Poczta przyniesie ci pakiet, którego nie zamawiałeś. Rząd wysyła do każdego polskiego domu „Poradnik bezpieczeństwa” z instrukcjami, jak przetrwać kryzys. Nie tylko wojenny.

Fot. Shutterstock
28 sierpnia 2025 roku wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz i minister spraw wewnętrznych Marcin Kierwiński zaprezentowali publikację, nad którą pracowało około 100 osób z ponad 20 instytucji. Od lutego do sierpnia eksperci z Ministerstwa Obrony Narodowej, MSWiA, Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, strażacy, harcerze, ratownicy medyczni i żołnierze tworzyli materiał, który ma przygotować Polaków na niebezpieczeństwo.
Nie chodzi tylko o wojnę
„Przedstawiamy coś niezwykłego. Poradnik bezpieczeństwa, który trafi już niedługo do każdego domu” – mówił Władysław Kosiniak-Kamysz, minister obrony narodowej, podczas prezentacji. Podkreślił, iż to nie tylko instrukcja na wypadek wojny. „To nie chodzi tylko i wyłącznie o sytuację najtrudniejszą, o czas wojny, ale chodzi o huragany, klęski żywiołowe, powodzie, o pożary. Chodzi o momenty zagrożeń terrorystycznych, chodzi o sytuacje, w których musimy się ewakuować, musimy podjąć decyzję o opuszczeniu naszego domu – tak jak mieliśmy tę sytuację rok temu”.
Portal gov.pl informuje, iż publikacja oferuje praktyczne wskazówki od tworzenia rodzinnych planów kryzysowych, przez zasady ewakuacji i sygnały alarmowe, po listy kontrolne ułatwiające przygotowanie zapasów i niezbędnego wyposażenia. To pierwsza w historii wolnej Polski tak kompleksowa publikacja rządowa o bezpieczeństwie obywateli.
Minister Kierwiński podkreślał, iż „po raz pierwszy w Polsce zebrano w jednej publikacji niezbędne informacje dotyczące tego, w jaki sposób reagować na sytuacje kryzysowe”. Dodał, iż „ten poradnik jest elementem budowania społecznej odporności na niebezpieczeństwo. Każdy z nas ma bowiem obowiązek bronić swojego państwa, ale także państwo ma obowiązek bronić swoich obywateli”.
13 milionów egzemplarzy w druku
Portal WP informuje, iż rządowy „Poradnik bezpieczeństwa” zostanie wysłany do 13 milionów gospodarstw domowych w ciągu najbliższych tygodni. Wiceminister obrony narodowej Cezary Tomczyk potwierdził: „Trzeba wydrukować 13 milionów egzemplarzy dla takiej właśnie liczby gospodarstw domowych w Polsce. Następnie trzeba to wysłać. Żeby dotarło to do wszystkich, potrzebne są bardzo duże moce przerobowe”.
Według informacji portalu, realizacja tej masowej wysyłki może zająć od 6 do 8 tygodni. To bezprecedensowa operacja logistyczna – każde gospodarstwo domowe w Polsce otrzyma egzemplarz poradnika pocztą. Koszt całego przedsięwzięcia nie został oficjalnie podany, ale skala akcji pokazuje, jak poważnie rząd traktuje przygotowanie obywateli na sytuacje kryzysowe.
Prosty język zamiast urzędniczej nowomowy
Kosiniak-Kamysz wyjaśniał podczas prezentacji, iż poradnik został napisany tak, żeby był dostępny dla wszystkich. „Podręcznik jest bardzo fajnie napisany. Prostym językiem, przystępnym, z pięknymi grafikami” – mówił wicepremier. To celowe założenie twórców – publikacja ma być praktycznym narzędziem, nie teoretycznym opracowaniem naukowym.
Portal PolsatNews informuje, iż ponad 50-stronicowy poradnik podzielono na cztery części: wstęp, przygotowanie, reagowanie oraz plan. We wstępie przywołano aktualne zagrożenia ze Wschodu, a także te, które od dekad mogą stanowić poważny problem dla bezpieczeństwa kraju.
Publikacja powstała przy wykorzystaniu doświadczeń innych państw. Minister Kierwiński informował, iż podczas prac konsultowano się między innymi ze specjalistami z Ukrainy. Skorzystano też z doświadczeń skandynawskich w zakresie reagowania na sytuacje kryzysowe. Polska wzoruje się na 23 podobnych przewodnikach wydanych w różnych częściach Europy i świata.
Co znajdziesz w poradniku
Portal TVN24 szczegółowo opisał zawartość publikacji. Poradnik przedstawia dekalog bezpieczeństwa, który każdy Polak powinien znać:
- Korzystaj z wiarygodnych źródeł informacji, przede wszystkim rządowych
- Opracuj i przećwicz rodzinny plan kryzysowy na wypadek różnych zagrożeń, konieczności ewakuacji i ewentualnego rozdzielenia
- Przygotuj domowe zapasy na minimum 3 dni i regularnie je przeglądaj
- Skompletuj apteczkę z lekami i naucz się udzielać pierwszej pomocy
- Regularnie rób lub zlecaj przeglądy instalacji: elektrycznej, gazowej, wentylacyjnej i kominowej
- Dla dzieci i seniorów przygotuj identyfikatory z imieniem, nazwiskiem i telefonem kontaktowym
- Słuchaj poleceń służb i współdziałaj z innymi
Publikacja zawiera konkretne instrukcje dotyczące różnych scenariuszy zagrożeń. Portal gov.pl informuje, iż w poradniku znajdziesz wskazówki dotyczące reagowania na pożar, powódź, długotrwałą przerwę w dostawie prądu, ewakuację, pierwszą pomoc, zagrożenia chemiczne i biologiczne oraz odporność cyfrową i informacyjną.
Plecak ewakuacyjny i domowe zapasy
Jedna z najważniejszych części poradnika dotyczy przygotowania domowych zapasów. Portal Militaria.pl wyjaśnia, iż publikacja radzi zgromadzić zapasy żywności długoterminowej, wody, leków, środków higienicznych oraz innych niezbędnych artykułów na co najmniej 72 godziny.
Według instrukcji rządowej, w plecaku ewakuacyjnym powinny znaleźć się: woda butelkowana, żywność niewymagająca gotowania, dokumenty osobiste, gotówka, latarka z zapasowymi bateriami, radio na baterie, ubrania na zmianę, produkty higieniczne, apteczka pierwszej pomocy oraz kopie ważnych dokumentów.
Portal gov.pl podkreśla, iż za ewakuację zwierząt odpowiada ich właściciel, a koordynację prowadzi lokalne centrum zarządzania kryzysowego. Publikacja zawiera też wskazówki, jak przeprowadzić rozmowę z dziećmi o możliwych zagrożeniach, nie podając drastycznych szczegółów.
Gdzie szukać schronu i jak rozpoznać alarm
Portal PolsatNews informuje, iż poradnik zawiera szczegółowe instrukcje dotyczące zachowania w przypadku ataku z powietrza. Informacje o schronach można znaleźć na rządowej stronie gov.pl/kgpsp lub w urzędach gmin czy jednostkach straży pożarnej. Schrony oznaczone są specjalnym znakiem graficznym.
Jeśli nie możesz dotrzeć do schronu, poradnik radzi zostać w domu, zabezpieczając punkty newralgiczne: okna i drzwi. jeżeli jesteś poza domem, szukaj miejsc, które zapewnią przynajmniej minimum ochrony.
Publikacja przypomina też o pożądanym zachowaniu w trakcie pożaru czy powodzi. Nie należy używać wind, a jedynie poruszać się schodami. Gdy woda wdarcie się do dolnych kondygnacji budynku, odcinając drogę ewakuacji, należy wejść na dach budynku i wywiesić choćby prowizoryczną flagę. Biała oznacza chęć ewakuacji, czerwona – potrzebę pomocy medycznej, a niebieska – prośbę o jedzenie i picie.
Dostępny już teraz online
Nie musisz czekać na wersję papierową. Portal gov.pl informuje, iż poradnik jest już dostępny w wersji cyfrowej na stronie www.poradnikbezpieczenstwa.gov.pl. Można go pobrać w formacie PDF, wydrukować lub korzystać z wersji elektronicznej.
Publikacja będzie też dostępna w aplikacji mObywatel, gdzie można sprawdzić, jak przygotować się na ewentualne niebezpieczeństwo. Portal Busko.com informuje, iż poradnik będzie również dystrybuowany w wydruku alfabetem Braille’a dla osób niewidomych. Rozważane jest też udostępnienie online w różnych językach, w tym w ukraińskim.
Wicepremier Tomczyk podkreśla: „Na stronie internetowej rządu zamieszczony jest Poradnik bezpieczeństwa. Przygotowali go specjaliści z dwóch resortów: Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jest dostępny dla wszystkich. Będziemy promować go w mediach społecznościowych”.
Dlaczego to takie ważne
„Żyjemy w niebezpiecznych czasach, za naszą wschodnią granicą rozgrywa się konflikt zbrojny, a niemal każdego roku walczymy ze skutkami klęsk żywiołowych, ten poradnik ma czynić wszystkich bezpieczniejszymi” – mówił minister Kierwiński podczas prezentacji.
Portal gov.pl podkreśla, iż w ciągu ostatnich lat zagrożenie wobec Polski znacząco wzrosło. Dezinformacja, cyberataki, zagrożenia hybrydowe, sabotaż czy dywersja stały się częścią codzienności. Wojna za wschodnią granicą również wpływa na nasze poczucie bezpieczeństwa. Wzrasta też ryzyko ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Kosiniak-Kamysz przypomniał, iż obecny rząd określił trzy priorytety budowy bezpieczeństwa: silną armię, silne sojusze i silne społeczeństwo. „Robimy, nie gadamy, w przypadku obrony cywilnej widać to gołym okiem, a Poradnik bezpieczeństwa jest najlepszym dowodem na to, iż będziemy gotowi na każdą sytuację” – mówił wicepremier.
Co zrobić, gdy dostaniesz poradnik
Kiedy list z poradnikiem trafi do twojej skrzynki, nie odkładaj go na półkę i nie wyrzucaj. To nie kolejna ulotka reklamowa czy niepotrzebna gazetka. To wiedza, która może uratować życie – twoje i twoich bliskich.
Przeczytaj poradnik od deski do deski. Portal gov.pl apeluje: „Przeczytaj, przećwicz i zachowaj”. Nie wystarczy tylko przejrzeć – trzeba przećwiczyć z rodziną plany kryzysowe, przygotować zapasy, skompletować plecak ewakuacyjny.
Zachowaj poradnik w dostępnym miejscu. Gdy nadejdzie kryzys, nie będziesz miał czasu szukać instrukcji w szafie czy na strychu. Publikacja powinna być pod ręką – w salonie, kuchni, przedpokoju. Miejscu, gdzie cała rodzina może do niej gwałtownie sięgnąć.
„Decyzji o rozpoczęciu przygotowań nie odkładaj na później” – apelują służby. Kiedy nadejdzie prawdziwe zagrożenie, będzie za późno na pakowanie plecaka i kupowanie zapasów. Przygotowanie to proces, który wymaga czasu i przemyślenia. Im wcześniej zaczniesz, tym lepiej.
Polska jest jednym z niewielu państw w Europie, która tak kompleksowo przygotowuje się do sytuacji kryzysowych. Szwecja wydała podobny poradnik kilka miesięcy wcześniej, teraz dołączamy do grona krajów, które poważnie traktują bezpieczeństwo obywateli. Warto wykorzystać tę szansę i przygotować się na każdy scenariusz.