Plan ochrony lasów: jak Polska chce uchronić 20% terenów leśnych przed wycinką?

Zdjęcie: green leafed tree

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło harmonogram działań mających na celu ochronę polskich lasów przed wycinką. Czy założone cele są realne?

Posłanka Paulina Matysiak wraz z grupą posłów z partii Razem złożyła interpelację w sprawie realizacji obietnicy ochrony 20% polskich lasów przed wycinką. W odpowiedzi na zapytanie, Ministerstwo Klimatu i Środowiska zaprezentowało plan etapowej ochrony cennych przyrodniczo obszarów leśnych.

Ochrona krok po kroku

Według ustaleń z Ogólnopolskiej Narady o Lasach (ONoL), ochrona kolejnych obszarów leśnych będzie wprowadzana stopniowo. Rząd będzie na bieżąco sprawdzał, jak te działania wpływają na gospodarkę i społeczeństwo. Sposób zarządzania lasami ma wzmocnić ich funkcje przyrodnicze i społeczne.

Do 2030 roku co najmniej 14% powierzchni Lasów Państwowych ma być całkowicie wyłączone z wycinki. Na pozostałych terenach wprowadzone zostaną ograniczenia w sposobie prowadzenia gospodarki leśnej. W efekcie, co najmniej 20% lasów państwowych będzie uznane za obszary głównie przyrodnicze i społeczne.

Co już zrobiono

Obecnie około 8% powierzchni Lasów Państwowych jest już wyłączone z wycinki. Dotyczy to m.in. cennych przyrodniczo terenów, stromych stoków i miejsc, gdzie chronione są rzadkie gatunki. Specjalny zespół pracuje nad dokładnym mapowaniem tych obszarów.

Leśnicy już teraz, w okresie przejściowym, mają brać pod uwagę zgłoszone propozycje ograniczenia lub zmiany prac leśnych.

Lasy blisko ludzi

Proces wyznaczania tzw. lasów społecznych (czyli lasów ważnych dla mieszkańców) ma zakończyć się w 2025 roku. Specjalna grupa ekspertów opracowała zasady gospodarowania takimi lasami, zwłaszcza tymi położonymi blisko dużych miast.

Ministerstwo zapewnia, iż słucha głosów mieszkańców i samorządów, którzy chcą szybkiego wzmocnienia funkcji społecznych lasów w miastach objętych programem pilotażowym.

Zmiany w przepisach

Ministerstwo pracuje nad wprowadzeniem rozwiązań z ONoL do ustaw o lasach i o ochronie przyrody. Szczególnie ważna jest ochrona starolasów (czyli starych, naturalnych lasów), co ma zostać zapisane w prawie.

Wstrzymanie wycinki w planowanych rezerwatach przyrody obowiązuje do końca 2027 roku. Dalsze utrzymanie ochrony tych obszarów będzie wymagało nowych decyzji.

Ochrona starych lasów

1 stycznia 2025 r. minister Paulina Hennig-Kloska nakazała Lasom Państwowym zabezpieczyć obszary starych lasów. Według planu, od 1 stycznia 2026 r. co najmniej 1% powierzchni Lasów Państwowych ma być chroniony jako starolasy, a od 1 stycznia 2027 r. – co najmniej 2% lasów w Polsce.

Problemy z przestrzeganiem zakazu wycinki

Ministerstwo przyjęło wyjaśnienia Lasów Państwowych dotyczące błędów w rozumieniu wydanych poleceń i złej komunikacji między jednostkami. Po naruszeniu zakazu wycinki w Nadleśnictwie Suchedniów, Lasy Państwowe zobowiązały się do objęcia ochroną dodatkowych cennych terenów w ramach planowanego rezerwatu „Bliżyńskie Lasy Naturalne”.

Przyszłość polskich lasów

W latach 2025-2026 wznowione zostaną prace nad Narodowym Programem Leśnym, który będzie podstawą długofalowej strategii dla polskich lasów. Program powstanie przy współpracy leśników, właścicieli lasów, naukowców i organizacji społecznych.

Ochrona lasów to trudne zadanie. Z jednej strony potrzebujemy drewna dla przemysłu, z drugiej — lasy są ważne dla klimatu, różnorodności biologicznej i odpoczynku ludzi.

Z całością odpowiedzi ministerstwa można zapoznać się tutaj: