Kto jest właścicielem najpotężniejszych sieci społecznościowych

Od czasu reelekcji Donalda Trumpa o względy prezydenta USA walczą różni miliarderzy z branży technologicznej: Elon Musk nie schodzi mu już z drogi, szef Meta, Mark Zuckerberg, były krytyk Trumpa, niedawno zniósł niezależne sprawdzanie faktów na swoich platformach w USA, co najwyraźniej było próbą uspokojenia Białego Domu. Mimo groźby zakazu TikToka w USA, jego dyrektor generalny Shou Chew mógł usiąść obok Zuckerberga, Muska i dyrektora generalnego Google Sundara Pichaia podczas inauguracji Trumpa.

Sojusz wielkich firm technologicznych z Trumpem wynika z konkretnych interesów biznesowych: szefowie firmy widzą w deregulacji platform szansę na zwiększenie swojego wpływu na arenie międzynarodowej. W swoim filmie o zmianach w Meta Zuckerberg ogłosił, iż będzie współpracował z prezydentem USA w walce z rzekomą cenzurą jego platform za granicą.

Ale najważniejsze firmy z branży mediów społecznościowych nie mają już swoich siedzib wyłącznie w USA. TikTok, WeChat i rozwijająca się aplikacja Rednote są własnością chińskich firm. Już dawno stały się elementem geopolitycznych zmagań o władzę. Każdy, kto korzysta z aplikacji, powinien o tym wiedzieć.

Kto więc stoi za największymi sieciami społecznościowymi? Jakie interesy realizują prezesi? A na jakie alternatywy mogą zdecydować się użytkownicy?

1. Meta: Facebook, Instagram, WhatsApp, Facebook Messenger, Threads

3 miliardy: tylu aktywnych użytkowników miesięcznie miał Facebook w lutym 2025 r. Dzięki temu platforma, należąca do Meta Group, jest niekwestionowanym numerem jeden na świecie pod względem liczby użytkowników – choć jej spadek przewidywany był od lat. W 2004 roku Mark Zuckerberg wpadł na pomysł stworzenia „TheFacebook” w swoim pokoju w akademiku Uniwersytetu Harvarda. Sieć pierwotnie przeznaczona dla studentów, gwałtownie rozrosła się i wykroczyła poza mury uniwersytetu. Zuckerberg zrezygnował ze studiów, aby poświęcić się firmie.

Dzięki zakupowi Instagrama (2011) i WhatsApp (2012) Zuckerberg zwiększył siłę rynkową Facebooka. Z obu korzysta po 2 miliardy ludzi. W 2021 roku nazwę firmy zmieniono na „Meta”, a dwa lata później uruchomiono aplikację Threads, alternatywę dla Twittera firmy Meta.

Grupa zajmuje 7. miejsce na liście najcenniejszych przedsiębiorstw na świecie, a jej łączny obrót w ubiegłym roku wyniósł 165 miliardów dolarów. Dużą część przychodów Meta generują reklamy. Z 14-procentowym udziałem Zuckerberg przez cały czas jest największym udziałowcem. Znaczne udziały w grupie posiadają również Vanguard i Blackrock, każdy z nich mający około 7 procent udziałów.

Alternatywa dla Facebooka i WhatsApp: Telegram

Telegram jest w tej chwili uważany bardziej za serwis społecznościowy niż komunikator, ponieważ jego 950 milionów użytkowników może komunikować się w dużych grupach. Aplikacja stała się alternatywą dla użytkowników Facebooka i WhatsApp. Jej założyciel i dyrektor generalny Pavel Durov (40), który wraz z bratem Nikołajem Durovem (44) założył Telegram w 2013 r., jest również uważany za rosyjskiego Marka Zuckerberga. Ponieważ Paweł Durow nie chciał współpracować z Kremlem, opuścił Rosję i przeniósł swój zespół programistów do Dubaju. W 2024 roku został aresztowany we Francji pod zarzutem, iż nie podejmuje wystarczających działań w celu zwalczania treści przestępczych w swojej aplikacji.

W zeszłym roku Telegram wygenerował przychód w wysokości miliarda dolarów i po raz pierwszy osiągnął zysk. Firma, będąca w całości własnością Pawła Durowa, zwiększyła swoje przychody dzięki reklamom i subskrypcjom premium, a także zyskom z kryptowalut.

Alternatywa dla Instagrama: BeReal

Aplikacja, w której użytkownicy zamieszczają zdjęcie raz dziennie w krótkim odstępie czasu, miała zapewnić większą autentyczność w świecie mediów społecznościowych. Godzina publikacji postów zmienia się w zależności od dnia. Nie ma żadnych filtrów. Zdjęcia nie są planowane ani sztucznie edytowane – to przeciwieństwo starannie wyselekcjonowanych, nierealistycznych profili na Instagramie.

BeReal zostało założone we Francji w 2019 roku przez Alexisa Barreyata i Kévina Perreau . W 2022 roku pojawiło się sporo szumu: we wrześniu tego samego roku BeReal stała się najchętniej pobieraną aplikacją na iPhone’a na świecie — w ciągu miesiąca pobrano ją 14 milionów razy. W 2024 roku francuski twórca gier Voodoo przejął firmę za 500 milionów dolarów, a niedługo potem Aymeric Roffé zastąpił założyciela Barreyata na stanowisku dyrektora generalnego. W zeszłym roku z aplikacji skorzystało 40 milionów osób – to liczba godna uwagi w porównaniu do 2,3 miliarda aktywnych użytkowników Instagrama.

2. Alfabet: YouTube

Obecnie 2,5 miliarda ludzi ogląda i przesyła filmy na YouTube, obserwuje osoby wpływowe i nawiązuje kontakty w sekcjach komentarzy oraz podczas wydarzeń na żywo. W 2024 roku Alphabet, spółka macierzysta Google, osiągnęła 29 miliardów dolarów przychodu z reklam w serwisie YouTube. Jako dyrektor generalny Alphabet i Google, Sundar Pichai odpowiada również za YouTube. Zapewnił sobie również współpracę z rządem USA i miejsce w Kapitolu, przekazując darowiznę w wysokości miliona dolarów na inaugurację Trumpa.

Łączne przychody Alphabet w 2024 r. wyniosły 350 mld dolarów, co czyni go piątą najcenniejszą firmą na świecie.

3. ByteDance: TikTok i Douyin

TikTok stał się nieodzownym elementem codziennego życia, zwłaszcza dla użytkowników pokolenia Z i Alfy. Tutaj 1,6 miliarda ludzi łączy się ze sobą, oglądając i udostępniając krótkie filmy. Aplikacja należy do chińskiej firmy ByteDance, która w 2017 r. kupiła jej poprzedniczkę Musically i połączyła ją z innymi usługami, tworząc TikTok. W Chinach ByteDance obsługuje objętą cenzurą państwową wersję TikToka, aplikację Douyin. Aplikacja jest dostępna wyłącznie w Chinach, natomiast TikTok przeznaczony jest na rynek międzynarodowy.

ByteDance zostało założone w 2012 roku przez Yiming Zhang (41) i Rubo Liang (42). Przedsiębiorcy mieszkali razem podczas studiów na uniwersytecie w Nankai. Liang zastąpił Zhanga na stanowisku dyrektora generalnego ByteDance w 2021 roku. Sprzedaż grupy w 2023 roku wyniosła 102 miliardy dolarów. W ciągu pierwszych trzech kwartałów ubiegłego roku TikTok wygenerował przychód w wysokości prawie 21 miliardów dolarów. Nie można ustalić danych biznesowych Douyina.

Stany Zjednoczone obawiają się wpływu Pekinu na TikToka i dlatego wyznaczyły Bytedance termin sprzedaży aplikacji. Prezydent Trump przedłużył jednak ten termin, obejmując urząd. Od 14 lutego TikTok jest ponownie dostępny w sklepach z aplikacjami. Chińska firma nie zawarła jeszcze żadnej umowy. Złość wywołana zbliżającym się końcem TikToka w USA nie przeszkodziła dyrektorowi generalnemu Shou Chew w wzięciu udziału w inauguracji Trumpa.

Alternatywy z Chin: Kwai i Rednote

Bezpośrednim konkurentem aplikacji Douyin w Chinach jest aplikacja Kuaishou, znana na całym świecie jako Kwai. Jest to także sieć umożliwiająca oglądanie krótkich filmów i strumieniowanie na żywo, wykorzystywana głównie w Chinach. Tutaj zarejestrowanych jest 714 milionów użytkowników. Internetowy gigant Tencent zainwestował w sieć, która ma wygenerować przychód równy 16 miliardom dolarów w 2023 roku.

Chińska aplikacja Rednote, działająca od 2013 roku, cieszy się w tej chwili coraz większym powodzeniem na arenie międzynarodowej. Od czasu groźby zamknięcia TikToka w USA, aplikacja ta jest postrzegana jako alternatywa, choć podlega chińskiej cenzurze. Do stycznia 2025 r. aplikację pobrano 9 milionów razy na iPhone’y i iPady na całym świecie. W Chinach Rednote, będący połączeniem Instagrama i Pinteresta, ma 300 milionów użytkowników. Sprzedaż ostatnio wyniosła jeden miliard dolarów. Firmę Rednote założyli absolwenci Uniwersytetu Stanforda, Charlwin Mao i Miranda Qu , którzy prowadzą własną firmę, Xingyin Information Technologies.

4. Microsoft: LinkedIn

Profesjonalna sieć społecznościowa LinkedIn, mająca ponad miliard użytkowników, również znajduje się na liście najpotężniejszych platform. Platformę w 2003 r. założył Reid Hoffman (57), były pracownik PayPala i przyjaciel Petera Thiela (57). Wieloletni dyrektor generalny Jeff Weiner (54) i Hoffman podpisali w 2016 r. umowę z firmą Microsoft o wartości 26 miliardów dolarów, po czym sieć stała się częścią grupy jako niezależna spółka zależna. Obecnym dyrektorem generalnym jest Ryan Roslansky (47). Sprzedaż w ubiegłym roku wyniosła 16 miliardów dolarów. Microsoft przekazał również milion dolarów na inaugurację Trumpa. Założyciel LinkedIn, Reid Hoffman, był jednak zaangażowany w kampanię wyborczą z organizacją „Venture Capitalists for Kamala” i nie był wśród gości w Kapitolu.

5. Pstryk: Snapchat

Po raz kolejny to studenci Stanfordu założyli tę sieć społecznościową: Robert „Bobby” Murphy (35) i Evan Spiegel (34) uruchomili Snapchata w 2011 roku. Sieć z logo ducha ma 850 milionów użytkowników, którzy udostępniają zdjęcia ze swojego życia codziennego, które są automatycznie usuwane po ich obejrzeniu przez odbiorców. Evan Spiegel pozostaje dyrektorem generalnym firmy, która w tej chwili nazywa się Snap i ma siedzibę w Los Angeles. W 2024 roku wygenerowano ponad 5 miliardów dolarów amerykańskich, głównie z reklam.

6. Reddit

Reddit w większym stopniu niż konkurencja opiera się na treści: ponad 600 milionów jego użytkowników dyskutuje na temat konkretnych zagadnień politycznych, kultury popularnej lub hobby, udostępniając i komentując linki, filmy, zdjęcia i posty tekstowe. Projekt założycieli Alexisa Ohaniana (41), Steve’a Huffmana (41) i Aarona Swartza został uruchomiony w 2005 r. i w międzyczasie stał się oprogramowaniem typu open source. Niedługo po założeniu Reddit został zakupiony przez Condé Nast Publishing, ale później został wydzielony jako niezależna firma. w tej chwili jest ona własnością amerykańskiej firmy medialnej Advance Publications.

W zeszłym roku Reddit zebrał 1,3 miliarda dolarów i wszedł na giełdę w Nowym Jorku. Sieć była w przeszłości często krytykowana za to, iż nie podejmuje wystarczających działań w celu zwalczania mowy nienawiści, dezinformacji i teorii spiskowych na swoich łamach. W 2020 r. Reddit zablokował grupę zwolenników Trumpa liczącą 800 000 członków za wielokrotne łamanie zasad forum dotyczących mowy nienawiści, nękania i manipulowania treściami. Cztery lata wcześniej dyrektor generalny Steve Huffman przyznał się do zamiany swojej nazwy użytkownika na nazwę moderatorów w komentarzach na forum Trumpa, które go atakowały.

7. X (dawniej Twitter)

Usługę mikroblogowania założyli w 2006 roku studenci Jack Dorsey (48) , Biz Stone (50) i Evan Williams (52), którzy nazywali ją Twitter . Platforma, na której początkowo można było zamieszczać wiadomości składające się jedynie z 140 znaków, gwałtownie się rozrosła i przez lata była uważana za forum kształtowania opinii publicznej. Od czasu, gdy Donald Trump wykorzystał tę sieć w niespotykany dotąd sposób do ogłaszania decyzji rządu i osobistych przemyśleń podczas swojej pierwszej kadencji, Twitter stał się polem gry politycznej. Po szturmie na Kapitol w 2021 roku firma zablokowała konto Trumpa. Założyciel i dyrektor generalny Jack Dorsey zrezygnował w tym samym roku.

W 2022 roku Elon Musk kupił usługę internetową z kultowym niebieskim ptakiem za 44 miliardy dolarów. Włączył ją do swojej firmy X Corp. i w 2023 r. zmieniono nazwę Twittera na X. Od czasu przejęcia sieci przez Muska sieć jest ostro krytykowana za rozpowszechnianie fałszywych wiadomości i ekstremistycznych oświadczeń.

Sprzedaż w 2023 r. wyniosła ponad 3 miliardy dolarów. Ostatnio sieć miała 586 milionów użytkowników. Musk niedawno ogłosił nową rundę finansowania dla X.

Alternatywa: Bluesky

Sieć jest ściśle oparta na dawnym Twitterze i ostatnio zyskała coraz więcej użytkowników: Bluesky jest alternatywą X założycieli Twittera Jacka Dorseya i Jaya Grabera (33). Za platformą mikroblogową, która istnieje od 2021 roku, stoi organizacja non-profit. Jay Graber prowadzi firmę. Platforma jest zdecentralizowana i moderowana, w przeciwieństwie do X, a dane użytkowników są przechowywane przez samą firmę. Bluesky ma w tej chwili 32 miliony użytkowników – to zaledwie ułamek X.

Alternatywa: Mastodon

Inną usługą mikroblogową, która powstała w 2016 roku jako przeciwwaga dla Twittera, jest niemiecki projekt open source Mastodon. Założycielem jest Eugen Rochko z Jeny. Mastodon miał w zeszłym roku 15 milionów użytkowników. Sieć postrzega siebie jako przyjazną dla ochrony danych alternatywę dla dużych platform, jest finansowana za pośrednictwem darowizn i opiera się na pracy wolontariuszy.

Sieci społecznościowe w Chinach: WeChat i Weibo

Szczególną cechą wśród chińskich serwisów społecznościowych są WeChat i Weibo, które stanowią najbardziej znane i najstarsze alternatywy dla platform amerykańskich. Są one wykorzystywane głównie w Chinach i podlegają państwowej cenzurze. WeChat jest uważany za coś więcej niż tylko komunikator, stał się wszechobecną aplikacją. 1,4 miliarda użytkowników komunikuje się, płaci i składa zamówienia za pośrednictwem aplikacji.

WeChat istnieje od 2011 roku i jest flagową aplikacją firmy Tencent. Chiński gigant technologiczny działa we wszystkich obszarach gospodarki internetowej, oferując własne produkty, spółki zależne i duże inwestycje w takie firmy technologiczne, jak Snap Inc., Tesla i Spotify. Założycielem i dyrektorem generalnym jest Ma Huateng (53), znany również jako Pony Ma . Założył firmę ze swoim kolegą z klasy na Uniwersytecie w Shenzhen, Zhang Zhidongiem (52) (znanym jako Tony Zhang ). W 2023 roku sprzedaż wyniosła równowartość około 84 miliardów dolarów.

Weibo to serwis mikroblogowy i chińska alternatywa dla Twittera. Aktywnych jest tu 600 milionów ludzi. Serwis Weibo został założony w 2009 roku przez chińską korporację Sina. Jego dyrektorem generalnym jest dziennikarz Charles Chao (59). Informacje o bieżących wynikach biznesowych nie są dostępne.