Rada Ministrów przyjęła projekt wprowadzający tzw. zgodne rozwody, które będą przeprowadzane w urzędzie stanu cywilnego. Spełnienie warunków rozwodu pozasądowego będzie weryfikował kierownik USC.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministra Sprawiedliwości. Nowelizacja, określana jako projekt deregulacyjny, wprowadza możliwość tzw. zgodnych rozwodów, czyli nowego sposobu rozwiązania małżeństwa w formie pozasądowej.

Zgodnie z projektem, jeżeli oboje małżonkowie są zgodni co do decyzji o zakończeniu związku, będą mogli przeprowadzić rozwód bez udziału sądu – wyłącznie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Jak podkreślono w komunikacie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, rozwiązanie to ma na celu odciążenie sądów od spraw, które nie budzą sporu między stronami.

Rozwód przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego będzie jednak możliwy tylko w ściśle określonych przypadkach. Warunkiem jest zgodna wola obojga małżonków oraz co najmniej roczny staż małżeństwa. Dodatkowo małżonkowie nie mogą mieć wspólnych małoletnich dzieci, a pomiędzy nimi musi nastąpić zupełny i trwały rozkład pożycia. Nie może też toczyć się żadne postępowanie o rozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa. Zgodny rozwód będzie możliwy tylko w przypadku, gdy oboje małżonkowie są obywatelami polskimi lub – w przypadku różnych obywatelstw – mają stałe miejsce zamieszkania w Polsce.

Procedura rozwodu pozasądowego została podzielona na dwa etapy. W pierwszym małżonkowie będą musieli wspólnie udać się do dowolnego urzędu stanu cywilnego i złożyć pisemne zapewnienia przed kierownikiem USC, potwierdzające spełnienie ustawowych warunków rozwodu pozasądowego. Zapewnienia te będą ważne przez sześć miesięcy.

Drugi etap będzie możliwy po upływie co najmniej miesiąca od złożenia zapewnień. Wtedy małżonkowie ponownie wspólnie stawią się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego – niekoniecznie tym samym, w którym składali wcześniejsze dokumenty – i złożą zgodne oświadczenia woli o rozwiązaniu małżeństwa. Dopiero wówczas rozwód stanie się skuteczny.

Kierownik urzędu stanu cywilnego, po weryfikacji wszystkich wymagań formalnych, dokona wzmianki dodatkowej o rozwiązaniu małżeństwa w akcie małżeństwa. To właśnie ten wpis będzie potwierdzeniem ważności rozwodu. Jednocześnie kierownik USC otrzyma uprawnienie do odmowy przeprowadzenia rozwodu w sytuacji, gdy uzna, iż nie zostały spełnione warunki określone w ustawie.

Projekt tzw. zgodnych rozwodów stanowi jeden z elementów działań deregulacyjnych rządu, których celem jest uproszczenie procedur i skrócenie czasu rozpatrywania spraw urzędowych. W praktyce oznacza to, iż pary, które zgodnie postanowiły zakończyć związek małżeński, będą mogły uczynić to szybciej, taniej i bez konieczności angażowania sądu – przy jednoczesnym zachowaniu wymagań prawnych i kontroli formalnej ze strony urzędnika stanu cywilnego.

Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 12 miesięcy od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.