1 godzina temu
28 listopada 2025 roku prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Nowe przepisy ratują sytuację właścicieli działek, którzy złożyli wnioski o warunki zabudowy przed 16 października. Ich decyzje pozostaną bezterminowe, choćby jeżeli uprawomocnią się po 1 stycznia 2026 roku. Zmiana dotyczy setek tysięcy Polaków, dla których działka budowlana stanowi formę zabezpieczenia finansowego na przyszłość.
Fot. Warszawa w Pigułce
Co się zmienia od stycznia 2026 roku
Zgodnie z nowelizacją ustawy o planowaniu przestrzennym z 2023 roku, od 1 stycznia 2026 roku wszystkie nowo wydane decyzje o warunkach zabudowy będą obowiązywały przez pięć lat od dnia uprawomocnienia. Po tym okresie automatycznie wygasną. Zasada ta nie dotyczy jednak decyzji, które staną się prawomocne przed końcem grudnia 2025 roku.
Podpisana przez prezydenta nowelizacja wprowadza najważniejsze doprecyzowanie. Decyzje wydane na podstawie wniosków złożonych przed 16 października 2025 roku zachowają bezterminowy charakter, niezależnie od tego, kiedy dokładnie się uprawomocnią. choćby jeżeli urząd gminy wyda ostateczną decyzję w lutym czy marcu 2026 roku, pozostanie ona ważna bez ograniczenia czasowego.
Dlaczego to tak ważne dla właścicieli działek? Ustawa ratuje majątki całego życia
W Polsce decyzja o warunkach zabudowy przez wiele lat stanowiła klucz do zwiększenia wartości nieruchomości. Właściciele kupowali działki rolne czy łąki, występowali o warunki zabudowy i dzięki temu grunt stawał się działką budowlaną o wielokrotnie wyższej wartości. Uzyskana decyzja była bezterminowa, można było więc trzymać ją latami, czekając na odpowiedni moment sprzedaży lub przekazać dzieciom jako zabezpieczenie finansowe.
Według szacunków, w rękach prywatnych znajdują się miliony działek traktowanych jako forma lokaty kapitału. Dla wielu rodzin posiadanie ziemi z warunkami zabudowy to polisa ubezpieczeniowa na trudne czasy. Nie każdy planuje natychmiastową budowę. Niektórzy kupują działki z myślą o dzieciach, inni jako rezerwę finansową na emeryturę.
Bez podpisanej nowelizacji setki tysięcy osób straciłyby tę pewność. jeżeli gmina rozpatruje wniosek kilka miesięcy i wydaje decyzję dopiero w 2026 roku, dotychczasowe przepisy wprowadzałyby pięcioletni termin ważności. Działka przez cały czas byłaby budowlana, ale tylko przez określony czas. Po pięciu latach trzeba byłoby składać wniosek ponownie, bez gwarancji pozytywnego rozpatrzenia.
Gminy przeciążone, właściciele spanikowani, gigantyczne kolejki w urzędach
Gminy od miesięcy sygnalizowały ogromne przeciążenie pracami planistycznymi. Samorządy mają ustawowy obowiązek uchwalenia planów ogólnych do 30 czerwca 2026 roku. Jednocześnie muszą rozpatrywać tysiące wniosków o warunki zabudowy, które wpłynęły przed wprowadzeniem pięcioletniego terminu ważności.
Część gmin informowała o problemach z terminowym rozpatrywaniem spraw. Urzędnicy nie nadążali z wydawaniem decyzji przed końcem grudnia. Bez nowelizacji wiele osób, które złożyły wnioski zgodnie z przepisami, otrzymałoby decyzje już obarczone pięcioletnim terminem ważności. Nowelizacja rozwiązuje ten problem.
Nowela wprowadza również ułatwienia dla gmin przy sporządzaniu planów ogólnych. Gminy zamiast uzgadniać projekty planów z adekwatnymi organami i instytucjami, będą teraz zasięgać ich opinii. Uzyskane wcześniej uzgodnienia będą traktowane jako opinie. Postępowania prowadzone przez organy administracji publicznej i sądy administracyjne w związku z odmową uzgodnienia projektu planu ogólnego gminy zostaną umorzone.
Co to oznacza dla Ciebie?
Jeśli złożyłeś wniosek o warunki zabudowy przed 16 października 2025 roku, możesz spać spokojnie. Twoja decyzja będzie bezterminowa, choćby jeżeli gmina wyda ją w 2026 roku. Nie musisz obawiać się, iż po pięciu latach stracisz status działki budowlanej.
Jeśli planujesz zakup działki z warunkami zabudowy, sprawdź dokładnie, kiedy złożono wniosek o ich wydanie. jeżeli było to przed 16 października 2025 roku, decyzja będzie bezterminowa. jeżeli wniosek wpłynął później, decyzja będzie ważna przez pięć lat od uprawomocnienia.
Pamiętaj, iż od 1 stycznia 2026 roku wszystkie nowe wnioski o warunki zabudowy będą prowadziły do wydania decyzji z pięcioletnim terminem ważności. jeżeli więc nie zdążyłeś złożyć wniosku przed 16 października, Twoja przyszła decyzja będzie czasowa. Po pięciu latach będziesz musiał wystąpić ponownie, a gmina może odmówić, jeżeli w międzyczasie przyjmie plan ogólny z innymi ustaleniami dla danego terenu.
Dane pochodzą z nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym podpisanej przez prezydenta Karola Nawrockiego 28 listopada 2025 roku oraz komunikatów Kancelarii Prezydenta.
