Rok 2022
Latem 2022 roku, głównie w lipcu i sierpniu, zaobserwowano masowe śnięcie ryb na różnych odcinkach Odry. Wstępne diagnoza: potencjalne skażenie.
Z dnia na dzień sytuacja się pogarszała.
Wiosną opady były znacznie poniżej średniej – spadło jedynie około 60 proc. typowej dla tego okresu ilości deszczu. Lato również nie przyniosło poprawy – suma opadów osiągnęła jedynie 87 proc. normy, co oznacza, iż cały sezon charakteryzował się wyraźnym deficytem wilgoci.
Te anomalie pogodowe przyczyniły się do znacznego spadku poziomu wód w Odrze.
W połączeniu z panującymi wysokimi temperaturami stworzyło to idealne środowisko do rozwoju złotej algi (Prymnesium parvum), której zakwit stał się jednym z głównych czynników ekologicznej katastrofy.
ROK 2023
Oficjalnie stwierdzono, głównym czynnikiem katastrofy ekologicznej na Odrze był intensywny zakwit złotej algi (Prymnesium parvum). Ten mikroskopijny glon wytwarza toksyczne substancje – prymnezyny – które są śmiertelne dla ryb i małży. Sprzyjające warunki do jego rozwoju stworzyło podwyższone zasolenie wód, wynikające m.in. ze zrzutów przemysłowych oraz niskiego stanu rzeki w upalne lato 2022 roku.
Rok 2024
W 2024 roku Odra ponownie stała się miejscem katastrofy ekologicznej.
W maju odbyła się konferencja dotycząca renaturyzacji w międzynarodowym dorzeczu Odry. Podkreślono konieczność systemowego wzmocnienia jakości wody w rzece.
– Musimy dołożyć wszelkich starań, by katastrofa na Odrze z roku 2022 już nigdy się nie powtórzyła – powiedziała Urszula Zielińska, wiceminister klimatu i środowiska
Rok 2025: monitoring i działania zapobiegawcze
W lutym rozpoczęto prace nad implementacją nowych regulacji dotyczących ochrony zasobów wodnych w dorzeczu Odry. Celem jest ograniczenie negatywnego wpływu działalności przemysłowej na jakość wód rzek.
Zasolenie
Od lat Odra walczy z problemem zasolenia, spowodowanym przede wszystkim odprowadzaniem zasolonych wód przemysłowych, zwłaszcza z sektora górniczego. Choć w latach 90. nastąpiła wyraźna poprawa jakości wód i ograniczenie ogólnego zanieczyszczenia, poziom zasolenia utrzymywał się na relatywnie wysokim poziomie.
O skali tragedii ekologicznej na Odrze najlepiej świadczą liczby. Od końca lipca do połowy września 2022 roku z rzeki wyłowiono ponad 249 ton martwych ryb. Ale skutki katastrofy odczuł nie tylko ekosystem Odry. W wyniku katastrofy ekologicznej na rzece ucierpiały także lokalne społeczności: mieszkańcy nadodrzańskich miejscowości, rybacy, branża turystyczna czy wędkarze.
Dla jednych rzeka była źródłem dochodu, dla drugich rekreacji.
Dla innych całym światem.