Pierwsze certyfikaty marki „Produkty z Machakheli” wręczone w Batumi

Batumi, 12–13 grudnia 2025 r.

Podczas Forum Produktu Lokalnego „Marka zakorzeniona w tradycji i naturze” po raz pierwszy wręczono certyfikaty marki „Produkty z Machakheli”. W ramach pierwszej edycji 9 lokalnych producentów i inicjatyw zostało wyróżnionych za rozwijanie swojej działalności w oparciu o lokalne zasoby, tradycję oraz zasady ochrony przyrody w Dolinie Machakheli (Adżaria, Gruzja).

Efekt wieloletniej pracy w Dolinie Machakheli

Forum było momentem podsumowania wielu lat współpracy realizowanej w Dolinie Machakheli przez partnerów gruzińskich i polskich, w tym Fundację EkoRozwoju oraz Black Sea Eco Academy, przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Efektem tej współpracy jest pierwsza lokalna marka w Gruzji – rozumiana nie jako pojedyncze oznaczenie, ale jako spójny system wspierania lokalnej przedsiębiorczości.

Dolina Machakheli, położona w południowo-zachodniej Gruzji, to obszar, w którym przyroda i codzienne życie mieszkańców od dawna są ze sobą ściśle powiązane. Chronione lasy, krajobrazy górskie oraz obecność Parku Narodowego Machakhela i Chronionego Krajobrazu Machakhela tworzą ramy dla działań łączących ochronę przyrody z rozwojem lokalnym. Jest to miejsce, w którym ochrona przyrody stanowi naturalny punkt wyjścia dla działań rozwojowych opartych na współpracy z mieszkańcami, lokalnej przedsiębiorczości oraz odpowiedzialnym korzystaniu z zasobów naturalnych.

Znaczenie marki lokalnej w Machakheli

W podejściu organizatorów marka lokalna jest narzędziem współpracy i rozwoju, a nie jedynie formą promocji. Pomaga budować jakość produktów i usług, wzmacniać pozycję lokalnych producentów oraz tworzyć spójną ofertę regionalną – bez presji masowej turystyki czy nadmiernej eksploatacji zasobów przyrodniczych.

W Machakheli marka pełni również funkcję porządkującą i integrującą, łącząc działania gospodarcze, społeczne i środowiskowe oraz wzmacniając poczucie współodpowiedzialności za wspólną przestrzeń.

Podczas Forum wielokrotnie odwoływano się do polskich doświadczeń jako inspiracji dla tworzenia marki „Produkty z Machakheli”. Szczególnie istotną rolę odegrała Dolina Baryczy, gdzie od lat funkcjonuje rozbudowany system współpracy wokół marki lokalnej, a także Kraina Łęgów Odrzańskich, która aktywnie dzieliła się doświadczeniem w zakresie budowania standardów, pracy z producentami oraz długofalowego zarządzania marką lokalną.

Przykłady te pokazały, iż marka lokalna może być skutecznym narzędziem rozwoju – pod warunkiem, iż opiera się na partnerstwie, zaufaniu i realnym zaangażowaniu społeczności lokalnych.

Nowe stowarzyszenie i kolejny etap działań

Podczas Forum po raz pierwszy oficjalnie zaprezentowano nowo powołane Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Doliny Machakheli. W najbliższych latach stowarzyszenie ma odpowiadać m.in. za dalszy rozwój i wzmacnianie marki lokalnej. Jego powołanie otwiera nowy etap działań, w którym coraz większa odpowiedzialność za system marki spoczywa na mieszkańcach Doliny, co ma najważniejsze znaczenie dla jej trwałości oraz dalszego rozwoju opartego na współpracy i zaangażowaniu społeczności.

Obszary chronione i kooperacja międzynarodowa

Forum było również okazją do spotkania kierownictwa obszarów chronionych z Gruzji i Polski, w tym przedstawicieli Karkonoskiego Parku Narodowego, Parku Narodowego Machakhela oraz Parku Narodowego Mtirala. Dyskusje dotyczyły dotychczasowej współpracy pomiędzy parkami oraz możliwości jej dalszego rozwoju – zarówno w kontekście ochrony przyrody, jak i współpracy z mieszkańcami oraz lokalnymi przedsiębiorcami.

Podziękowania i ludzie stojący za zmianą

Ważną część Forum poświęcono podziękowaniom skierowanym do organizacji, instytucji i osób, które na przestrzeni lat przyczyniły się do strategicznego planowania rozwoju Doliny Machakheli, budowania współpracy na poziomie lokalnym oraz bezpośredniej pracy z mieszkańcami. Szczególne uznanie wyrażono także wobec samych mieszkańców Doliny Machakheli – osób, które zdecydowały się działać, angażować i brać odpowiedzialność za kształtowanie własnej rzeczywistości.

To ich decyzje, codzienna praca i gotowość do współpracy sprawiły, iż marka lokalna stała się realnym narzędziem rozwoju.

Forum Produktu Lokalnego w Batumi pokazało, iż społecznie zarządzana marka lokalna może skutecznie łączyć ochronę przyrody z rozwojem lokalnej przedsiębiorczości oraz iż Dolina Machakheli jest dziś miejscem, w którym te idee przekładają się na konkretne działania i decyzje z myślą o przyszłości.

Forum jako element projektu wspierającego lokalną przedsiębiorczość

Forum Produktu Lokalnego zostało zrealizowane w ramach projektu „Obszary chronione szansą dla lokalnej przedsiębiorczości”, współfinansowanego w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt miał na celu wsparcie rozwoju gospodarczego Doliny Machakheli w oparciu o lokalne zasoby, współpracę społeczną oraz zasady ochrony przyrody.

W ramach projektu zorganizowano wizyty studyjne i wymiany eksperckie dla specjalistów z Polski i Gruzji, prowadzono intensywne prace nad stworzeniem i wdrożeniem systemu marki lokalnej oraz realizowano działania wzmacniające kompetencje lokalnych producentów i usługodawców.

Istotnym elementem projektu był również program małych grantów, w ramach którego 17 lokalnych inicjatyw otrzymało wsparcie finansowe na rozwój lokalnej przedsiębiorczości. Granty umożliwiły mieszkańcom Doliny Machakheli rozwój produktów, usług i działań opartych na lokalnym dziedzictwie przyrodniczym i kulturowym, a także przygotowanie się do funkcjonowania w ramach nowo utworzonej marki lokalnej.