Rekordowe odkrycia w oceanach – ponad 800 nowych gatunków w dwa lata

W ciągu zaledwie dwóch lat naukowcy, w ramach programu The Nippon Foundation-Nekton Ocean Census, odkryli ponad 800 nowych gatunków morskich. To największe na świecie badania oceanów, które w bezprecedensowym tempie ujawniają skalę bioróżnorodności głębin i znacząco poszerzają naszą wiedzę o życiu w oceanach.

Dwa lata istnienia Ocean Census

Zaledwie 10 proc. gatunków morskich zostało dotąd odkrytych – tłumaczy dr Michelle Taylor, jedna z głównych badaczek inicjatywy Ocean Census. Program jest bezprecedensowym przykładem sojuszu filantropów, administracji rządowej, biznesu, nauki, mediów i społeczeństwa obywatelskiego na rzecz szybszego odkrywania i opisywania nowych gatunków morskich, których miliony nie zostały jeszcze sklasyfikowane.

Od kwietnia 2023 r. pod auspicjami Ocean Census zrealizowano 10 ekspedycji badawczych, które eksplorowały ocean do 5 tys. m głębokości. Brali w nich udział nurkowie, badawcze łodzie podwodne oraz roboty przystosowane do pracy głębinowej. Przy udziale ponad 800 naukowców z różnych państw świata nowe gatunki morskie zostały przebadane w laboratoriach wyposażonych w zaawansowane technologie diagnostyki obrazowej i chemicznej, jak również sekwencjonowania genetycznego. Dzięki temu udało się przyspieszyć proces identyfikacji i opisu gatunków ze standardowych kilkunasty lat do kilkunastu miesięcy.

Jakie nowe gatunki morskie odkryto?

W ciągu dwóch pierwszych lat działania Ocean Census udało się zidentyfikować i opisać 866 nowych gatunków morskich. Znajdują się wśród nich koralowce, tyłoskrzelce, kraby, krewetki, ryby, gąbki, ryjkogłowy, niesporczaki, ślimaki, pająki morskie oraz wężowidła.

zdj. The Nippon Foundation-Nekton Ocean Census

Na szczególną uwagę zasługuje 38 gatunek rekina (Rhinobatos sp.), odkryty na głębokości 200 m u wybrzeży Tanzanii. Ze względu na charakterystyczny kształt nazwano go rekinem gitarowym. W pobliżu Nowej Kaledonii i Vanuatu zidentyfikowano natomiast nowego ślimakaz rodzaju Turridrupa, którego trucizna zawiera peptydy o wysokim potencjale w zakresie leczenia przewlekłego bólu oraz nowotworów. Na Malediwach naukowcy zidentyfikowali piąty znany gatunek koralowca należącego do grupy koralowców ośmiopromiennych. Organizmy te odgrywają istotną rolę w utrzymaniu stabilności strukturalnej raf koralowych, a zarazem stanowią cenne siedlisko i schronienie dla licznych gatunków fauny morskiej.

zdj. The Nippon Foundation-Nekton Ocean Census

Wielką nieznaną pozostaje wciąż rów Bounty u wybrzeży Nowej Zelandii, uważany za jedno z gorących miejsc morskiej różnorodności biologicznej. Naukowcy Ocean Census wyłowili tu już m.in. nowy gatunek gąbki z rodzaju Janulum oraz nieopisany dotąd gatunek rzadkiej ryby węgorzycowatej żyjącej na głębokości ponad 2,5 tys. m.

Dlaczego to ważne?

Identyfikacja nowych gatunków morskich ma fundamentalne znaczenie dla ich skutecznej ochrony – nie sposób bowiem chronić organizmów, których istnienia nie jesteśmy świadomi. W obliczu postępującej utraty bioróżnorodności w środowiskach wodnych, pogłębiona wiedza taksonomiczna staje się niezbędnym narzędziem w działaniach na rzecz zachowania integralności ekosystemów morskich. Wiedząc więcej o zwierzętach zamieszkujących morskie głębiny poszerzamy też nasze zrozumienie oceanicznych ekosystemów i znaczenia wszystkich form życia na Ziemi – dodaje Dr Taylor. Bardzo często okazuje się, iż małe, a choćby mikroskopijne gatunki są podstawą funkcjonowania danego ekosystemu.

zdj. The Nippon Foundation-Nekton Ocean Census

Nowe gatunki morskie mogą być też źródłem surowców i inspiracji dla przełomów naukowych w innych dziedzinach, np. biotechnologii czy farmakologii. Wszystkie pozyskane w ramach ekspedycji Ocean Census dane są udostępniane w ramach otwartej platformy, która służyć ma naukowcom, działaczom ochrony środowiska oraz decydentom do kształtowania lepszych strategii zrównoważonego zarządzania zasobami oceanicznymi.

zdj. The Nippon Foundation-Nekton Ocean Census

Na rok 2025 Ocean Census zaplanował dziesięć kolejnych ekspedycji dalekomorskich, w których wezmą udział setki międzynarodowych badaczy. Dyrektor programu, Oliver Steeds, ocenia, iż odkrycie 100 tys. nowych gatunków morskich wymagać będzie nakładów finansowych wysokości co najmniej 1 mld dol. Nasz wpływ zależy od tego, w jaki sposób nowa wiedza zostanie wykorzystana do wsparcia ochrony środowiska morskiego, adaptacji klimatycznej oraz zachowania bioróżnorodności – dodaje Steeds.

zdj. główne: The Nippon Foundation-Nekton Ocean Census