Pakiet Omnibus I – informacje ważne z perspektywy przedsiębiorców

Pakiet Omnibus I został przedstawiony przez Komisję Europejską jako zestaw środków upraszczających, mających zredukować obciążenia regulacyjne i raportowe w obszarze zrównoważonego rozwoju oraz wzmocnić konkurencyjność gospodarki UE. Chodzi w szczególności o korekty takich aktów jak dyrektywa o sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (CSRD), dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD), Taksonomia czy mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO₂ (CBAM). Komisja Europejska szacuje, iż proponowane zmiany przyniosą istotne oszczędności administracyjne i zwiększą zdolność inwestycyjną firm. Ważną, już przyjętą częścią tego pakietu jest tzw. „stop-the-clock” – mechanizm czasowego zatrzymania biegu terminów wejścia w życie części obowiązków raportowych. Daje on przedsiębiorstwom oddech oraz tworzy przestrzeń do dopracowania i uproszczenia zasad raportowania właśnie w ramach Omnibusa I.

Przy założeniu, iż Omnibus I w kształcie zbliżonym do w tej chwili negocjowanego zostanie ostatecznie przyjęty, zakres obowiązków raportowych po zakończeniu okresu „stop-the-clock” będzie wyraźnie węższy niż w obowiązującej dziś wersji CSRD. Po pierwsze, przewiduje się znaczące zawężenie kręgu przedsiębiorstw objętych pełnym raportowaniem – z obowiązku ma zostać zwolniona zdecydowana większość w tej chwili formalnie ujętych podmiotów, a progi wejścia do raportowania, zgodnie z przyjętym stanowiskiem Parlamentu Europejskiego, mają być ustalone na poziomie bardzo dużych firm (m.in. limit zatrudnienia rzędu 1750 pracowników). Nie zmieniono progu obrotu, który przez cały czas pozostaje na poziomie 450 mln euro. Po drugie, w raportowaniu mają się pojawić wyraźne mechanizmy proporcjonalności i podejście oparte na ryzyku, także w odniesieniu do łańcucha wartości. W praktyce oznacza to, iż firmy mają koncentrować się na obszarach faktycznie istotnych z punktu widzenia ryzyk ESG oraz na danych, które są realnie dostępne, a nie na maksymalnie szerokim katalogu tematów.

Z perspektywy polskiego przedsiębiorcy – zwłaszcza małych i średnich firm – oznacza to, iż po zakończeniu okresu „stop-the-clock” zdecydowana większość firm w ogóle nie będzie objęta obowiązkiem raportowania CSRD. Pełne raportowanie pozostanie domeną niewielkiej grupy bardzo dużych podmiotów, a dla pozostałych relacja z regulacjami ESG będzie miała głównie charakter pośredni – poprzez wymagania informacyjne ze strony największych klientów i kontrahentów.

Jednocześnie dostrzegamy, iż największe globalne korporacje pozostaną w reżimie CSRD i CSDDD. To naturalne, iż z ich perspektywy kształt Omnibusa I oraz szczegóły techniczne będą miały duże znaczenie dla decyzji inwestycyjnych, struktury raportowania oraz zarządzania ryzykiem w grupach transgranicznych. Dlatego europejskie organizacje przedsiębiorców, w tym BusinessEurope, którego członkiem jest Konfederacja Lewiatan, aktywnie zabiegają o to, aby Omnibus I w ostatecznym brzmieniu radykalnie ograniczał nadmierne obciążenia, zapewniał wysoki poziom przewidywalności i pewności prawa oraz był wykonalny w praktyce również dla największych podmiotów. Warto podkreślić, iż proces legislacyjny wciąż trwa: zarówno Rada Unii Europejskiej, jak i Parlament Europejski uzgodniły mandaty negocjacyjne, a finalny tekst zostanie wypracowany dopiero w ramach negocjacji trójstronnych, które rozpoczęły się 18 listopada br.

Z punktu widzenia polskich pracodawców najważniejsze jest, aby pakiet Omnibus I – zgodnie z jego pierwotnym założeniem – miał przede wszystkim charakter deregulacyjny i upraszczający, a nie zaostrzający reżim wobec biznesu. Rolą organizacji pracodawców w Polsce i w Unii Europejskiej jest dopilnowanie, aby ostateczna wersja tego pakietu realnie zmniejszała biurokrację, chroniła konkurencyjność i inwestycje oraz pozwalała firmom w sposób wykonalny realizować cele klimatyczne i zrównoważonego rozwoju.

Od lat Konfederacja Lewiatan konsekwentnie traktuje deregulację i upraszczanie prawa gospodarczego jako jeden z filarów swojej misji. Zabiegamy o przejrzyste i proporcjonalne regulacje, które wspierają rozwój przedsiębiorczości, inwestycji i innowacji, zamiast je dławić nadmiernymi wymogami administracyjnymi. Współtworzymy standardy „lepszego stanowienia prawa”, aktywnie uczestniczymy w krajowych i unijnych procesach legislacyjnych oraz inicjatywach deregulacyjnych, identyfikując konkretne bariery i proponując rozwiązania realnie ograniczające koszty regulacyjne ponoszone przez firmy.

Pakiet Omnibus I wpisuje się w ten kierunek, dlatego Konfederacja Lewiatan będzie przez cały czas aktywnie uczestniczyć w debacie na poziomie krajowym i europejskim, aby jego ostateczny kształt przyniósł przedsiębiorcom rzeczywiste uproszczenie obowiązków, a nie nowe źródła niepewności.

Konfederacja Lewiatan