Odpchlone psy ukrytym zagrożeniem dla czystości wód

Choć środki przeciw pchłom dla psów są powszechnie stosowane i uznawane za bezpieczne dla zwierząt domowych, okazuje się, iż mogą one nieść poważne konsekwencje dla środowiska. Jak wynika z najnowszych badań opublikowanych na łamach czasopisma „VetRecord”, psy leczone preparatami typu spot-on mogą zanieczyszczać zbiorniki wodne choćby przez kilka tygodni po aplikacji. Substancje chemiczne stosowane w tych środkach są bowiem uwalniane do wody, co może mieć negatywny wpływ na dziką przyrodę.

Jak działają preparaty spot-on?

Preparaty typu spot-on to krople aplikowane bezpośrednio na skórę zwierzęcia, zwykle na karku. Są one bardzo popularne, ponieważ łatwo się je stosuje i zapewniają skuteczną oraz długotrwałą ochronę przed pchłami, kleszczami oraz wszołami. Substancje aktywne zawarte w kroplach rozprowadzają się po całym ciele psa i pozostają aktywne przez kilka tygodni.

Kiedy te środki wprowadzano na rynek, sądzono, iż nie mają one wpływu na środowisko. W 2011 roku Europejska Agencja Leków zaleciła, by zwierzęta nie wchodziły do wody przez 48 godzin po aplikacji, ale nie przeprowadzono wówczas konkretnych badań potwierdzających zasadność tego ograniczenia.

Nowe badania ujawniają skalę problemu

Rosemary Perkins z University of Sussex w Wielkiej Brytanii postanowiła przyjrzeć się sprawie bliżej, gdy w rzekach na terenie Wielkiej Brytanii wykryto zaskakująco wysokie poziomy fipronilu – pestycydu powszechnie stosowanego w preparatach spot-on. Wraz ze swoim zespołem przeprowadziła badania na grupie psów, którym podano środki zawierające fipronil lub imidaklopryd – inny popularny neonikotynoid.

Po upływie 5, 14 i 28 dni psy kąpano przez 5 minut w plastikowych wannach z wodą, zanurzając je do wysokości barków. Następnie mierzono stężenie pestycydów w wodzie. Okazało się, iż choćby po 28 dniach od zastosowania preparatu ilość substancji chemicznej wydzielanej przez jedno duże zwierzę wystarczyłaby do przekroczenia bezpiecznego poziomu w małym zbiorniku wodnym o pojemności 100 metrów sześciennych.

Wpływ na przyrodę wodną

Perkins ostrzega, iż jeżeli do takiego zbiornika regularnie będą wchodziły psy po leczeniu, może dojść do znacznego zanieczyszczenia środowiska wodnego. Substancje aktywne uwalniane ze skóry i sierści są szkodliwe nie tylko dla organizmów wodnych, ale również dla ptaków i innych zwierząt, które mogą spożywać zatrute organizmy.

Dlatego badaczka zaleca właścicielom psów, by zrezygnowali ze stosowania preparatów miejscowych, jeżeli ich zwierzęta często pływają. Zamiast tego powinni wybierać alternatywy tylko w razie rzeczywistej potrzeby, a po aplikacji środka unikać kontaktu psa z wodą przez co najmniej miesiąc.

Czy są alternatywy?

Preparaty doustne stanowią potencjalną alternatywę dla kropli spot-on. Są wygodne i równie skuteczne, jednak jak zaznacza Perkins, również te środki nie są całkowicie neutralne dla środowiska. Substancje aktywne w tabletkach są wydalane z organizmu psa z kałem i mogą zanieczyszczać glebę. Jak dotąd nie przeprowadzono wystarczająco dokładnych badań nad ich wpływem na ekosystem.

Potrzeba nowych regulacji

Zgodnie z opinią badaczki, obecne przepisy powinny zostać zaktualizowane w świetle nowych odkryć. Proces legislacyjny może jednak potrwać wiele lat. Dlatego ważne jest, by właściciele psów podejmowali świadome decyzje już teraz – stosując preparaty tylko wtedy, gdy są one naprawdę potrzebne i unikając ich używania, gdy zwierzęta mają regularny kontakt z wodą.