Od 31 marca 2025 roku właściciele domów jednorodzinnych, którzy chcą skorzystać z dofinansowania w ramach programu „Czyste Powietrze”, będą musieli podjąć trudną decyzję. Nowe regulacje wymagają trwałego odłączenia kominków od przewodów kominowych, co musi zostać potwierdzone oficjalnym protokołem kominiarskim. Ta zmiana wzbudza liczne kontrowersje i budzi sprzeciw zarówno wśród mieszkańców, jak i ekspertów.
Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
Dlaczego usuwanie kominków stało się warunkiem dotacji?
Nowe zasady są elementem polityki antysmogowej, której celem jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń i poprawa jakości powietrza. Kominki, szczególnie te starszego typu, przyczyniają się do smogu, zwłaszcza w okresie grzewczym. Rząd chce całkowicie wyeliminować możliwość ich użytkowania przez osoby korzystające z publicznych środków na modernizację systemów ogrzewania.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej argumentuje, iż jedynie całkowite usunięcie kominków może zagwarantować realne efekty w walce z zanieczyszczeniem powietrza. Jednak eksperci podkreślają, iż wprowadzone zmiany są zbyt restrykcyjne i nie uwzględniają nowoczesnych rozwiązań technologicznych, takich jak ekologiczne kominki spełniające normy Ekoprojektu.
Branża kominkowa bije na alarm
Środowisko producentów kominków oraz organizacje zajmujące się promowaniem odnawialnych źródeł energii krytykują nowe przepisy. Podkreślają, iż decyzja o ich całkowitym wyeliminowaniu stoi w sprzeczności z dyrektywą unijną 2009/125/WE, która dopuszcza stosowanie ekologicznych kominków.
Wojciech Perek z kampanii Drewno Pozytywna Energia zaznacza, iż nowoczesne kominki mogą być bardziej ekologicznym źródłem ogrzewania niż niektóre kotły na paliwa stałe, szczególnie jeżeli są wyposażone w odpowiednie filtry i spełniają normy emisji spalin.
Skutki społeczne: bezpieczeństwo energetyczne i koszty życia
Nowe przepisy mogą mieć poważne konsekwencje dla tysięcy rodzin. Kominek od dawna pełnił funkcję alternatywnego źródła ogrzewania w sytuacjach awaryjnych, takich jak awarie sieci energetycznych czy problemy z dostawami gazu. W obliczu rosnących kosztów energii elektrycznej i gazu, jego usunięcie może zwiększyć ryzyko ubóstwa energetycznego.
Wprowadzenie tego zakazu w czasie, gdy inflacja i koszty życia w Polsce pozostają wysokie, może dodatkowo pogłębić problemy gospodarstw domowych. Osoby, które dotychczas korzystały z drewna jako tańszego źródła ogrzewania, mogą zostać zmuszone do znacznie wyższych wydatków na energię, co odbije się na ich budżetach.
Surowe kary dla nieprzestrzegających przepisów
Od 2025 roku wszystkie kominki będą musiały spełniać restrykcyjne normy Ekoprojektu i być wyposażone w specjalistyczne filtry redukujące emisję spalin. Właściciele, którzy zdecydują się korzystać z niespełniających norm urządzeń, mogą spodziewać się mandatów w wysokości 500 złotych, a w przypadku dalszego łamania przepisów – choćby grzywien sięgających 5000 złotych.
Niektóre województwa już wcześniej wprowadziły surowe regulacje. W Krakowie od kilku lat obowiązuje całkowity zakaz używania kominków, a Śląsk i Małopolska stopniowo zaostrzają przepisy antysmogowe. W innych regionach, takich jak Podlasie i Warmia-Mazury, wciąż realizowane są prace nad podobnymi regulacjami.
Czy istnieje alternatywa?
Eksperci apelują, by zamiast całkowitego zakazu użytkowania kominków wprowadzić bardziej elastyczne rozwiązania. Alternatywą mogłoby być pozostawienie możliwości korzystania z kominków spełniających normy Ekoprojektu, co pozwoliłoby zachować kompromis między walką ze smogiem a realnymi potrzebami mieszkańców.
Dla wielu osób kominek to nie tylko źródło ciepła, ale również element tradycji i domowego komfortu. Narzucanie konieczności jego usunięcia w zamian za dofinansowanie rodzi pytania o skuteczność i zasadność nowych regulacji.
Co zrobić, jeżeli chcesz skorzystać z dotacji?
Osoby planujące termomodernizację domu w ramach programu „Czyste Powietrze” powinny dokładnie zapoznać się z nowymi zasadami. jeżeli chcą zachować kominek, nie będą mogły skorzystać z dofinansowania na wymianę źródła ciepła.
Decyzja o całkowitym odłączeniu kominka powinna być dobrze przemyślana, ponieważ może mieć długofalowe konsekwencje dla domowego budżetu i komfortu życia.
Nowe zasady w programie „Czyste Powietrze” to krok w stronę bardziej rygorystycznej polityki ekologicznej, ale jednocześnie mogą doprowadzić do wzrostu kosztów ogrzewania i ograniczenia bezpieczeństwa energetycznego wielu rodzin.
Dyskusja na temat przyszłości kominków w Polsce dopiero się rozpoczyna. Nie jest wykluczone, iż pod wpływem protestów społecznych i branżowych przepisy ulegną dalszym modyfikacjom, które pozwolą na bardziej zrównoważone rozwiązanie.
źródło: Forsal.pl/Warszawa w Pigułce