku. Przewodnictwo obejmuje narodowy koordynator państwa – organizatora.

Regionalna Struktura Antyterrorystyczna – zadania

Regionalna Struktura Antyterrorystyczna Szanghajskiej Organizacji Współpracy to organ, który rozpoczął swoją działalność od momentu ogłoszenia Szanghajskiej Konwencji o Walce z Terroryzmem, Separatyzmem i Ekstremizmem z 15 czerwca 2001 r. Siedzibą jest Taszkent – stolica Uzbekistanu. Regionalna Struktura Antyterrorystyczna Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest stale działającym organem, jedynym, którego działalność nie jest regulowana przez Radę Głów Państw, ale jej podstawowe zadania i funkcje, zasady formowania i finansowania, a także porządek działalności regulowane są przez osobne porozumienie międzynarodowe, zawierane przez członków Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Oprócz zwalczania terroryzmu, separatyzmu oraz ekstremizmu w trakcie funkcjonowania Regionalnej Struktury Antyterrorystycznej wyłoniły się takie funkcje jak m.in. koordynacja niemilitarnych działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa w Azji Środkowej oraz stworzenie systemu wymiany informacji między państwami członkowskimi. Jednym z najważniejszych osiągnięć Regionalnej Struktury Antyterrorystycznej było opracowanie przez nie listy osób oraz organizacji zakazanych oraz zidentyfikowanie wielu działaczy organizacji terrorystycznych oraz ekstremistycznych.

Sekretariat Szanghajskiej Organizacji Współpracy – stale działający organ

Sekretariat Szanghajskiej Organizacji Współpracy jest stale działającym organem administracyjnym, zajmującym się przede wszystkim aspektami organizacyjno–technicznymi. Przygotowuje spotkania przedstawicieli państw członkowskich i projekty budżetu organizacji. Na czele stoi Sekretarz Wykonawczy, który wybierany jest przez Radę Głów Państw, po przedstawieniu kandydata przez Radę Ministrów Spraw Zagranicznych. Funkcję tę może pełnić obywatel państwa członkowskiego. W wyborze narodowości Sekretarza stosuje się metodę rotacji – według porządku alfabetu rosyjskiego.

Swoją funkcję może pełnić 3 lata, bez możliwości przedłużenia tego terminu. Zastępcy Sekretarza Wykonawczego wybierani są przez Radę Ministrów Spraw Zagranicznych, po uprzedniej nominacji Rady Narodowych Koordynatorów. Nie mogą oni jednak pochodzić z tego samego kraju co Sekretarz Wykonawczy.

Sekretarz Wykonawczy, zastępcy Sekretarza oraz pozostali pracownicy Sekretariatu są niezależni. Nie mogą otrzymywać żadnych instrukcji ze strony jakiegokolwiek podmiotu. Muszą oni powstrzymywać się od działań, które mogłyby zaszkodzić działaniu urzędu oraz całej organizacji. Państwa członkowskie zmuszone są szanować międzynarodowy charakter Sekretarza Wykonawczego oraz personelu Sekretariatu. Odpowiadają oni wyłącznie przed SzOW. Na siedzibę Sekretariatu wybrany został Pekin – stolica Chińskiej Republiki Ludowej. Funkcjonuje on od 2004 r.

Dziękujemy za przeczytanie tekstu do końca. Polecamy inne wiadomości zamieszczone na stronie internetowej www.agencja-informacyjna.com. Życzymy ciekawej lektury. Agencja Informacyjna

AI Word Chiny /DEC/ Źródło: https://sectsco.org/ 22 listopada 2025