3 godzin temu
Polskie domy w ogromnej większości wciąż grzeją gazem lub węglem. Wiele rodzin wymieniło kotły w ostatnich latach, często z dopłatami, licząc na niższe koszty przez dekadę i dłużej. Tymczasem kalendarz unijnych regulacji i nowa polityka dotacyjna znacząco zmieniają rachunek ekonomiczny tych inwestycji: dopłat do kotłów kopalnych już nie ma, a od 2027 r. koszty paliw zacznie podbijać ETS2. Nowy system handlu emisjami obejmujący ogrzewanie budynków i transport.
Fot. Warszawa w Pigułce
Co już się zmieniło
— Od 31 marca 2025 r. program „Czyste Powietrze” nie finansuje samodzielnych kotłów gazowych, olejowych i węglowych. Priorytet przejął sprzęt bezemisyjny (pompy ciepła) oraz modernizacje poprawiające efektywność.
Co zmieni ETS2 i kiedy
— ETS2 startuje w 2027 r. (z mechanizmem awaryjnego przesunięcia do 2028 r., jeżeli w pierwszym półroczu 2026 r. ceny gazu lub ropy byłyby „wyjątkowo wysokie”). System obejmie paliwa do ogrzewania budynków i transportu drogowego, przenosząc część kosztów emisji bezpośrednio na użytkowników.
Ile to może kosztować przeciętną rodzinę
— Niezależna analiza wpływu ETS2 szacuje dodatkowe koszty ogrzewania gazem na 6 338 zł w latach 2027–2030 oraz 24 018 zł w latach 2027–2035. W przypadku węgla: 10 311 zł (2027–2030) i 39 074 zł (2027–2035). Dla domów słabo ocieplonych wartości są jeszcze wyższe.
— W paliwach silnikowych ETS2 dołoży do ceny detalicznej (w zależności od kursu i cen uprawnień). Szacunki z raportu pokazują rząd wielkości kilkudziesięciu groszy na litrze już na starcie mechanizmu, a w kolejnych latach presja może rosnąć wraz z ceną uprawnień.
Czy jest tarcza osłonowa
— W latach 2026–2032 działa Społeczny Fundusz Klimatyczny. Z sumą co najmniej 86,7 mld euro (wraz z wkładem krajów) ma łagodzić skutki ETS2 poprzez dopłaty do rachunków i inwestycje w termomodernizację oraz czyste źródła ciepła. Polska należy do największych beneficjentów.
Wymiana kotła: realne widełki kosztów
— Kompleksowe przejście z kotła kopalnego na pompę ciepła w domu wymagającym modernizacji to typowo 80–150 tys. zł łącznie (urządzenie i montaż, często większe grzejniki, modernizacja instalacji, docieplenie). Bez fotowoltaiki rachunki za prąd mogą zjeść znaczną część oszczędności — dlatego wiele rodzin łączy pompę z PV, co podnosi koszt wejścia, ale stabilizuje koszty eksploatacji. (Szacunek rynkowy na podstawie ofert wykonawców i programów dotacyjnych; konkretna wycena zależy od standardu budynku i regionu.)
Co mogą zrobić właściciele „świeżych” kotłów
— Rozważ system hybrydowy (pompa ciepła + kocioł jako źródło szczytowe). Hybryda pozwala zbić zużycie paliwa kopalnego przez większość sezonu, zostawiając kocioł na największe mrozy i podniesienie komfortu. W wielu programach to rozwiązanie wciąż kwalifikuje się do wsparcia (w przeciwieństwie do stand-alone kotła gazowego).
Jak zaplanować domowy budżet na transformację
— jeżeli twój kocioł ma poniżej 10 lat, realny horyzont wymiany to druga połowa lat 30. Już dziś warto wydzielić „kopertę” 400–600 zł miesięcznie na przyszłą modernizację — choćby jeżeli część kosztów zredukują dopłaty.
— o ile ogrzewasz stary, nieocieplony dom, pierwszym krokiem powinna być termomodernizacja: to inwestycja, która obniża rachunki niezależnie od źródła ciepła i ułatwia „wejście” w tańszą, mniejszą pompę.
— Śledź nabory: środki ze Społecznego Funduszu Klimatycznego i krajowe programy (również te regionalne) będą ukierunkowane na najuboższe gospodarstwa i budynki o najgorszych parametrach.
Czego się trzymać w decyzjach technicznych
— Nie wymieniaj „w ciemno”. Zrób audyt energetyczny — pokaże, gdzie uciekają największe pieniądze i jak dobrać moc pompy ciepła bez przewymiarowania.
— jeżeli zostajesz przy kotle na kilka lat, zainwestuj w regulację instalacji, lepsze sterowanie i obniż temperaturę zasilania — to redukuje spalanie i rachunki już teraz.
— Myśl systemowo: źródło ciepła, ocieplenie, szczelność, wentylacja mechaniczna z odzyskiem, fotowoltaika — to układ naczyń połączonych, który decyduje o komforcie i kosztach.
Co to oznacza dla czytelnika
Od 2027 r. koszty ogrzewania paliwami kopalnymi zaczną rosnąć z powodu ETS2, a finansowanie publiczne przesuwa się w stronę rozwiązań bezemisyjnych. jeżeli masz kocioł gazowy lub węglowy, nie musisz panikować — ale potrzebujesz planu: audyt, termomodernizacja, a następnie hybryda lub pełna wymiana na pompę ciepła, najlepiej wraz z fotowoltaiką. Odkładanie środków już dziś i aktywne korzystanie z dopłat w latach 2026–2032 może zadecydować o tym, czy modernizacja będzie odczuwalnym ciosem, czy kontrolowanym etapem w budżecie domowym.
Uwaga na harmonogram
Choć ETS2 ma ruszyć w 2027 r., w przepisach istnieje „bezpiecznik” pozwalający Komisji Europejskiej przesunąć start o rok — jeżeli w 2026 r. wystąpią wyjątkowo wysokie ceny gazu lub ropy. To niewielkie okno czasowe, ale nie należy na nim opierać planów inwestycyjnych. Lepiej przygotować dom na drożejące paliwa już teraz.
