PKW: blisko 29 mln uprawnionych do głosowania, ponad 32 tys. obwodów w kraju i 511 za granicą

Uprawnionych do głosowania w niedzielnych wyborach prezydenckich jest ponad 29 mln osób. Będzie się ono odbywało w ponad 32 tys. obwodów w kraju i 511 za granicą; startuje 13 kandydatów, najstarszy ma 76 lat a najmłodszy 38 lat – podano na piątkowej konferencji Państwowej Komisji Wyborczej.

Wybory prezydenckie 2025 – I tura. Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Sylwester Marciniak (P) oraz sekretarz PKW Rafał Tkacz (L) na konferencji prasowej w siedzibie PKW w Warszawie, 16.05.2025. W najbliższą niedzielę 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Fot. PAP/Piotr Nowak

Przewodniczący PKW Sylwester Marciniak poinformował, iż uprawnionych do głosowania w niedzielnych wyborach są 28 mln 943 tys. 594 osoby – przy czym ogólna liczba mieszkańców Polski to niemal 35,5 mln osób.

Według danych piątku przed południem 9 553 osoby zgłosiły zamiar głosowania korespondencyjnego, głosować przez pełnomocnika ma zamiar 28 383 osoby. Wydano też 333 923 zaświadczenia o prawie do głosowania – zaświadczenie takie umożliwia oddanie głosu w dowolnej obwodowej komisji wyborczej w kraju i za granicą.

Głosowanie będzie odbywać się w godz. 7.00-21.00 w 32 143 obwodowych komisjach wyborczych w kraju, w tym 29 815 to stałe obwody, a 1812 to tzw. odrębne obwody głosowania. Za granicą utworzono natomiast 511 obwodów, a 5 obwodów utworzono na statkach morskich.

Ponadto szef PKW poinformował, iż powołano 267 358 członków obwodowych komisji wyborczych, a większość z nich stanowią osoby przedstawienie przez komitety wyborcze – nieco ponad 245 tys.

Najwięcej osób do obwodowych komisji wyborczych zgłosił komitet kandydata KO Rafała Trzaskowskiego – nieco ponad 31 tys.), następnie komitet popieranego przez PiS Karola Nawrockiego prawie 30 tys., a trzecią największą liczbę osób zgłosił komitet kandydata Trzeciej Drogi Szymona Hołowni – prawie 26 tys.

W skład obwodowych komisji wyborczych utworzonych za granicą powołano łącznie 5057 osób.

W wyborach startuje 13 kandydatów: dwie kobiety i jedenastu mężczyzn. Wśród kandydatów najstarszy ma 76 lat, a najmłodszy – 38 lat. Średnia wieku wynosi zatem niespełna 51 lat.

Szef Krajowego Biura Wyborczego Rafał Tkacz zaznaczył, iż sprawdzenie miejsca do głosowania jest w tej chwili możliwe jedynie poprzez aplikację mObywatel. Ale jeżeli ktoś nie zmienił miejsca zamieszkania i chciałby się upewnić, gdzie jest jego obwodowa komisji wyborczej, to można to też zrobić na stornie wybory.gov.pl, na stronach urzędu gmin oraz na tradycyjnych obwieszczeniach.

Do lokalu wyborczego trzeba zabrać dokument ze zdjęciem dla zweryfikowania tożsamości, lub telefon z aplikacją mObywtael. Pytany o dokładny proces weryfikacji tożsamości wyborców dzięki aplikacji mObywatel, szef KBW podkreślił, iż każda siedziba obwodowej komisji wyborczej zostanie wyposażona w kod QR przeznaczony na niedzielne głosowanie.

Wyborca będzie musiał zeskanować kod dzięki swojego telefonu komórkowego, a następnie na urządzeniu komisji powinny pojawić się dane mDowodu wyborcy; na ich podstawie członkowie komisji będą mogli zweryfikować tożsamość osoby, której dane znajdują się w spisie wyborców. „Gdyby były jakiekolwiek problemy z tą formą weryfikacji w komisji wyborczej, dopuszczalne jest (…) skorzystanie z telefonu komórkowego wyborcy, który może w ten sam sposób – tylko przez swój telefon – zweryfikować dane” – dodał Tkacz.

Szef KBW podkreślił, iż jeżeli obie metody zawiodą, to ostatnią możliwą formą weryfikacji tożsamości wyborcy jest przedstawienie fizycznego dokumentu ze zdjęciem – może to być paszport, legitymacja studencka, prawo jazdy czy choćby nieważny dowód osobisty, o ile na jego podstawie można potwierdzić tożsamość wyborcy.

Po weryfikacji tożsamości wyborca otrzyma kartę do głosowania, której odbiór kwitowany jest podpisem w spisie wyborców. Na karcie do głosowania musi być wydruk pieczęci PKW i która powinna być ostemplowana pieczęcią obwodowej komisji z nazwiskami. Na karcie będą nazwiska 13 kandydatów na prezydenta ułożonych w kolejności alfabetycznej. Karty do głosowania będą miały ścięty prawy górny róg – to dla wyborców niewidomych, którzy używają nakładki w alfabecie Braille’a.

Tkacz podkreślił, iż kartę do głosowania otrzymuje się tylko jedną, i nie ma możliwości pobrania kolejnej „niezależnie od przyczyn takiego żądania – czy to z powodu omyłkowego wypełnienia karty, czy zniszczenia”.

Aby oddać głos istotny należy postawić znak X (dwie przecinające się linie) w kratce przy nazwisku jednego, wybranego kandydata. Zapytany o sytuację gdby znak X został postawiony obok kratki, Tkacz zaznaczył, ze obwodowa komisja ma obowiązek uznać ważność głosu, gdy znak X postawiono w jednej kratce, ale do oceny komisji pozostaje, czy przecięcie linii następuje w kratce, czy poza nią.

Postawienie znaku X przy więcej niż jednym kandydacie spowoduje, iż głos zostanie uznany za nieważny, podobnie jak nie wskazanie żadnego kandydata.

O północy z piątku na sobotę rozpocznie się cisza wyborcza, która zakończy się po zakończeniu głosowania w niedzielę. W tym czasie ciszy zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej, a za naruszenie ciszy grozi grzywna.

W czasie ciszy wyborczej nie wolno zwoływać zgromadzeń, organizować pochodów i manifestacji, wygłaszać przemówień, czy rozpowszechniać materiałów wyborczych. Zachęcanie do udziału w wyborach nie narusza ciszy wyborczej o ile nie zawiera elementów agitacji wyborczej na rzecz któregoś z kandydatów. Plakaty rozwieszone przed rozpoczęciem ciszy wyborczej nie muszą być usuwane. Nie wolno jednak jeździć pojazdami oklejonymi plakatami wyborczymi, oklejony pojazd może natomiast stać.

Zabroniona jest także agitacja w lokalu wyborczym, w którym on się znajduje, polegająca m.in. na eksponowaniu symboli, obrazów, znaków i napisów kojarzonych z kandydatami i komitetami wyborczymi. Podawanie w czasie ciszy wyborczej do publicznej wiadomości wyników sondaży grozi najwyższa grzywną – od 500 tys. do 1 mln zł.

W odpowiedzi na pytanie dziennikarzy szef KBW powiedział, iż zdaniem Państwowej Komisji Wyborczej „lajkowanie” postów kandydatów w momencie obowiązywania ciszy wyborczej może mieć znamiona jej złamania, ale oceny dokonują organy ścigania.

Szef PKW został zapytany natomiast o sytuację, w której ktoś w czasie ciszy wyborczej publikuje np. wyniki sondaży nie znajdując się na terytorium Polski. Marciniak wskazał, iż tutaj również sprawę będą musiały rozstrzygać organy ścigania. Inaczej wygląda to, jeżeli ktoś będąc na terytorium Polski prezentuje sondaże np. w relacji dla zagranicznej telewizji. Wówczas, choć ta wypowiedź jest prezentowana za granicą, to – jak podkreślił szef PKW – będzie to złamanie prawa.

O urząd prezydenta ubiegać będzie sie 13 kandydatów: Artur Bartoszewicz (ekonomista), Magdalena Biejat (kandydatka Nowej Lewicy), Grzegorz Braun (europoseł), Szymon Hołownia (marszałek Sejmu, kandydat Trzeciej Drogi), Marek Jakubiak (poseł koła Wolni Republikanie), Maciej Maciak (lider Ruchu Dobrobytu i Pokoju), Sławomir Mentzen (kandydat Konfederacji), Karol Nawrocki (prezes IPN, kandydat popierany przez PiS), Joanna Senyszyn (była posłanka SLD, ekonomistka), Krzysztof Stanowski (dziennikarz), Rafał Trzaskowski (prezydent Warszawy i kandydat KO), Marek Woch (kandydat Bezpartyjnych Samorządowców), Adrian Zandberg (poseł, kandydat partii Razem).

W niedzielę wyborczą PKW zaplanowała cztery konferencje: o godz. 9.30, 13.30 (podana zostanie frekwencja z godz.12), 18.30 (frekwencja z godz. 17.00) i o godz. 22.00.

nl/mok/PAP