Prezydent zawetuje rządowy plan utworzenia pierwszego od 24 lat w Polsce nowego parku narodowego

Prezydent Karol Nawrocki, powiązany z prawicową opozycją, zawetował rządowe plany utworzenia pierwszego od 24 lat w Polsce parku narodowego. Jego zdaniem „blokowałoby to rozwój gospodarczy regionu” i zagrażało bezpieczeństwu Polski.

Od objęcia urzędu na początku sierpnia Nawrocki regularnie wetuje ustawy uchwalane przez większość rządu w parlamencie. W piątkowy wieczór jego biuro ogłosiło cztery kolejne weta.

Wśród nich znalazł się przyjęty we wrześniu parlament projekt ustawy o utworzeniu Parku Narodowego Dolina Dolnej Odry, który miałby biec po polskiej stronie części Odry, wyznaczającej granicę z Niemcami.

Istnieje już tam tzw. park krajobrazowy, ale rząd chciał go przekształcić w park narodowy, który zapewnia lepszy poziom ochrony przyrody. Po niemieckiej stronie rzeki istnieje już park narodowy.

W uzasadnieniu weta Nawrocki argumentował, iż plany utrudnią działalność gospodarczą – zwłaszcza wykorzystanie Odry do celów transportowych – a także wzbudzą obawy dotyczące bezpieczeństwa.

„Ochrona środowiska musi iść w parze z bezpieczeństwem gospodarczym kraju…(które) nie może opierać się na dwuznacznym przepisie mogącym utrudniać jego rozwój” – napisał prezydent.

Dodał, iż „jako naczelny dowódca Sił Zbrojnych RP podkreślam, iż decyzje dotyczące inwestycji niezbędnych dla zapewnienia i rozwoju potencjału obronnego Polski nie mogą być uzależnione od decyzji ministra klimatu i środowiska opartej na opinii dyrektora parku narodowego”.

Nawrocki podnosił także, iż nie przeprowadzono należycie niezbędnych analiz skutków powołania parku i nie przeprowadzono pełnych konsultacji ze społecznościami lokalnymi.

„Istotne jest, aby decyzja o utworzeniu parku narodowego – szczególnie na obszarach wielofunkcyjnych – była poprzedzona wnikliwą analizą bilansu korzyści i ograniczeń, uwzględniającą zarówno ochronę przyrody, jak i racjonalne zarządzanie zasobami i infrastrukturą środowiska” – napisał prezydent.

Jego weto zostało natychmiast potępione przez minister klimatu i środowiska Paulinę Hennig-Kloską, która stwierdziła, iż ​​jest ono „oparte na kłamstwach i manewrach politycznych”.

„Zamiast stanąć po stronie państwa, dziedzictwa przyrodniczego i ponadczasowych wartości, prezydent stanął dziś po stronie interesów partykularnych” – napisała. Opozycyjna partia Prawo i Sprawiedliwość (PiS), z którą związany jest Nawrocki, konsekwentnie sprzeciwia się planom dotyczącym parku narodowego.

Decyzję prezydenta potępił także powołany przez rząd wojewoda Olgierd Geblewicz, na terenie którego miałby powstać park. Stwierdził, iż twierdzenia, iż ​​park uniemożliwi wykorzystanie rzeki do celów transportowych, są nieprawdziwe.

Zarówno on, jak i Hennig-Kloska obiecali, iż znajdą „alternatywne rozwiązanie”, aby wprowadzić silniejszą ochronę przyrody na tym obszarze.

Proponowany Park Narodowy Doliny Dolnej Odry obejmowałby obszar 3856 ha wokół wsi Kołbaskowo i Widuchowa oraz miasta Szczecin. Później można było go powiększyć o dodatkowy obszar wokół miasta Gryfino, powiększając park do łącznej powierzchni 6051 hektarów.

Lokalni aktywiści starali się o założenie parku od trzech dekad. Wysiłki te nasiliły się po katastrofie ekologicznej w 2022 r., podczas której zanieczyszczenie Odry spowodowało toksyczne zakwity glonów, w wyniku których wymarła aż połowa ryb w tej rzece.

Część lokalnych mieszkańców, w tym wędkarze, wyraziła jednak sprzeciw wobec planów, a PiS ostrzegał przed wpływem na żeglugę, biorąc pod uwagę, iż klasyfikacja parku narodowego zapewnia wyższy poziom ochrony tego obszaru, w tym dróg wodnych.

W odpowiedzi władze lokalne uwzględniły obawy wyrażone przez Państwowy Zarząd Wodny oraz Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście i wyłączyły spod ochrony niektóre obszary, w tym kanały Klucz-Ustowo i Gartz-Marwice, aby ułatwić żeglugę śródlądową.

W Polsce działają w tej chwili łącznie 23 parki narodowe, zajmujące około 1% powierzchni kraju. Pierwszym, który powstał w 1932 roku, był Pieniński Park Narodowy na górzystej granicy ze Słowacją. Najnowszym, utworzonym w 2001 roku, był Park Narodowy Ujście Warty, który również leży wzdłuż granicy z Niemcami.