Ogromne pieniądze dzięki nowemu prawu. Kto może dostać 18 tys. zł?

Radykalna zmiana w polskim prawodawstwie otwiera nowe możliwości dla osób poszukujących pracy w odległych lokalizacjach. Od maja 2025 roku wchodzi w życie długo oczekiwana ustawa o rynku pracy, która wprowadza przełomowe zmiany w systemie wsparcia dla osób bezrobotnych. Jednym z najbardziej rewolucyjnych elementów nowych przepisów jest rozszerzenie dostępu do bonu na zasiedlenie, który dotychczas był zarezerwowany wyłącznie dla młodych osób do 30. roku życia. Teraz każdy bezrobotny, niezależnie od wieku, będzie mógł otrzymać choćby 18 tysięcy złotych wsparcia na zmianę miejsca zamieszkania związaną z podjęciem zatrudnienia.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Nowa ustawa zastępuje przestarzałe już regulacje z 2004 roku, które przez ponad dwie dekady kształtowały polski rynek pracy. Przygotowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmiany mają na celu zwiększenie mobilności polskich pracowników oraz lepsze dopasowanie podaży i popytu na rynku pracy. Problem bezrobocia strukturalnego, wynikającego z geograficznego niedopasowania miejsc pracy do miejsc zamieszkania potencjalnych pracowników, od lat stanowi wyzwanie dla polskiej gospodarki. Nowe przepisy mają pomóc w jego przezwyciężeniu.

Bon na zasiedlenie to instrument, który ma ułatwić podjęcie decyzji o przeprowadzce w celu znalezienia zatrudnienia. Do tej pory mogły z niego korzystać wyłącznie osoby bezrobotne przed 30. rokiem życia, co stanowiło istotne ograniczenie, szczególnie w kontekście wyzwań demograficznych i starzejącego się społeczeństwa. Nowe przepisy znoszą barierę wiekową, umożliwiając skorzystanie z tej formy wsparcia wszystkim zarejestrowanym osobom bezrobotnym, bez względu na wiek.

Kwota wsparcia w ramach bonu na zasiedlenie jest imponująca – może wynieść do 200% przeciętnego wynagrodzenia. Przy obecnych stawkach oznacza to możliwość otrzymania choćby ponad 18 tysięcy złotych. Jest to kwota, która realnie może pokryć koszty związane z przeprowadzką i pierwszymi miesiącami życia w nowym miejscu. Co istotne, środki mogą być wykorzystane na pokrycie kosztów związanych z wynajmem mieszkania, kaucją, transportem rzeczy osobistych, a także innymi wydatkami niezbędnymi do osiedlenia się w nowej lokalizacji.

Warunkiem otrzymania bonu jest podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej w miejscowości oddalonej od dotychczasowego miejsca zamieszkania o co najmniej 80 kilometrów lub w miejscu, do którego czas dojazdu środkami transportu zbiorowego przekracza łącznie co najmniej 3 godziny dziennie. Dodatkowo, wymagane jest osiąganie wynagrodzenia lub przychodu w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto oraz podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Istotną zmianą jest również wydłużenie minimalnego okresu zatrudnienia wymaganego do zachowania bonu. Według nowych przepisów, osoba, która otrzymała bon na zasiedlenie, musi przepracować w nowym miejscu co najmniej 12 miesięcy w okresie 18 miesięcy od dnia otrzymania bonu. Jest to zmiana w stosunku do wcześniejszych regulacji, które wymagały utrzymania zatrudnienia przez 6 miesięcy. Ta modyfikacja ma na celu zapewnienie, iż wsparcie finansowe zostanie wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem i przyniesie trwałe efekty zarówno dla bezrobotnego, jak i dla rynku pracy.

Procedura uzyskania bonu na zasiedlenie będzie stosunkowo prosta. Osoba zainteresowana musi złożyć wniosek do powiatowego urzędu pracy, w którym jest zarejestrowana jako bezrobotna. Wniosek powinien zawierać informacje o planowanym miejscu zatrudnienia, rodzaju pracy oraz warunkach zakwaterowania. Nowe przepisy nie przewidują skomplikowanych procedur weryfikacyjnych, co ma przyspieszyć proces przyznawania wsparcia.

Warto podkreślić, iż bon na zasiedlenie to tylko jeden z elementów szerszej reformy rynku pracy wprowadzanej przez nową ustawę. Przepisy przewidują również inne formy wsparcia, takie jak bon szkoleniowy, bon stażowy czy pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Wszystkie te instrumenty mają na celu aktywizację osób bezrobotnych i lepsze dostosowanie ich kwalifikacji do potrzeb rynku pracy.

Nowa ustawa wprowadza również zmiany w sposobie funkcjonowania urzędów pracy. Mają one stać się bardziej proaktywne i skuteczniej wspierać bezrobotnych w poszukiwaniu zatrudnienia. Planowane jest wdrożenie nowoczesnych narzędzi diagnostycznych, które pomogą w lepszym dopasowaniu kompetencji bezrobotnych do wymagań pracodawców. Urzędy będą również ściślej współpracować z pracodawcami, aby lepiej rozumieć ich potrzeby rekrutacyjne.

Bon na zasiedlenie jest szczególnie istotny w kontekście nierównomiernego rozwoju gospodarczego poszczególnych regionów Polski. Podczas gdy w dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław, stopa bezrobocia jest bardzo niska, a pracodawcy często mają problemy ze znalezieniem pracowników, w mniejszych miejscowościach i regionach peryferyjnych sytuacja jest odwrotna – wiele osób nie może znaleźć zatrudnienia odpowiadającego ich kwalifikacjom. Bon na zasiedlenie ma pomóc w wyrównaniu tych dysproporcji, umożliwiając bezrobotnym przeprowadzkę do regionów o lepszej sytuacji na rynku pracy.

Ekonomiści wskazują, iż zwiększenie mobilności pracowników jest jednym z kluczowych czynników wzrostu gospodarczego i poprawy efektywności rynku pracy. Nowe przepisy wpisują się w ten trend, oferując konkretne wsparcie finansowe osobom gotowym na zmianę miejsca zamieszkania w celu podjęcia zatrudnienia. Szacuje się, iż dzięki rozszerzeniu dostępu do bonu na zasiedlenie, choćby kilkadziesiąt tysięcy osób rocznie może zdecydować się na przeprowadzkę i znalezienie zatrudnienia w innym regionie kraju.

Wprowadzane zmiany mają również kontekst europejski. Mobilność pracowników jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej, a polskie przepisy harmonizują się z ogólnoeuropejskimi trendami w tym zakresie. W wielu krajach UE funkcjonują podobne instrumenty wsparcia dla osób decydujących się na przeprowadzkę w celu podjęcia zatrudnienia, a polskie rozwiązanie wpisuje się w ten nurt.

Nowa ustawa o rynku pracy jest wynikiem długotrwałych konsultacji i analiz prowadzonych przez ministerstwo we współpracy z partnerami społecznymi. Uwzględnia ona doświadczenia zebrane podczas funkcjonowania poprzednich przepisów oraz najlepsze praktyki z innych krajów. Jednocześnie odpowiada na aktualne wyzwania polskiego rynku pracy, takie jak starzenie się społeczeństwa, deficyt pracowników w niektórych branżach czy nierównomierny rozwój regionalny.

Warto dodać, iż wprowadzenie bonu na zasiedlenie dla wszystkich grup wiekowych jest odpowiedzią na zmieniającą się strukturę demograficzną Polski. Coraz większy odsetek osób bezrobotnych stanowią osoby po 50. roku życia, które dotychczas były wykluczone z możliwości skorzystania z tego instrumentu. Nowe przepisy mają na celu włączenie ich w system aktywizacji zawodowej i zwiększenie ich szans na rynku pracy.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, iż z rozszerzonego bonu na zasiedlenie skorzysta w pierwszym roku funkcjonowania nowych przepisów choćby 15 tysięcy osób. Będzie to wymagało zabezpieczenia odpowiednich środków finansowych, które zostały już uwzględnione w budżecie na 2025 rok. Finansowanie instrumentów aktywizacyjnych, takich jak bon na zasiedlenie, pochodzi głównie z Funduszu Pracy, zasilanego składkami pracodawców.

Dla wielu osób borykających się z długotrwałym bezrobociem, zwłaszcza w regionach o trudnej sytuacji gospodarczej, bon na zasiedlenie może stanowić prawdziwą szansę na nowy start. Kwota 18 tysięcy złotych pozwala na pokrycie kosztów przeprowadzki, a także zapewnienie stabilności finansowej w pierwszych miesiącach po zmianie miejsca zamieszkania. Jest to wsparcie, które realnie może zmienić życiową sytuację wielu Polaków.

Nowa ustawa o rynku pracy wchodzi w życie już za kilka tygodni, a szczegółowe informacje na temat warunków przyznawania bonu na zasiedlenie będą dostępne w powiatowych urzędach pracy. Osoby zainteresowane skorzystaniem z tej formy wsparcia powinny już teraz rozpocząć poszukiwanie zatrudnienia w innych regionach kraju, aby być gotowym do złożenia wniosku o bon na zasiedlenie z chwilą wejścia w życie nowych przepisów.