1 tydzień temu
Rosja zakończyła eksport gazu do Europy przez Ukrainę po wygaśnięciu 5-letniej umowy tranzytowej. Gazprom ogłosił, iż brak zgody Ukrainy na odnowienie umowy uniemożliwia kontynuację dostaw. Ukraina wstrzymała tranzyt, uzasadniając to bezpieczeństwem narodowym i chęcią ograniczenia dochodów Rosji z wojny. Prezydent Wołodymyr Zełenski podkreślił, iż Rosja nie powinna zarabiać na konflikcie. UE dąży do zmniejszenia zależności od rosyjskich surowców, jednak decyzja Ukrainy może wpłynąć na dostawy dla Słowacji. Premier Robert Fico zagroził odcięciem prądu Ukrainie w odpowiedzi na przerwanie tranzytu.
Prezydent Andrzej Duda w noworocznym orędziu podsumował mijający rok, krytykując rządzącą koalicję za chaos w wymiarze sprawiedliwości, podziały społeczne i brak działań priorytetowych, takich jak budowa elektrowni jądrowej czy problemy służby zdrowia. Jednocześnie podkreślił osiągnięcia swojej prezydentury, w tym rozwój Polski, wzrost znaczenia międzynarodowego i wzmocnienie obronności. Duda zapowiedział, iż rok 2025 – rok wyborów prezydenckich – będzie najważniejszy dla przyszłości kraju, wzywając Polaków do mądrego wyboru lidera dbającego o suwerenność i bezpieczeństwo. Wskazał na priorytety w obronności, NATO i relacje z USA oraz życzył rodakom pomyślności w nadchodzącym roku.
Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła sprawozdanie finansowe komitetu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości z wyborów parlamentarnych 2023 r., powołując się na postanowienie Sądu Najwyższego z 11 grudnia. Chodzi o orzeczenie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, której status jest kwestionowany przez europejskie instytucje. Decyzja PKW zapadła przy czterech głosach za, trzech przeciw i dwóch wstrzymujących się. Nie gwarantuje to jednak wypłaty środków dla PiS, zależy to bowiem od ministra finansów Andrzeja Domańskiego. Szymon Hołownia podkreśla, iż brak jednoznaczności w tej kwestii może prowadzić do destabilizacji procesu wyborczego.
Marszałek Sejmu Szymon Hołownia zapowiedział projekt ustawy, która wyłączyłaby Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego z orzekania o ważności wyborów prezydenckich. Propozycja zakłada, iż takie sprawy rozpatrywałby pełny skład Sądu Najwyższego, z wyłączeniem sędziów tej Izby. Hołownia argumentuje, iż to konieczne dla stabilności państwa i uniknięcia chaosu prawnego, zwłaszcza w kontekście przyszłorocznych wyborów prezydenckich. Marszałek Sejmu planuje konsultacje projektu ustawy na początku stycznia, z zamiarem szybkiego procedowania, aby zdążyć przed wyborami prezydenckimi w 2025 roku.
Białoruś wypuściła w 2024 roku dziesiątki więźniów politycznych, w tym 20 osób 28 grudnia, jednak obrońcy praw człowieka ostrzegają przed nadmiernym optymizmem. Działanie to postrzegane jest jako kalkulacja Alaksandra Łukaszenki przed styczniowymi wyborami prezydenckimi. Większość uwolnionych to osoby skazane po protestach przeciw sfałszowanym wyborom w 2020 roku. Według centrum praw człowieka Wiasna za kratami pozostaje jeszcze co najmniej 1253 więźniów politycznych.
