2 godzin temu
Technicy intensywnie odwiedzają domy i mieszkania w całej Polsce. Urządzenia zostały wymienione już u milionów klientów, a cały proces ma zakończyć się w 2031 roku. Wówczas każdy Polak będzie musiał mieć zainstalowany zdalny licznik odczytu (LZO). Wymiana jest darmowa.
Fot. Shutterstock
W Polsce ruszyła szeroko zakrojona akcja modernizacji liczników energii elektrycznej. Do 2028 roku w ponad 17 milionach gospodarstw domowych zamontowane zostaną nowe, inteligentne liczniki, co ma ułatwić zarządzanie zużyciem energii oraz dać konsumentom większą kontrolę nad swoimi rachunkami.
Wymiana liczników jest efektem ustawy uchwalonej w 2021 roku, mającej na celu unowocześnienie krajowej sieci energetycznej. Nowoczesne liczniki, zwane zdalnymi licznikami odczytu (LZO), będą automatycznie przekazywać dane do dostawców energii, co wyeliminuje konieczność wizyt inkasentów i manualnego podawania odczytów. Dodatkowo użytkownicy będą mogli na bieżąco monitorować zużycie energii, co pomoże w bardziej efektywnym zarządzaniu domowym budżetem.
Plan wymiany liczników
Proces modernizacji podzielono na kilka etapów. W pierwszej kolejności, do 2025 roku, 25% użytkowników otrzyma nowe liczniki. Do 2027 roku inteligentne urządzenia mają zostać zamontowane w 65% gospodarstw domowych. Do końca 2028 roku planuje się objęcie wymianą aż 80% odbiorców, a cała modernizacja ma zakończyć się w 2031 roku.
Koszty i korzyści dla konsumentów
Większość odbiorców nie poniesie kosztów wymiany liczników, ponieważ wydatki na ten cel, szacowane na około 9 miliardów złotych, zostaną pokryte przez spółki energetyczne. Jednakże, o ile ktoś zechce wymienić licznik wcześniej niż planowany termin, będzie musiał się liczyć z kosztami w wysokości od 300 do 400 złotych, w zależności od dostawcy. Dla przedsiębiorców zużywających więcej energii takie urządzenia mogą przynieść szybkie oszczędności na rachunkach.
Co czeka konsumentów?
Konsumenci będą musieli udostępnić technikom dostęp do miejsca montażu licznika. W przypadku nowoczesnych budynków licznik jest zwykle na klatce schodowej lub na zewnątrz domu, co ułatwia montaż. Technik w takim przypadku potrzebuje jedynie dostępu do posesji. Jednak w starszych domach i mieszkaniach liczniki mogą znajdować się wewnątrz mieszkania, co wymaga wpuszczenia technika do środka. Terminy wizyt są zwykle ustalane z wyprzedzeniem, a informacja o wymianie przekazywana jest listownie lub za pośrednictwem ogłoszeń od spółdzielni mieszkaniowej. jeżeli klient ma wątpliwości co do tożsamości technika, powinien skontaktować się ze swoim dostawcą energii elektrycznej. Wymiana licznika trwa od 15 do 40 minut i wymaga krótkiego wyłączenia prądu. Po zakończeniu prac licznik jest plombowany, a technicy sporządzają niezbędną dokumentację.
Aktywna wymiana liczników przez firmy energetyczne
Spółki energetyczne w Polsce już aktywnie realizują wymianę liczników:
- Energa wymieniła już ponad 2 miliony liczników u 3,3 miliona klientów.
- PGE Dystrybucja zaktualizowała 22,3% swoich urządzeń.
- Stoen Operator zakończył wymianę w wielu dużych miastach, z planem zakończenia całego procesu do 2031 roku.
- Tauron na koniec 2023 roku wymienił liczniki u ponad 1,14 miliona odbiorców, co stanowi około 19% jego klientów.
Jak działają inteligentne liczniki?
Nowe liczniki posiadają moduły komunikacyjne umożliwiające zdalne przesyłanie danych o zużyciu energii w czasie rzeczywistym. Dane te, gromadzone co najmniej co 15 minut, trafiają do centrali dostawcy, co pozwala na efektywniejsze zarządzanie siecią energetyczną. Konsumenci zyskują wygodę, gdyż nie będą musieli oczekiwać na wizyty pracowników sieci energetycznej odpowiedzialnych za spisywanie liczników – wszystko odbywa się automatycznie i bez potrzeby fizycznej obecności techników.
Korzyści finansowe dla konsumentów
Nowe liczniki przyniosą liczne korzyści:
- Dokładne rachunki – będą odzwierciedlać rzeczywiste zużycie energii,
- Bieżący monitoring – możliwość śledzenia zużycia energii w czasie rzeczywistym,
- Optymalizacja taryf – możliwość wyboru najkorzystniejszych dla siebie taryf,
- Szybkie wykrywanie awarii – możliwość natychmiastowego powiadomienia o problemach z instalacją.
Korzyści dla przedsiębiorców obejmują lepsze zarządzanie zużyciem energii, korzystniejsze negocjacje umów z dostawcami oraz obniżenie kosztów związanych z awariami.
Modernizacja jako część szerszej inicjatywy UE
Modernizacja liczników energii elektrycznej w Polsce jest częścią szerszej strategii Unii Europejskiej, mającej na celu modernizację infrastruktury energetycznej, poprawę efektywności energetycznej i zapewnienie konsumentom lepszej kontroli nad zużyciem energii. Każdy kraj w UE wdraża te plany w swoim tempie i na swój sposób, jednak wszystkie dążą do wspólnych celów.
- Niemcy – Proces wymiany liczników w Niemczech rozpoczął się w 2020 roku i dotyczy gospodarstw domowych o zużyciu energii powyżej 6 000 kWh rocznie. Całość ma zakończyć się do 2032 roku, w ramach programu integrującego inteligentne systemy zarządzania energią.
- Francja – Modernizację liczników we Francji rozpoczęto wcześniej niż w innych krajach, bo już w 2010 roku. Program Linky, zarządzany przez firmę Enedis, zakłada zainstalowanie inteligentnych liczników we wszystkich gospodarstwach domowych do 2024 roku. Już ponad 35 milionów takich urządzeń zostało zamontowanych.
- Włochy – Włochy były jednym z pierwszych państw w Europie, które zaczęły masowo wymieniać liczniki na inteligentne urządzenia. Proces rozpoczął się w 2001 roku, a do 2011 roku zainstalowano je w większości gospodarstw domowych. w tej chwili trwa druga faza modernizacji, której celem jest wymiana starszych liczników na nowocześniejsze.
- Wielka Brytania – Program modernizacji liczników, znany jako Smart Metering Implementation Programme, jest w toku od 2016 roku. Plan zakłada, iż do końca 2025 roku każdy dom i małe przedsiębiorstwo będą miały zainstalowany inteligentny licznik. Liczba zainstalowanych urządzeń już przekroczyła 28 milionów.
- Hiszpania – W Hiszpanii proces wdrażania inteligentnych liczników rozpoczął się w 2014 roku, a do końca 2018 roku wszystkie liczniki zostały wymienione na nowe. Przepisy wymagały od dostawców energii wymiany tradycyjnych liczników na inteligentne, co miało poprawić efektywność energetyczną i zarządzanie siecią.
Choć poszczególne kraje różnią się tempem i podejściem do wymiany liczników, cały proces jest częścią ogólnoeuropejskiej strategii dążącej do stworzenia bardziej efektywnego i inteligentnego systemu energetycznego na całym kontynencie.
Szanse i wyzwania dla branży energetycznej
Dla firm energetycznych modernizacja liczników stanowi zarówno szansę, jak i wyzwanie. Z jednej strony nowoczesna infrastruktura pozwoli na optymalizację działań i redukcję kosztów operacyjnych, z drugiej jednak firmy muszą zmierzyć się z kosztami modernizacji sieci oraz koniecznością przeszkolenia personelu. W dłuższej perspektywie wprowadzenie inteligentnych liczników może przyspieszyć transformację energetyczną w Polsce, przyczyniając się do rozwoju nowoczesnych, zrównoważonych źródeł energii.
Przykłady zastosowania inteligentnych liczników w praktyce
W krajach, które wprowadziły inteligentne liczniki już wcześniej, takie jak Włochy czy Francja, urządzenia te umożliwiły wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań dla konsumentów. W niektórych regionach klienci mogą korzystać z aplikacji mobilnych, które pozwalają na śledzenie zużycia energii w czasie rzeczywistym, porównywanie kosztów taryf, a także ustawianie powiadomień o przekroczeniu określonych progów zużycia. Umożliwia to bardziej świadome korzystanie z energii i oszczędności na rachunkach.
Integracja z inteligentnymi domami i IoT
Inteligentne liczniki stanowią również fundament dla rozwoju tzw. inteligentnych domów (ang. Smart Homes). Zintegrowane z systemami Internetu Rzeczy (IoT), umożliwią automatyzację wielu procesów w domu, np. sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem czy urządzeniami AGD w zależności od taryf energetycznych. Konsumenci będą mogli zaprogramować np. włączanie pralki czy zmywarki w godzinach, gdy cena za energię jest najniższa, co pozwoli na dodatkowe oszczędności.
