Śląskie. Sejmik przyjął Plan gospodarki odpadami do 2028 r. W planach 13 spalarni

Jak mówiła podczas poniedziałkowych obrad sejmiku dyrektor departamentu ochrony środowiska, ekologii i opłat środowiskowych urzędu marszałkowskiego Ewa Owczarek-Nowak, to dokument „szalenie istotny z punktu widzenia ochrony środowiska”, a jego przygotowanie – aby osiągnąć zgodność z wszystkimi przepisami – kosztowało wiele wysiłku.Owczarek-Nowak wyjaśniła, iż w trakcie opracowywania tego projektu dwukrotnie istotnie zmienione przepisy: najpierw z półrocznym opóźnieniem Rada Ministrów przyjęła Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, będący oparciem dla planów regionalnych, a pod koniec 2023 r. zmieniło się jeszcze rozporządzenie opisujące kształt tego typu dokumentów.

Udoskonalić wojewódzki system gospodarki odpadami komunalnymi

Szefowa departamentu ochrony środowiska w urzędzie marszałkowskim dodała, iż wojewódzki plan m.in. przekłada na poziom regionalny przepisy wspólnotowe, np. zapobiegające marnotrawieniu żywności. Przede wszystkim jednak ma zmierzać do doskonalenia wojewódzkiego systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

W programie wśród problemów w zakresie gospodarki odpadami wymieniono m.in. wciąż niewystarczającą liczbę punktów zbiórki oraz zbyt niską świadomość społeczeństwa w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi, w tym zasadności ich selektywnego zbierania, a także potrzeby ograniczania wytwarzania odpadów i marnotrawstwa żywności.

Kolejne problemy to: wzrost kosztów związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi (nieprzekładający się na wyższe poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu), a także niewystarczająca infrastruktura do recyklingu wszystkich frakcji odpadów, w szczególności budowlanych (moce przerobowe w tej chwili istniejących sortowni odpadów uznano przy tym za wystarczające choćby w perspektywie 2030 r.).

Zwiększyć moce

W programie za potrzebne uznano zwiększenie mocy przerobowych instalacji termicznego przekształcania, choć w wymiarze, który nie będzie zagrażał realizacji założeń gospodarki o obiegu zamkniętym oraz osiągnięciu wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Deficyt niezbędnej mocy przerobowej spalarni określono na „od ok. 365 tys. do ok. 600 tys. ton rocznie”.

Jako plany inwestycyjne dokument wymienia m.in. trzynaście nowych instalacji tego typu o łącznej mocy przerobowej 486 tys. ton rocznie, obok istniejących w regionie dwóch instalacji termicznego przekształcania odpadów (współspalarni – elektrociepłowni w Zabrzu, która ma być modernizowana i współspalarni – cementowni w Rudnikach).

Mają to być spalarnie – elektrociepłownie w: Chorzowie (ul. Narutowicza), Dąbrowie Górniczej (ul. Roździeńskiego), Będzinie (ul. Małobądzka), Katowicach (ul. 11 listopada), Sosnowcu (ul. Minerów), Rybniku (rejon kopalni Chwałowice), Gliwicach (ul. Królewskiej Tamy oraz św. Urbana), Tychach (ul. Dojazdowa), Rudzie Śl. (ul. Szyb Walenty oraz ul. Maja/DTŚ), a także współspalarnie – elektrociepłownie w: Radzionkowie (ul. Ciepłownicza) i w Częstochowie (ul. Rejtana).

Ile to będzie kosztować?

Łączny szacunkowy koszt tych inwestycji określono w planie na blisko 7 mld zł. Jak podkreśliła Owczarek-Nowak, ujęcie ich w dokumencie oznacza „niejako otwarcie ścieżki ich dofinansowania”. Specjalistka zastrzegła, iż realizacja będzie zależna od faktycznych potrzeb i zgodności z przepisami, a organem w bezpośredni sposób decydującym o lokalizacji danej inwestycji są gminy.

Owczarek-Nowak poinformowała, iż plan został w pełni uzgodniony z odpowiednimi organami, a także skonsultowany społecznie – w sposób choćby wykraczający poza niezbędne działania konsultacyjne (tak było np. w kontaktach z samorządami lokalnymi).

Plan gospodarki odpadami dla woj. śląskiego na lata 2023-28 przygotowało konsorcjum specjalistów Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych oraz Głównego Instytutu Górnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego.

Prognozując zmiany dotyczące wytwarzanych odpadów komunalnych, program zakłada niewielki wzrost masy wytwarzanych odpadów komunalnych (bez budowlanych): z 1,726 mln ton w 2018 r. do 1,950 mln ton w 2024 r., 2,069 mln ton w 2028 r. i 2,209 mln ton w 2034 r.