Rewolucja na L4. Dzwoni pracodawca? Masz obowiązek odebrać

Rząd wziął się „urealnienie L4”. Szef będzie mógł skontaktować się z pracownikiem wtedy, kiedy jest to konieczne dla firmy. Jednocześnie pracownik będzie mógł zrobić zakupy czy wyjść na krótki spacer bez obaw, iż zastanie go kontrola. Dozwolona będzie też inna praca, ale nie każda.

Fot. Shutterstock

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który ma złagodzić obecne restrykcje dotyczące zwolnień lekarskich. Planowane zmiany mają precyzyjnie określić, czym jest praca zarobkowa podczas L4, oraz umożliwić kontakt z pracodawcą w pilnych sytuacjach.

Według obowiązującego art. 17 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, podczas zwolnienia lekarskiego zabronione jest wykonywanie pracy zarobkowej oraz wykorzystywanie L4 niezgodnie z jego celem. Złamanie tych zakazów skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego. Problem polega na tym, iż przepisy nie definiują dokładnie pojęcia „podejmowania pracy zarobkowej”, co prowadzi do rygorystycznej interpretacji przez ZUS wszelkich przejawów aktywności zawodowej.

Kluczowe zmiany w projekcie

Najważniejszą zmianą jest planowane zdefiniowanie pojęcia „pracy zarobkowej” w kontekście zwolnień lekarskich. Zgodnie z projektem, dozwolone będzie podejmowanie incydentalnych czynności zawodowych, jeżeli wymagają tego istotne okoliczności. Oznacza to, iż pracownik przebywający na L4 będzie mógł na przykład odebrać telefon od pracodawcy w pilnej sprawie lub podpisać istotny dokument, nie ryzykując przy tym utraty zasiłku.

Projekt ma również rozwiać wątpliwości dotyczące aktywności pozazawodowej podczas chorobowego. Za wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z celem mają być uznawane wyłącznie działania mogące przedłużyć okres niezdolności do pracy. W praktyce oznacza to, iż pacjent będzie mógł bez obaw wyjść na zakupy czy spacer, o ile nie zagraża to procesowi leczenia.

Proponowane zmiany są szczególnie istotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz pracowników na stanowiskach kierowniczych. Nowe przepisy umożliwią im wykonywanie niezbędnych formalności, takich jak składanie raportów czy podpisywanie dokumentów, bez ryzyka utraty świadczenia chorobowego.

Status prac legislacyjnych

Projekt znajduje się w tej chwili na etapie opiniowania w rządowym centrum legislacji. Przed wejściem w życie musi przejść jeszcze przez szereg procedur, w tym przez komisję prawniczą. Zmiany są następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2023 roku, który wpłynął na konieczność dostosowania przepisów dotyczących świadczeń emerytalno-rentowych.

Wprowadzane modyfikacje, choć generalnie pozytywne, budzą pewne obawy o możliwość nadużyć ze strony pracodawców. Eksperci zwracają uwagę, iż granica między sytuacją „pilną” a zwykłym niepokojeniem chorego pracownika może być trudna do określenia w praktyce.