2 godzin temu
Czy wiesz, iż jeden nietoperz potrafi w ciągu nocy upolować 3 tys. komarów? Latające ssaki skrywają wiele fascynujących tajemnic, a ich zła sława jest zupełnie niezasłużona. Będzie można się o tym przekonać osobiście już w nadchodzącą sobotę w ramach spotkań z chiropterologami organizowanymi w nadleśnictwach na terenie całego kraju.
Nietoperze w Polsce potrzebują pomocy
Spośród ok. 1,4 tys. gatunków nietoperzy na świecie, 28 żyje w Polsce – wszystkie objęte są ochroną. Niektórych gatunków nie wolno niepokoić ani fotografować w koloniach i zimowiskach. Największym z krajowych nietoperzy jest borowiec wielki (Nyctalus noctula) z rozpiętością skrzydeł sięgającą choćby 46 cm; najmniejsze – podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros) i karlik drobny (Pipistrellus pygmaeus) osiągają długość zaledwie ok. 4 cm, a to mniej niż mysz domowa!
Żaden z żyjących w Polsce gatunków nietoperzy nie buduje własnych gniazd. Na kryjówki wybierają najczęściej jaskinie, strychy, piwnice, dziuple, opuszczone domy i wieże, a także specjalnie dla nich przygotowane budki. To od aktywności człowieka zależy więc, w dużej mierze, szansa na przetrwanie mroczków, nocków i podkowców. A pomagać im warto, gdyż ich rola w kontrolowaniu populacji owadów jest istotna i niestety zbyt często lekceważona.
Ochronić śpiącego nietoperza
Nietoperze to jedyne ssaki, których przednie kończyny w drodze ewolucji przekształciły się w skrzydła – pozbawione piór, ale zbudowane z niezwykle elastycznych błon. Oprócz lotu służą wielu gatunkom do otulania się na czas hibernacji, naturalnie w pozycji do góry nogami. Niestety, to właśnie okres zimowania wystawia kolonie na największe niebezpieczeństwo. Wybudzone przedwcześnie z hibernacji osobniki nie znajdą w środowisku dość owadów i mogą umrzeć z głodu.
W Polsce od kilku lat prowadzi się projekty mające na celu ochronę najbardziej zagrożonych gatunków nietoperzy. Realizowany z środków Programu LIFE projekt LIFE PODKOWIEC PLUS: powrót do lasu, obejmuje budowę specjalnych wież i schronień przejściowych dla latających owadożerców.
W tym roku wzniesiono letnie chatki m.in. w Nadleśnictwach Prudnik i Krościenko, a kontrola po 3 miesiącach od realizacji budowy wykazała, iż są w 100 proc. wykorzystane. W Nadleśnictwie Rymanów powstaje też pierwsza z dziesięciu wież zimowych planowanych na południu Polski. Każda konstrukcja będzie miała 13 m wysokości i będzie połączona ze sztucznym podziemnym zimowiskiem.
Las do góry nogami
Już od prawie 30 lat w ostatni weekend sierpnia w całej Europie obchodzona jest Międzynarodowa Noc Nietoperzy. Inicjatywa zainaugurowana przez organizację EUROBATS ma na celu wspieranie ochrony latających ssaków i zwalczanie szkodliwych stereotypów, które nierzadko skłaniają ludzi do agresji i ignorancji.
W Polsce pałeczkę podjęły Lasy Państwowe organizując ogólnokrajową akcję Las do góry nogami, której kulminacja przewidziana jest na nadchodzący weekend (29-31 sierpnia). Leśnicy we współpracy ze specjalistami, czyli chiropterologami, przygotowali szeroki wachlarz atrakcji, począwszy od audycji radiowych i wydarzeń on-line, a skończywszy na nocnych spacerach po lesie.
Prelekcje, warsztaty i gry terenowe organizują m.in. nadleśnictwa Lubsko, Świeradów, Szklarska Poręba, Szczecinek, Gdańsk, Młynary, Pisz, Wyszków, Hajnówka, Garwolin, Prószków czy Żmigród. Bogaty program przewiduje obserwacje nocnych wylotów nietoperzy czy nasłuchiwanie dzięki detektorów ultradźwiękowych.
Kto nie zdąży wybrać się śladami nietoperzy w najbliższy weekend, będzie mógł skorzystać z wrześniowych warsztatów organizowanych w wielu miejscach Polski. Bliższych informacji można szukać na stronach Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych (RDPL) oraz na Facebookowych profilach poszczególnych nadleśnictw.
zdj. główne: Ján Svetlík/Flickr
