Nowe parki narodowe w Polsce – po Dolinie Dolnej Odry rosną oczekiwania społeczne

Badanie opinii publicznej, zrealizowane w październiku przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB), dowodzi, iż Park Narodowy Doliny Dolnej Odry nie jest wcale kontrowersyjnym wymysłem ekologów. Jego utworzenie popiera aż 70 proc. Polaków, a 72 proc. uważa, iż parków narodowych w kraju powinno przybywać.

Im bliżej parku, tym większe poparcie

30 września br. Sejm RP przyjął ustawę o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry, która następnie trafiła pod obrady w Senacie. Zgodnie z przyjętym terminarzem park oficjalnie zostanie powołany do życia 11 listopada 2025 r. w Narodowe Święto Niepodległości. Na miesiąc przed tą symboliczną datą Ministerstwo Klimatu i Środowiska postanowiło zbadać, co Polacy myślą na temat objęcia Międzyodrza szczególną formą ochrony przyrody.

Badanie zrealizowane przez IOŚ-PIB na zlecenie resortu przeprowadzone zostało w formie wywiadu telefonicznego oraz wywiadu grupowego w Internecie – łącznie wzięło w nim udział prawie 1,7 tys. osób. W ogólnopolskiej grupie docelowej przeciwko powołaniu parku opowiedziało się 13 proc. respondentów, a 18 proc. nie miało zdania. Ogromna większość Polaków ideę popiera.

Poparcie pozostało silniejsze w województwie zachodniopomorskim, gdzie aż 86 proc. opowiedziało się za utworzeniem Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. Szczególnie wysoki entuzjazm dał się zaobserwować u mieszkańców regionu objętego granicami planowanego parku – poparcie w powiecie gryfińskim wyniosło 84 proc., w powiecie polickim 92 proc., zaś wśród obywateli Szczecina aż 94 proc.

Polacy rozumieją korzyści

Aż 90 proc. mieszkańców powiatów polickiego i gryfińskiego uważa, iż powstanie Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej lub przyniesie korzyści ekonomiczne w regionie. Potencjał gospodarczy inicjatywy docenia również 81 proc. respondentów z woj. zachodniopomorskiego. W skali całej Polski jedynie 14 proc. obywateli neguje korzyści związane z utworzeniem parku.

Ministra Klimatu i Środowiska Paulina Henning-Kloska, komentując wyniki badania na swoim profilu w mediach społecznościowych, podkreśliła, iż społeczeństwo nie dało się zwieść dezinformacji towarzyszącej projektowi utworzenia parku. Zaznaczyła również, iż Polacy chcą łączyć rozwój turystyki i gospodarki z troską o przyrodę i dziedzictwo narodowe.

24. park narodowy nie będzie ostatnim?

Badanie IOŚ-PIB objęło także szersze spojrzenie respondentów na ochronę środowiska w Polsce. Jego autorzy zwracają uwagę na fakt, iż parki narodowe zajmują jedynie 1 proc. powierzchni Polski, czyli trzy razy mniej niż wynosi średnia w Europie. Na pytanie, czy w kraju powinno powstać ich więcej, 72 proc. respondentów odpowiedziało twierdząco, a 11 proc. wyraziło sprzeciw. 89 proc. Polaków uważa też, iż rodzima przyroda i dziedzictwo przyrodnicze powinny być aktywnie chronione przez Państwo – w woj. zachodniopomorskim odsetek ten wynosi aż 97 proc. respondentów.

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry będzie 24. w Polsce, ale pierwszym od ponad 20 lat. Czy tak duże społeczne poparcie przyspieszy prace nad utworzeniem kolejnych? Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze w 2023 r. opublikowała Propozycję uzupełnienia sieci polskich parków narodowych, w której oprócz Międzyodrza znalazło się ponad 20 dalszych kandydatów, m.in. park Turnicki, Jurajski i Mazurski, ale także mniej znana Puszcza Borecka i Puszcza Romincka. To, czy kolejne regiony pójdą w ślady Doliny Dolnej Odry, zależy od woli politycznej, ale przede wszystkim od lokalnego zaangażowania społecznego.