Polskie ciepłownie w finansowej pułapce – taryfy nie pokryją inwestycji

Nakłady inwestycyjne znacznie niższe niż przychody

Według URE, wszystkie koncesjonowane przedsiębiorstwa energetyczne osiągnęły w 2024 roku łączne przychody na poziomie 41 mld zł. Z tego aż 30 mld zł pochodziło z działalności związanej z wytwarzaniem, przesyłaniem i dystrybucją ciepła. Mimo tak znacznych wpływów, nakłady inwestycyjne poniesione w tym samym okresie wyniosły jedynie 4,7 mld zł.

Oznacza to, iż ciepłownie, mimo stabilnych przychodów, nie są w stanie samodzielnie pokrywać kosztów niezbędnych modernizacji i rozbudowy infrastruktury. Dlatego – jak wskazuje URE – przedsiębiorstwa będą musiały szukać zewnętrznych źródeł finansowania, takich jak dotacje, kredyty czy pożyczki preferencyjne.

Koszty nie trafią do taryf

Jak podkreśla URE, ogromne nakłady nie mogą zostać w całości przeniesione na taryfy ciepła. Oznacza to, iż koszty inwestycji nie zostaną pokryte przez końcowych odbiorców ciepła, co istotnie ogranicza możliwości finansowania transformacji z bieżących wpływów z działalności operacyjnej.

Taki stan rzeczy wymusza konieczność zabezpieczenia wkładu własnego – elementu niezbędnego do ubiegania się o środki zewnętrzne, w tym finansowanie oferowane przez instytucje takie jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).

Rola dotacji i funduszy publicznych

URE zaznacza, iż środki dotacyjne z NFOŚiGW powinny pełnić rolę wsparcia przy tworzeniu wkładu własnego, który jest jednym z kluczowych warunków uzyskania dalszego finansowania – np. w formie kredytów lub pożyczek. Szczególne znaczenie mają one dla mniejszych firm ciepłowniczych, które mają ograniczony dostęp do kapitału.

Dla tych podmiotów dotacje mogą być jedyną drogą do rozpoczęcia niezbędnych inwestycji modernizacyjnych czy transformacyjnych, które będą zgodne z polityką klimatyczną i energetyczną.

Lekka poprawa rentowności – sygnał na przyszłość

Pomimo trudności, raport URE zawiera też pozytywną informację – od 2023 roku poprawia się rentowność przedsiębiorstw koncesjonowanych. To oznacza, iż firmy zaczynają generować większe zyski, co może ułatwić im wygospodarowanie środków własnych niezbędnych do rozpoczęcia inwestycji.

Zdolność do wypracowania kapitału własnego to najważniejszy element przy ubieganiu się o zewnętrzne źródła wsparcia finansowego. Może to z czasem poprawić sytuację finansową całego sektora.

• Budżet państwa zasilony przez URE: 309,7 mln zł i 18,8 mld zł pomocy dla firm
• URE rozdzieli 1,65 mld zł w drugiej aukcji kogeneracyjnej 2025
• URE: Ceny energii w rozliczeniach wewnątrz grup kapitałowych spadły o 20% – dane za I kwartał 2025 r.

Źródło: Sprawozdanie z działalności prezesa URE za rok 2024