Masz nieruchomość? Możesz zapłacić gigantyczną karę! Kontrole już ruszyły

Właściciele nieruchomości w całej Polsce stają przed nową rzeczywistością – masowymi kontrolami szamb i przydomowych oczyszczalni ścieków. Samorządy, wyposażone w nowe uprawnienia wynikające z nowelizacji Prawa wodnego, rozpoczęły systematyczne sprawdzanie wszystkich posesji niepodłączonych do kanalizacji. Skala kontroli jest bezprecedensowa, obejmując około 10 milionów Polaków korzystających z indywidualnych rozwiązań gospodarki ściekowej.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.

Kontrole te nie są tylko formalnością. Właściciele muszą przedstawić komplet dokumentów potwierdzających legalne i regularne pozbywanie się nieczystości. najważniejsze są umowy z licencjonowanymi przedsiębiorcami oraz dowody regularnych opłat za wywóz. Brak tych dokumentów lub utrudnianie kontroli może skutkować dotkliwymi karami finansowymi, sięgającymi choćby 5000 złotych.

Przykład z gmin Chrzanów, Trzebinia i Libiąż pokazuje skalę problemu – w ciągu zaledwie dziesięciu miesięcy 2024 roku skontrolowano tam ponad 2400 nieruchomości. Efektem było 363 zawiadomień na policję i 123 nałożone mandaty. Te liczby świadczą o tym, iż kontrole nie są jedynie straszakiem, ale realnym narzędziem egzekwowania przepisów.

Szczególną uwagę zwraca się na częstotliwość opróżniania zbiorników. Samorządy określają minimalne wymogi w lokalnych regulaminach. Przykładowo, w gminie Ciepelów właściciele muszą opróżniać szamba co najmniej dwa razy w roku, a osadniki przydomowych oczyszczalni nie rzadziej niż raz na dwa lata.

Co istotne, przepisy obejmują również szamba na terenach Rodzinnych Ogródków Działkowych. Działkowcy muszą spełniać te same wymogi co właściciele domów jednorodzinnych. Jest to szczególnie ważne w kontekście ochrony środowiska na terenach rekreacyjnych.

Nowe regulacje przynoszą już pierwsze pozytywne efekty. Stacje zlewne przy oczyszczalniach odnotowują znaczący wzrost ilości dostarczanych nieczystości, co sugeruje, iż coraz więcej właścicieli decyduje się na legalne pozbywanie się ścieków. To istotna zmiana, biorąc pod uwagę wcześniejsze raporty NIK, wskazujące na masowe odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków do środowiska.

Właściciele nieruchomości muszą również pamiętać o obowiązku zgłoszenia posiadania szamba lub przydomowej oczyszczalni w urzędzie gminy. Jest to część szerszego systemu ewidencji, mającego na celu lepszą kontrolę nad gospodarką ściekową na terenach nieskanalizowanych.

Samorządy również znajdują się pod presją – za zaniedbania w prowadzeniu kontroli grożą im kary do 50 tysięcy złotych. To sprawia, iż gminy coraz skuteczniej realizują swoje obowiązki kontrolne, systematycznie zwiększając liczbę przeprowadzanych inspekcji.