Ślązacy chcą uznania za mniejszość etniczną. Reaktywowali stowarzyszenie

Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej powstało w 2010 roku. W roku 2011 doczekało się rejestracji. Decyzję w tej sprawie utrzymał sąd drugiej instancji.

Ale już Sąd Najwyższy nakazał stowarzyszenie rozwiązać. Albo wykreślić ze statutu słowa „narodowość śląska”. Działacze SONŚ ani myśleli usuwać te słowa ze statutu. Postawili więc stowarzyszenie w stan likwidacji. A potem skierowali skargę na Polskę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Sądowa batalia zakończyła się dopiero w połowie marca 2024 roku. Europejski Trybunał Praw Człowieka przyznał rację SONŚ. Uznał, iż Polska odmawiając rejestracji stowarzyszenia, złamała 11. artykuł Konwencji Praw Człowieka. To oznaczało, iż ludzie, którzy tworzą Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej, mają prawo się zrzeszać.

Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej – reaktywacja

Jednak na to, aby stan likwidacji uchylić, trzeba było czekać kolejny rok. To nastąpiło 5 kwietnia w Rudzińcu, podczas walnego zebrania delegatów SONŚ. Wtedy też działacze wybrali nowe władze. Ich obecny skład jest następujący:

• Wojciech Glensk – przewodniczący SONŚ (Tarnów Opolski)
• Tomasz Miler – wiceprzewodniczący (Rybnik)
• Robert Słota – wiceprzewodniczący (pow. kędzierzyńśko-kozielski)
• Krzysztof Rogalski – sekretarz (Katowice)
• Pejter Długosz – skarbnik (pow. opolski)

Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej uhonorowało też mec. Waldemara Murka, który doprowadził do wygranej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Działacze obwołali go Honorowym Członkiem SONŚ.

Chcą uznania Ślązaków za mniejszość

Podczas walnego zgromadzenia, Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej podjęło też uchwałę, w której wzywa władze RP do uznania Ślązaków za mniejszość etniczną. W uzasadnieniu przypominają, iż przez trzy dekady odmawiano im swobody do zrzeszania się – fundamentalnej wolności w demokratycznym społeczeństwie.

„W tym czasie my, Ślązacy wykazaliśmy determinację w pielęgnowaniu naszej tożsamości i w dążeniu do uznania naszego prawa do opowiadania o sobie własnym językiem. Od 2002 roku, kiedy po raz pierwszy pytano o narodowość respondentów, każdy spis powszechny dowodzi, iż to właśnie my stanowimy największą mniejszość etniczną w polskim społeczeństwie” – argumentują.

Zaznaczają, iż w ostatnim Narodowym Spisie Powszechnym „nieuznawaną narodowość śląską zadeklarowało blisko 600 tysięcy obywateli Rzeczypospolitej Polskiej”.

Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej: Inicjatywa nie utraciła legitymacji

Dodają, iż w 2014 roku ponad 140 tysięcy osób podpisało się pod obywatelskim projektem nowelizacji Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych i języku regionalnym.

„Była to bezprecedensowa w najnowszej historii Polski oddolna mobilizacja mieszkańców jednego regionu, którzy zdołali rozpocząć proces legislacyjny, by uzyskać od władz państwowych oficjalne uznanie swej tożsamości” – zaznacza Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej.

„Niestety, zostali zignorowani – ówczesna większość parlamentarna nie rozpatrzyła projektu, kolejna go odrzuciła. Postulat uznania śląskiej mniejszości etnicznej nie utracił jednak uzyskanej wówczas mocnej legitymacji. Wręcz przeciwnie – podejmowane w ostatnich latach wysiłki na rzecz rewitalizacji śląskiej kultury dowiodły, iż Ślązacy spełniają wszystkie ustawowe kryteria: dążą do zachowania swojego języka, kultury i tradycji, które odróżniają ich od nieśląskich współobywateli” – argumentują.

Stąd też postulat SONŚ: aby uznać istnienie śląskiej mniejszości etnicznej „w imię zasad, stanowiących fundament demokratycznego społeczeństwa, ale także odpowiedzialności za losy państwa”.

„Wykluczająca formuła patriotyzmu, opartego na monopolu jednej kultury i jednej narracji, nie sprawdzi się wobec zagrożeń, przed którymi stają Polska i Europa. Szacunek dla kulturowej odrębności Ślązaków i innych grup mniejszościowych skonsoliduje polityczną wspólnotę, którą stanowi społeczeństwo Rzeczypospolitej Polskiej, i da poczucie jej mocnego oparcia na wartościach świata zachodniego” – kwituje Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej.

***

Odważne komentarze, unikalna publicystyka, pasjonujące reportaże i rozmowy – czytaj w najnowszym numerze tygodnika „O!Polska”. Do kupienia w punktach sprzedaży prasy w regionie oraz w formie e-wydania