5 godzin temu
Właściciele domów jednorodzinnych w Polsce stają przed poważnym dylematem. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił istotne zmiany w programie „Czyste Powietrze”, które wejdą w życie 31 marca 2025 roku. Nowe regulacje wymuszą na beneficjentach programu konieczność rezygnacji z kominków, jeżeli chcą ubiegać się o dotacje na modernizację systemów grzewczych.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowe zasady – dotacja albo kominek
Po kilku miesiącach zawieszenia program „Czyste Powietrze” powraca w zmienionej formie. Decyzja o wstrzymaniu wniosków w listopadzie 2024 roku miała na celu eliminację nieprawidłowości w realizacji programu, jednak nowa wersja przepisów budzi duże kontrowersje. Kluczowa zmiana polega na konieczności trwałego odłączenia kominka od przewodu kominowego. Nie wystarczy już deklaracja o zaprzestaniu jego używania – beneficjenci programu będą musieli dostarczyć oficjalny protokół kominiarski, potwierdzający usunięcie urządzenia z systemu ogrzewania.
Branża kominkowa alarmuje – czy to koniec alternatywnych źródeł ciepła?
Decyzja NFOŚiGW wzbudziła sprzeciw przedstawicieli branży kominkowej. Zdaniem ekspertów, takich jak Wojciech Perek z kampanii Drewno Pozytywna Energia, nowe regulacje są sprzeczne z unijną dyrektywą 2009/125/WE dotyczącą ekoprojektu. Kominki zgodne z normami Ekoprojektu są niskoemisyjnymi źródłami ciepła i mogą stanowić dodatkowe zabezpieczenie w razie awarii głównego systemu grzewczego.
Dodatkowo, w czasach niepewności energetycznej i wzrastających cen prądu, likwidacja kominków jako alternatywy dla ogrzewania gazowego czy elektrycznego może narazić gospodarstwa domowe na ryzyko wychłodzenia w sytuacjach kryzysowych.
Zaostrzone normy i wysokie kary za użytkowanie kominków
Wraz z wprowadzeniem nowych zasad do programu „Czyste Powietrze”, od 2025 roku obowiązywać będą także surowsze wymagania dotyczące użytkowania kominków w całej Polsce. Wszystkie tego typu urządzenia muszą spełniać normy Ekoprojektu, co oznacza konieczność montażu nowoczesnych filtrów ograniczających emisję spalin.
Za nieprzestrzeganie nowych przepisów właścicielom domów grożą surowe sankcje – od mandatów w wysokości 500 zł do grzywien sięgających 5000 zł, które mogą być nakładane wielokrotnie. Samorządy zapowiadają kontrole, które mają na celu eliminację nieekologicznych źródeł ciepła z polskich domów.
Regionalne różnice w przepisach i surowsze uchwały antysmogowe
Sytuacja komplikuje się również ze względu na różnice w regulacjach na poziomie wojewódzkim. Niektóre regiony, takie jak Małopolska czy Śląsk, od lat wdrażają restrykcyjne normy dotyczące ogrzewania, a inne – jak województwo lubuskie – przewidują okres przejściowy do 2027 roku. Tymczasem województwa warmińsko-mazurskie i podlaskie przez cały czas nie przyjęły uchwał antysmogowych.
Kraków już kilka lat temu zakazał używania kominków, a jego działania mogą stać się wzorem dla innych miast dążących do poprawy jakości powietrza. Samorządy coraz częściej decydują się na wprowadzanie rygorystycznych ograniczeń dotyczących stosowania paliw stałych, co zmusza właścicieli domów do inwestycji w nowoczesne systemy grzewcze.
Czy nowe regulacje są zgodne z ekologicznymi standardami?
Eksperci z branży budowlanej wskazują na pewien paradoks – z jednej strony rząd promuje ekologiczne technologie grzewcze, z drugiej eliminuje urządzenia, które przy zastosowaniu nowoczesnych filtrów spełniają najwyższe standardy emisyjne.
Dodatkowo, całkowita rezygnacja z kominków oznacza, iż wiele gospodarstw domowych zostanie pozbawionych alternatywnego źródła ciepła, co może stanowić zagrożenie w przypadku awarii gazu lub prądu. W obliczu coraz częstszych kryzysów energetycznych, decyzja o usunięciu kominków może okazać się nieprzemyślana.
Co czeka właścicieli domów po 31 marca 2025 roku?
Osoby planujące modernizację swojego systemu ogrzewania w ramach programu „Czyste Powietrze” muszą dokładnie przeanalizować konsekwencje nowych przepisów. Wybór między rezygnacją z kominka a możliwością skorzystania z dotacji na termomodernizację i nowoczesne źródła ciepła może wpłynąć na komfort i bezpieczeństwo energetyczne ich gospodarstw domowych.
Przyszłość programu i jego dalszy wpływ na właścicieli domów w Polsce pozostaje niepewna. Wiele wskazuje na to, iż zmiany te mogą być początkiem jeszcze bardziej rygorystycznych regulacji dotyczących ogrzewania w polskich domach.
