6 dni temu
Przepisy regulujące kwestie sygnalistów w miejscach pracy były prawdziwą rewolucją i dużym wyzwaniem, zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Od 25 września br. sygnaliści mogą zgłaszać nieprawidłowości wewnętrzne do odpowiednich komórek w miejscu swojej pracy, a dokładnie trzy miesiące od tej daty, czyli od Bożego Narodzenia, Rzecznik Praw Obywatelskich przyjmuje od nich zgłoszenia zewnętrzne.
Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów
W czerwcu br. została przyjęta ustawa o ochronie sygnalistów, która jest implementacją unijnej dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Dokument określa trzy rodzaje działań, jakie może podjąć osoba, która zauważyła naruszenie prawa, o którym dowiedziała się w związku z wykonywaną pracą: zgłoszenie wewnętrze, zgłoszenie zewnętrzne lub ujawnienie publiczne (np. w mediach społecznych, jeżeli żadna z w/w procedur nie zadziałała).
Zgłoszenia zewnętrzne powinny być kierowane przede wszystkim do instytucji publicznych, czyli takich, które są adekwatne do podjęcia działań w danej spawie i wobec organu, który dopuścił się naruszenia prawa. Może się jednak okazać, iż sygnalista nie będzie potrafił zidentyfikować adekwatnej instytucji i wówczas może takie zgłoszenie przedstawić Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Jego obowiązkiem będzie wstępna weryfikacja zgłoszenia i przekazanie adekwatnemu organowi, ponieważ to właśnie organ publiczny, a nie RPO jest co do zasady adekwatny do rozpatrzenia sygnalizacji i do podjęcia działań naprawczych, służących usunięciu skutków naruszenia prawa i udzielenia ochrony sygnalistom. Chociaż RPO został upoważniony do rozpatrywania zgłoszeń zewnętrznych, to jednak w bardzo ograniczonym zakresie. Zgłoszenia muszą bowiem dotyczyć dziedzin prawa nieobjętych katalogiem zawartym w art. 3 ustawy o sygnalistach i muszą to być sprawy, w których udzielenie ochrony jest konieczne z uwagi na ochronę konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela. RPO może interweniować wyłącznie w sytuacji, gdy mamy do czynienia z relacją między jednostką, obywatelem, a władzą publiczną. To oznacza, iż Rzecznik nie ma kompetencji, aby podejmować działania w relacjach między dwoma jednostkami prywatnymi, np. pracownikiem a pracodawcą, zleceniobiorcą a zleceniodawcą, jeżeli nie ma tam organu władzy publicznej
Zespół do spraw Sygnalistów
W związku z realizacją nowego działania, wynikającego z ustawy, Rzecznik Praw Obywatelskich utworzył Zespół do spraw Sygnalistów, który oprócz przyjmowania zgłoszeń, ma również prowadzić działania informacyjne i edukacyjne. Opracowywany jest projekt procedury zgłoszeń zewnętrznych, a równie istotnym obszarem działalności Zespołu jest udzielanie informacji oraz porad na temat praw i środków ochrony prawnej przysługujących sygnalistom oraz osobom pomagającym w dokonaniu zgłoszenia.
Potrzebujesz pomocy prawnej? Skorzystaj z darmowych porad w punktach na terenie całej Polski!
Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:
– każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, iż nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),
– osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.
Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie. Rejestracji można dokonać:
– telefonicznie pod numerem: (81) 531 52 81
– e-mailowo: [email protected]
– on-line: za pośrednictwem strony www.zapisy-np.ms.gov.pl
Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.
