Które kraje są zamożne? W większości nie te, które mają najwyższy produkt krajowy brutto (PKB). Można to oceniać przeliczając PKB na osobę, średni majątek w posiadaniu obywateli czy jako różnicę między wartością aktywów kraju pomniejszoną o jego pasywa – umiejętności zaciągania długów i utrzymania wydatków (narodowy majątek netto). Nie zawsze bogactwo wiąże się z jakością życia. Chiny, choć są drugą gospodarką świata, nie zmieściły się w zestawieniach.
W rankingu prezentujemy kraje niezależne o najwyższym PKB na osobę. Nie uwzględniamy terytoriów zależnych i chińskich specjalnych regionów administracyjnych. W tym ujęciu Polska znajduje się na 51. miejscu i na 40. pod względem siły nabywczej. Zapraszamy do rankingu 50 państw.
10. Australia
PKB na osobę: 64,96 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 51,00 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 26,7 mln
Państwo, do którego kiedyś wysyłano przestępców, dziś należy do państw zamożnych i najlepiej rozwiniętych gospodarczo z bardzo wysokim poziomem życia. Stopa bezrobocia wynosi 3,5%. Z drugiej strony 13,6% mieszkańców żyje w ubóstwie, a Australia należy do czołówki państw najbardziej zadłużonymi gospodarstwami domowymi.
W gospodarce dominuje sektor usługowy (ponad 71% PKB), a za nim plasuje się przemysł (25,3%). Kraj wykorzystuje bogate zasoby naturalne, od węgla, przez rudy żelaza i uranu, węgiel, boksyt po złoto. Choć grunty rolne zajmują tylko 4% powierzchni, są intensywnie wykorzystywane. Dominują pastwiska, przede wszystkim na potrzeby chowu owiec, które stanowią 12% światowego pogłowia. Ale rolnictwo ma niewielki udział w PKB. Australia jest też znaczącym eksporterem i importerem, do największych partnerów należały Chiny, ale od wojny w Ukrainie transakcje znacznie ograniczono. Podstawą energetyki jest węgiel (około 60% produkcji prądu), reszta to gaz ziemny, farmy wiatrowe i słoneczne, elektrownie wodne. W 2020 r. produkcja zielonej energii osiągnęła udział w rynku na poziomie 27,7 %, przekraczając założony cel 20%.
9. Dania
PKB na osobę: 68,83 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 59,70 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 5,9 mln
Dania jest przykładem, iż wysokie podatki, rozwinięte prawa pracownicze, silne związki zawodowe i najniższa liczba godzin pracy w tygodniu wśród państw unijnych nie rujnuje gospodarki. Wysokie dochody, wysoki poziom życia i najwyższe pensje minimalne w Unii Europejskiej to najkrótsza charakterystyka kraju. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych (morskie i lądowe farmy wiatrowe, biomasa i fotowoltaika) zapewniają 85% potrzeb. 15% to wkład paliw kopalnych, przede wszystkim gazu ziemnego.
Gospodarka, niegdyś zdominowana przez rolnictwo, współcześnie jest napędzana przez usługi (75%) i przemysł (15%). Tu produkuje się turbiny wiatrowe, leki, maszyny, sprzęt transportowy, budowlany i urządzenia przetwórstwa żywności. Wysoki jest eksport tych produktów, a także mięsa, przetworów mlecznych, ryb i mebli.
8. Islandia
PKB na osobę: 75,18 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 55,03 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 387 tys.
Najmniejszy kraj w Europie z populacją na poziomie Szczecina, do XX w. bardzo ubogi, dziś znajduje się wśród najbogatszych państw na świecie pod względem PKB na osobę, także w ujęciu siły nabywczej (15. miejsce). Zawdzięcza to niezwykle wysokiej produktywności i uporowi. W latach 90. XX w. reformy ekonomiczne przyspieszyły rozwój gospodarczy. Podstawą gospodarki przez lata było rybołówstwo, które do dziś ma znaczenie, jednak musi się zmagać z nakładanymi ograniczeniami połowów. Islandia jest producentem aluminium, żelazokrzemu i cementu, ma też zasoby siarki i ziemi okrzemkowej. Z badań wynika, iż dysponuje też sporymi morskimi złożami ropy naftowej.
Dla kraju najważniejsza jest turystyka (ponad 33% PKB), liczy się także przemysł, zmniejsza znaczenie rybołówstwa. Po pandemii rząd stawia na biznes nowych technologii i innowacji.
W przeliczeniu na mieszkańca należy do liderów produkcji energii elektrycznej. Dzieje się tak dzięki elektrowniom geotermalnym i wodnym. Zapewniają one niemal 100% energii elektrycznej. Zielone źródła pozwalają utrzymywać przemysł energochłonny. Plan rządowy zakłada odejście węgla stosowanego głównie do ogrzewania i zastąpienie go zielonym wodorem. Kablowe połączenie podmorskie z Europą umożliwia eksport prądu.
7. Stany Zjednoczone
PKB na osobę: 80,03 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 74,30 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 332 mln dol.
Największa gospodarka świata odpowiada na prawie 25% światowego PKB. Tu jest najwięcej miliarderów i najwyższa średnia wartość majątków zgromadzonych przez mieszkańców, ale są też bardzo wysokie nierówności dochodowe. Problemem jest zubożenie klasy średniej, wcześniej napędzającej rozwój gospodarczy. Kryzys na amerykańskim rynku nieruchomości i bankructwa znaczących banków rozlały się na cały świat. Jest to jednak jedno z najbardziej innowacyjnych państw, ogromne zyski czerpie z patentów i licencji. Tu powstały giganty technologiczne, jak Meta (dawniej Facebook), Google, Amazon, Apple i wiele innych. W USA jest największa giełda i największa armia. Kraj to czołowy eksporter ropy naftowej i gazu ziemnego, z największymi nakładami na badania i rozwój. Dolar jest najważniejszą walutą rezerwową na świecie.
6. Katar
PKB na osobę: 83,89 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 97,10 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 2,8 mln
Ropa naftowa i gaz ziemny odpowiadają za 70% przychodów budżetowych Kataru i stanowią 60% PKB. To także 85% eksportu. Znacząca jest też sprzedaż na rynki zagraniczne stali i nawozów sztucznych. Przy wybrzeżu północno-wschodnim znajdują się jedne z największych na świecie złóż gazu, znaczące są też rezerwy ropy o kondensatu. Inne sektory przemysłowe obejmują rafinerie, hutnictwo, odsalarnie wody morskiej, produkcję cementu i materiałów budowlanych oraz sektor spożywczy (mimo słabo rozwiniętego rolnictwa). Znacząca jest turystyka, państwowe linie lotnicze Qatar Airways docierają do ponad 170 lotnisk na świecie.
Polityka rządu sprawia, iż mieszkańcy opływają w dostatki, a gospodarkę napędza tania zagraniczna siła robocza. Źle traktowana, pracująca często w warunkach przypominających niewolnictwo. W 2022 r. w Katarze odbyły się piłkarskie Mistrzostwa Świata. Wywołało to protesty organizacji walczących o prawa człowieka.
5. Singapur
PKB na osobę: 91,1 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 108,04 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 5,6 mln
Państwo jest położone na wyspie Singapur otoczonej 60 mniejszymi wysepkami. Rząd prowadzi zalądowienie morza, by zwiększyć powierzchnię kraju (733,1 km2). Gęstość zaludnienia to 7439 osób/km2. Za posiadanie narkotyków, gwałt, korupcję urzędniczą i przestępstwa przeciw prezydentowi grozi kara śmierci. Karane wysokimi mandatami są np. palenie papierosów w miejscach publicznych czy plucie na ulicy.
Mimo surowych rządów Singapur stał się jednym z azjatyckich tygrysów i znajduje się w czołówce państw z najwyższym PKB na osobę. Gospodarka silnie regulowana przez państwo jest napędzana usługami oraz budownictwem i przemysłem głównie elektronicznym, a także rafineryjnym, precyzyjnym, chemicznym, maszynowym i stoczniowym. Port w Singapurze jest jednym z największych na świecie pod względem przeładunku kontenerów. Problemem jest dostęp do wody pitnej, importuje się ją z Malezji.
4. Szwajcaria
PKB na osobę: 98,77 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 71,00 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 8,7 mln
Jedno z najbogatszych państw świata kojarzy się przede wszystkim z bankowością i usługami finansowymi, a także luksusowymi zegarkami, ma też doskonale rozwinięty przemysł zaawansowanych technologii. Należy do czołówki państw z najmniejszą korupcją oraz światowych eksporterów. Tu działa kilka największych firm farmaceutycznych, kraj jest jednym z najważniejszych ośrodków branż biotechnologicznej i biomedycznej. Tu także działają czołowe spółki ubezpieczeniowe. Elektryczność produkują przede wszystkim elektrownie wodne i atomowe. Te ostatnie mają być jednak zamknięte do 2034 r. Szwajcaria zajmuje drugie miejsce w aktualnym rankingu państw z największą wolnością gospodarczą. Należy też do czołówki najbardziej konkurencyjnych gospodarek.
3. Norwegia
PKB na osobę: 101,1 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 67,46 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 5,5 mln
Państwo o jednej z najniższych rozpiętości dochodów (współczynnik Giniego) na świecie. Znajduje się w czołówce państw o najwyższym standardzie życia. Jedną z najważniejszych gałęzi przemysły jest wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej. Część dochodów jest przeznaczana na państwowy fundusz inwestycyjny, którego zadaniem jest wsparcie rozwoju i zabezpieczenie mieszkańców. Energetyka to przede wszystkim hydroelektrownie, pokrywają około 99% potrzeb. Norwegia z długą linią brzegową ma silnie rozwinięte rybołówstwo. Silny są także przemysł elektrochemiczny i leśny. Największym ośrodkiem przemysłowym jest Oslo, a większość takich centrów znajduje się na południu kraju.
2. Irlandia
PKB na osobę: 114,58 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 113,87 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 5,1 mln
Irlandia mocno ucierpiała na światowym kryzysie gospodarczym, który zapoczątkowało pękniecie bańki na rynku nieruchomości w USA, ale w 2010 r. stanęła na nogi. Od tego czasu należy do najszybciej rosnących gospodarek Europy, znajduje się wśród najważniejszych państw do lokowania bezpośrednich zagranicznych inwestycji o wysokiej wartości. Międzynarodowe spółki zatrudniają około 25% pracowników sektora prywatnego. W rozwoju pomaga gwałtownie rosnący rynek wysokich technologii i ich eksport. Energia elektryczna produkowana jest przede wszystkim z gazu ziemnego, ale w 2022 r. 34% zapotrzebowania pokrywało wytwarzanie z farm wiatrowych o łącznej mocy zbliżającej się do 6 GW.
1.Luksemburg
PKB na osobę: 132,37 tys. dol.
PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 115,54 tys. dol.
Liczba mieszkańców: 635 tys.
Luksemburczycy stanowią mniej więcej połowę ludności kraju, reszta to głównie obywatele Unii Europejskiej, m.in. Portugalczycy, Francuzi, Włosi, Belgowie i Niemcy. Wysokorozwinięty kraj, w którym 70% PKB przypada na usługi (przede wszystkim finansowe). Codziennie przyjeżdża tu do pracy około 160 tys. osób z Francji, Belgii i Niemiec. Bezrobocie jest niskie, 60% prądu pochodzi z elektrowni wodnych. Luksemburg to popularny kierunek turystyczny. Luksemburg lokuje się w 2. dziesiątce państw innowacyjnych i o największej wolności gospodarczej. To jeden z największych ośrodków funduszy inwestycyjnych.
PKB na osobę (tys. dol.)
1 |
Luksemburg |
132,37 |
2 |
Irlandia |
114,58 |
3 |
Norwegia |
101,10 |
4 |
Szwajcaria |
98,77 |
5 |
Singapur |
91,10 |
6 |
Katar |
83,89 |
7 |
Stany Zjednoczone |
80,03 |
8 |
Islandia |
75,18 |
9 |
Dania |
68,83 |
10 |
Australia |
64,96 |
11 |
Holandia |
61,10 |
12 |
Austria |
56,80 |
13 |
Izrael |
55,54 |
14 |
Szwecja |
55,40 |
15 |
Finlandia |
54,35 |
16 |
Belgia |
53,38 |
17 |
San Marino |
52,95 |
18 |
Kanada |
52,72 |
19 |
Niemcy |
51,38 |
20 |
Zjednoczone Emiraty Arabskie |
49,45 |
21 |
Nowa Zelandia |
48,83 |
22 |
Wielka Brytania |
46,37 |
23 |
Francja |
44,41 |
24 |
Andora |
44,39 |
25 |
Portoryko |
38,57 |
26 |
Malta |
36,99 |
27 |
Włochy |
36,81 |
28 |
Bahamy |
35,46 |
29 |
Japonia |
35,39 |
30 |
Brunei |
35,10 |
31 |
Tajwan |
33,91 |
32 |
Cypr |
33,81 |
33 |
Kuwejt |
33,65 |
34 |
Korea Południowa |
33,39 |
35 |
Aruba |
33,09 |
36 |
Słowenia |
32,21 |
37 |
Czechy |
31,37 |
38 |
Hiszpania |
31,22 |
39 |
Estonia |
31,21 |
40 |
Arabia Saudyjska |
29,92 |
41 |
Bahrajn |
28,39 |
42 |
Litwa |
28,09 |
43 |
Portugalia |
26,01 |
44 |
Łotwa |
25,14 |
45 |
Słowacja |
23,46 |
46 |
Grecja |
22,59 |
47 |
Oman |
21,96 |
48 |
Urugwaj |
21,68 |
49 |
Gujana |
20,54 |
50 |
Chorwacja |
20,54 |
Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, dane z kwietnia 2023 r.
PKB na osobę – parytet siły nabywczej (tys. dol.)
1 |
Luksemburg |
115,54 |
2 |
Irlandia |
113,87 |
3 |
Singapur |
108,04 |
4 |
Katar |
97,10 |
5 |
Bermudy |
81,17 |
6 |
Zjednoczone Emiraty Arabskie |
74,30 |
7 |
Szwajcaria |
71,00 |
8 |
Norwegia |
67,46 |
9 |
Stany Zjednoczone |
64,70 |
10 |
Dania |
59,70 |
11 |
Brunei |
58,67 |
12 |
Holandia |
58,59 |
13 |
Hong Kong |
58,48 |
14 |
Austria |
56,28 |
15 |
Islandia |
55,03 |
16 |
Szwecja |
54,82 |
17 |
Niemcy |
53,56 |
18 |
Belgia |
53,16 |
19 |
Bahrajn |
51,85 |
20 |
Australia |
51,00 |
21 |
Arabia Saudyjska |
50,02 |
22 |
Finlandia |
49,59 |
23 |
Kuwejt |
49,17 |
24 |
Kanada |
48,95 |
25 |
Malta |
48239,62 |
26 |
Makao |
46,87 |
27 |
Wielka Brytania |
46,83 |
28 |
Francja |
46,02 |
29 |
Korea Południowa |
45,47 |
30 |
Nowa Zelandia |
44,88 |
31 |
Izrael |
44,27 |
32 |
Włochy |
43,79 |
33 |
Cypr |
43,62 |
34 |
Słowenia |
42,18 |
35 |
Czechy |
41,67 |
36 |
Japonia |
41,64 |
37 |
Hiszpania |
39,83 |
38 |
Litwa |
39,60 |
39 |
Estonia |
37,83 |
40 |
Polska |
36,80 |
41 |
Portugalia |
35,75 |
42 |
Oman |
35,34 |
43 |
Węgry |
35,25 |
44 |
Gujana |
34,42 |
45 |
Portoryko |
34,30 |
46 |
Bahamy |
34,20 |
47 |
Chorwacja |
34,03 |
48 |
Panama |
33,27 |
49 |
Słowacja |
33,17 |
50 |
Turcja |
32,30 |
Źródło: Bank Światowy, dane za 2022 r.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy ocenia, iż wstępne tegoroczne sygnały wskazują miękkie lądowanie światowej gospodarki podnoszącej się po problemach wywołanych pandemią COVID-19 i agresją Rosji w Ukrainie. Kłopotów jest wciąż dużo, ale globalna inflacja spada, obniżają się ceny energii i żywności. Trwa wzmacnianie odporności sektora bakowego na zagrożenia. Wieje umiarkowanym optymizmem.
Przeczytaj także: Największe zapory wodne w Polsce