System kaucyjny w Polsce już od października. Rewolucja w recyklingu czy kosztowny obowiązek?

Już 1 października 2025 roku w Polsce ruszy ogólnokrajowy system kaucyjny. Nowe przepisy mają zrewolucjonizować podejście do opakowań po napojach i znacząco zwiększyć poziom recyklingu. Kluczową decyzją dla sklepów będzie wybór pomiędzy zbiórką manualną a automatyczną – to właśnie technologia może przesądzić o sukcesie całego systemu.

System kaucyjny – co się zmienia?

Wprowadzenie systemu kaucyjnego to jeden z najważniejszych kroków w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego w Polsce. Od 1 października 2025 r. wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m² będą zobowiązane do przyjmowania zwrotów opakowań objętych kaucją – bez konieczności okazania paragonu. Mniejsze placówki mogą dołączyć do systemu dobrowolnie.

Celem nowego rozwiązania jest ograniczenie odpadów opakowaniowych i zwiększenie poziomu zbiórki – do 77% już w 2025 roku i 90% do 2029 roku. Producenci napojów będą musieli znakować opakowania symbolem kaucji, a za niewywiązanie się z obowiązków grożą im opłaty produktowe.

Manualnie czy automatycznie? Sklepy muszą wybrać

Nowy system to wyzwanie organizacyjne dla punktów handlowych. najważniejszy będzie wybór metody zbiórki:

• Manualna zbiórka polega na przyjmowaniu opakowań przez pracowników sklepu.
• Automatyczna zbiórka opiera się na tzw. butelkomatach, które samodzielnie rozpoznają i przyjmują opakowania, wydając klientowi kupon z kaucją.

– Już na etapie zbiórki warto zadbać o segregację frakcji, co pozwoli uniknąć dodatkowych kosztów przy dalszym przetwarzaniu – podkreśla Jakub Ogórek, prezes zarządu PSK S.A. – najważniejsze są efektywność, kontrola oraz wygoda dla klientów – a to zapewniają urządzenia automatyczne.

Koszty kontra efektywność

Choć wdrożenie automatycznej zbiórki wiąże się z wyższymi kosztami początkowymi (zakup, leasing, serwis urządzeń), to w dłuższej perspektywie jest to rozwiązanie bardziej opłacalne. Manualna zbiórka wymaga dodatkowego personelu, przestrzeni i logistyki, co generuje stałe koszty operacyjne.

Automatyzacja pozwala również na większą kontrolę jakości zbiórki, ograniczenie nadużyć oraz szybszą obsługę klienta. PSK S.A. opracowało minimalne wymagania techniczne dla urządzeń RVM i udostępnia je placówkom handlowym, wspierając je również poprzez gotowe rozwiązania API do szybkiej integracji systemów.

Europa stawia na automatyzację. Czy Polska pójdzie tym śladem?

Doświadczenia z innych państw pokazują, iż automatyzacja jest skutecznym narzędziem zwiększania efektywności zbiórki:

• Słowacja: wzrost z 71% do ponad 92% zwrotów opakowań w ciągu roku dzięki automatom.
• Niemcy: ponad 98% skuteczności zbiórki – najwyższy poziom w Europie.
• Litwa: ponad 90% wskaźnik zwrotu już w pierwszym roku działania systemu.

– Te dane jednoznacznie pokazują, iż automatyzacja to przyszłość recyklingu. Minimalizuje koszty operacyjne i zmniejsza udział czynnika ludzkiego, który często jest źródłem błędów – zaznacza Jakub Ogórek.

System kaucyjny to szansa, nie tylko obowiązek

Nowy system to nie tylko wyzwanie, ale i szansa – dla producentów, detalistów i konsumentów. Może znacząco przyczynić się do ograniczenia zaśmiecenia przestrzeni publicznej i stworzenia efektywnego obiegu zamkniętego dla surowców.

Wybór technologii już dziś może przesądzić o sukcesie sklepów i ich pozycji na rynku po 1 października. Przykład z Europy pokazuje, iż zautomatyzowany system zbiórki to inwestycja, która się opłaca.

Źródło: Informacja prasowa