Po niemal pięciu latach negocjacji państwa członkowskie Unii Europejskiej ostatecznie przyjęły zmienione przepisy. Nowa dyrektywa ściekowa rozszerza zakres regulacji na miejscowości liczące powyżej 1 tys. mieszkańców (poprzednie przepisy określały próg na 2 tys.). Wymogiem stanie się więc konieczność zbierania i oczyszczania ścieków, także z mniejszych aglomeracji.
Ponadto, aby skuteczniej ograniczać ilość zanieczyszczeń i zapobiegać zrzutom ścieków komunalnych do środowiska, mniejsze miejscowości będą musiały być wyposażone – podobnie jak większe ośrodki – w systemy zbierania ścieków, w tym z sieci kanalizacyjnej.
Do 2035r. podłączenia i II etap oczyszczania
Dyrektywa zakłada, iż do 2035 r. wszystkie źródła tzw. ścieków bytowych, czyli pochodzących z mieszkań, domów i lokali usługowych, będą musiały zostać do nich podłączone.
W mniejszych miejscowościach, do 2035 r. państwa Unii Europejskiej będą musiały również wprowadzić wtórne oczyszczanie ścieków komunalnych (drugi etap oczyszczania polegający na usuwaniu materii organicznej ze ścieków), aby mogły je odprowadzić do środowiska.
Państwa członkowskie o słabiej rozwiniętych systemach kanalizacyjnych, wymagających znacznych inwestycji, będą mogły ubiegać się o zwolnienie z powyższych przepisów. Dotyczy to również nowych państw UE, w tym Rumunii, Bułgarii i Chorwacji, które zainwestowały znaczne środki we wdrażanie wcześniej obowiązującej dyrektywy.
Azot, fosfor, mikrozanieczyszczenia i ROP
Nowe regulacje obejmą również dodatkowe zanieczyszczenia. Do 2039 r. oczyszczalnie ścieków komunalnych obsługujące aglomeracje liczące co najmniej 150 tys. mieszkańców będą zobowiązane do usuwania ze ścieków także azotu i fosforu (oczyszczanie trzeciorzędowe), a do 2045 r. również mikrozanieczyszczeń (oczyszczanie czwartorzędowe).
Przy czym, w usuwaniu mikrozanieczyszczeń będą musieli partycypować również producenci farmaceutyków i kosmetyków, którzy zgodnie z zasadą “zanieczyszczający płaci”, mają pokryć co najmniej 80 proc. dodatkowych kosztów oczyszczania.
Zapobiec katastrofie klimatycznej
Ważne w tym kontekście jest to, iż sektor oczyszczania ścieków komunalnych może przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych i pomóc Unii Europejskiej w osiągnięciu neutralności klimatycznej. Nowe przepisy wymagają bowiem, by do 2045 r. miejskie oczyszczalnie ścieków obsługujące miejscowości powyżej 10 tys. mieszkańców wykorzystywały energię ze źródeł odnawialnych produkowaną przez odpowiednie zakłady.
31 miesięcy na wdrożenie do prawa krajowego
Zmiany wynikają z tego, iż dotychczasowa dyrektywa ściekowa z 1991 r. regulująca zasady oczyszczania ścieków komunalnych w Unii Europejskiej jest już przestarzała.
Nowa dyrektywa wejdzie w życie 20. dnia po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a państwa członkowskie będą miały 31 miesięcy na wdrożenie jej do prawa krajowego.