Prezydent zawetował ustawę o Parku Narodowym Doliny Dolnej Odry. Obawy o przyszłość regionu i rozwój gospodarczy

Weto do ustawy z 17 października 2025 r.

Prezydent RP odmówił podpisania ustawy o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry, która miała wejść w życie z początkiem 2026 roku. W uzasadnieniu decyzji wskazano na poważne ryzyko zahamowania rozwoju gospodarczego regionu oraz brak rzetelnych analiz skutków dla inwestycji infrastrukturalnych, przemysłowych i komunalnych.

Region z potencjałem inwestycyjnym

Dolna Odra od lat stanowi jedno z najważniejszych centrów gospodarczych Pomorza Zachodniego. W pobliżu rzeki funkcjonują zakłady przemysłowe, terminale portowe oraz planowane są kolejne inwestycje transportowe i energetyczne. Zdaniem Prezydenta, przekształcenie znacznej części doliny w teren objęty rygorami parku narodowego mogłoby zablokować rozwój infrastruktury, w tym projektów powiązanych z portami w Szczecinie i Świnoujściu.

W uzasadnieniu weta wskazano również, iż dla niektórych gmin położonych w obszarze projektowanego parku ustawa mogłaby oznaczać realne straty finansowe, wynikające z ograniczenia możliwości prowadzenia działalności gospodarczej czy pozyskiwania dochodów z podatków od nieruchomości.

Brak konsultacji i referendum

Choć pomysł utworzenia parku narodowego w Dolinie Dolnej Odry pojawiał się od lat, decyzja o jego formalnym powołaniu zapadła bez szerokich konsultacji społecznych. Wielu samorządowców i mieszkańców Międzyodrza zwracało uwagę, iż ustawa w praktyce narzuca liczne ograniczenia, nie dając im możliwości wypowiedzenia się w sprawie, która bezpośrednio dotyczy ich życia i przyszłości regionu.

Mimo apeli lokalnych władz i organizacji społecznych, nie przeprowadzono lokalnego referendum, które mogłoby rozstrzygnąć, czy mieszkańcy rzeczywiście popierają ideę parku narodowego.

Obawy samorządów

Wójtowie i burmistrzowie gmin leżących w obrębie planowanego parku zwracali uwagę, iż jego powstanie mogłoby znacząco utrudnić rozwój inwestycji infrastrukturalnych — od dróg i mostów po sieci energetyczne. Część samorządowców wskazywała także na możliwość utraty inwestorów zainteresowanych lokowaniem zakładów produkcyjnych w regionie.

„Nie jesteśmy przeciwni ochronie przyrody, ale chcemy, by odbywało się to w sposób racjonalny, z poszanowaniem ludzi, którzy tu żyją i pracują” — mówił jeden z samorządowców z gminy Widuchowa.

Argumenty zwolenników ustawy

Zwolennicy utworzenia Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry podkreślają, iż jest to jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów w Polsce i w Europie. W dolinie występują rzadkie gatunki ptaków wodno-błotnych, a sam teren stanowi naturalny korytarz ekologiczny. Ochrona przyrody w tym miejscu miałaby — zdaniem ekologów — zabezpieczyć dolinę przed degradacją, zanieczyszczeniem i nadmierną zabudową.

Jednak choćby organizacje ekologiczne przyznają, iż proces tworzenia parku powinien być oparty na dialogu i długofalowej strategii, tak aby pogodzić ochronę środowiska z rozwojem gospodarczym.

Prezydent: „Potrzebne są analizy skutków gospodarczych”

W uzasadnieniu weta Prezydent RP podkreślił, iż ustawa nie zawierała kompleksowych analiz skutków ekonomicznych. Wskazano również, iż brak precyzyjnych regulacji dotyczących odszkodowań i rekompensat dla samorządów i mieszkańców mógłby prowadzić do licznych sporów sądowych oraz opóźnień w realizacji inwestycji.

Decyzja o wecie została przyjęta z ulgą przez część władz lokalnych, ale spotkała się też z krytyką środowisk ekologicznych, które uznały ją za „krok wstecz w ochronie polskiej przyrody”.

Co dalej z projektem Parku Narodowego?

Ustawa wraca teraz do Sejmu. Posłowie mogą odrzucić prezydenckie weto większością 3/5 głosów, co w obecnym układzie parlamentarnym wydaje się mało prawdopodobne. Rząd zapowiada, iż rozważy przygotowanie nowego projektu, który miałby uwzględniać postulaty samorządów i organizacji społecznych.

Nie jest jednak wykluczone, iż sprawa Doliny Dolnej Odry stanie się elementem szerszej debaty o równowadze między ochroną środowiska a rozwojem gospodarczym kraju.

Znaczenie Doliny Dolnej Odry dla Pomorza Zachodniego

Dolina Dolnej Odry to nie tylko cenny ekosystem, ale także region strategiczny dla zachodniopomorskiej gospodarki. Bliskość portów w Szczecinie i Świnoujściu, dostęp do szlaków wodnych oraz rosnące inwestycje w energetykę i transport czynią z niej obszar o ogromnym potencjale.

Wielu ekspertów uważa, iż właściwie zaplanowane działania proekologiczne mogą iść w parze z rozwojem infrastruktury, o ile poprzedzą je rzetelne konsultacje społeczne, analiza kosztów oraz plan kompensacji dla lokalnych społeczności.

Debata: ochrona czy blokada?

Wokół projektu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry rozgorzała debata przypominająca spór między zwolennikami ekologii a obrońcami samorządności i rozwoju lokalnego. Zwolennicy parku widzą w nim szansę na turystyczną promocję regionu i nowe miejsca pracy w ekoturystyce. Przeciwnicy ostrzegają, iż surowe przepisy środowiskowe mogą zablokować rozwój przemysłu, portów i inwestycji transportowych.

Prawda, jak zwykle, leży pośrodku — potrzebna jest strategia zrównoważonego rozwoju, która pogodzi obie strony.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

1. Dlaczego Prezydent zawetował ustawę o Parku Narodowym Doliny Dolnej Odry?
Z powodu braku analiz skutków gospodarczych oraz obaw o zablokowanie inwestycji w regionie.

2. Czy powstanie parku zostało poprzedzone konsultacjami społecznymi?
Nie — wiele gmin wskazuje, iż nie przeprowadzono lokalnych konsultacji ani referendum.

3. Jakie gminy miały znaleźć się w obrębie parku?
Między innymi Widuchowa, Gryfino, Cedynia i Bielinek — obszary o dużych walorach przyrodniczych.

4. Czy Prezydent całkowicie sprzeciwia się idei parku?
Nie, jednak wskazuje, iż konieczne są dodatkowe analizy i rekompensaty dla mieszkańców.

5. Co dalej z projektem?
Ustawa wraca do Sejmu; rząd zapowiada prace nad nową wersją, uwzględniającą postulaty samorządów.

10 listopada 2025 r. Izba Administracji Skarbowej w Szczecinie będzie nieczynna