Kraków chce, by turyści współfinansowali miasto. To może być rewolucja

Kraków ma pomysł, który może zmienić sposób finansowania miast turystycznych w Polsce. Władze stolicy Małopolski chcą, by osoby odwiedzające miasto współfinansowały jego utrzymanie poprzez symboliczną opłatę turystyczną. Według szacunków, rozwiązanie to mogłoby przynieść choćby 100 milionów złotych rocznie – pieniądze, które pomogłyby w ochronie zabytków, czystości i rozwoju miejskiej infrastruktury.

Dlaczego Kraków chce wprowadzić opłatę turystyczną?

Turystyka jest jednym z najważniejszych sektorów gospodarki Krakowa. W 2024 roku miasto odwiedziło ponad 14,7 miliona osób, z czego niemal 8 milionów turystów nocowało przynajmniej jedną noc. Oznacza to, iż Kraków przekroczył rekord sprzed pandemii i ponownie stał się najczęściej odwiedzanym miastem w Polsce.

Jednocześnie tak dynamiczny rozwój ruchu turystycznego wiąże się z rosnącymi kosztami:

• zwiększoną ilością odpadów,
• przeciążeniem komunikacji miejskiej,
• koniecznością ochrony dziedzictwa kulturowego,
• oraz częstszymi interwencjami służb porządkowych.

Miasto argumentuje, iż symboliczna opłata turystyczna, w wysokości np. 4 zł za noc (około 1 euro), stanowiłaby uczciwą rekompensatę dla mieszkańców za intensywne korzystanie przez turystów z miejskiej przestrzeni i infrastruktury.

Obecne przepisy blokują miasta

W Polsce obowiązuje jedynie opłata miejscowa i uzdrowiskowa, które mogą być pobierane wyłącznie w miejscowościach spełniających określone kryteria klimatyczne i krajobrazowe.
Kraków nie ma takich uprawnień, mimo iż to jedno z najczęściej odwiedzanych miast Europy Środkowej.

Z tego powodu samorząd od lat apeluje o zmianę przepisów. Już w 2017 roku Związek Miast Polskich, z inicjatywy ówczesnego prezydenta Krakowa, przygotował projekt nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

W kolejnych latach temat był wielokrotnie podnoszony. 29 listopada 2024 roku podczas spotkania Unii Metropolii Polskich w Krakowie, prezydenci dwunastu największych miast – w tym Aleksander Miszalski – podpisali wspólny apel do rządu o wprowadzenie możliwości poboru opłaty turystycznej.

Rezolucja krakowskich radnych

Latem 2025 roku Komisja Promocji i Turystyki Rady Miasta Krakowa przygotowała projekt rezolucji skierowanej do Rządu RP. Dokument postuluje, by:

• wprowadzenie opłaty było dobrowolne i zależne od decyzji samorządu,
• gminy mogły samodzielnie ustalać wysokość opłaty,
• wpływy w całości trafiały do lokalnego budżetu,
• środki były przeznaczane na czystość, ochronę dziedzictwa i rozwój turystyki zrównoważonej.

Radni podkreślają, iż turystyka przynosi korzyści, ale i realne koszty, które dziś ponoszą głównie mieszkańcy.

Kto odwiedza Kraków

Według danych za 2024 rok:

• Kraków odwiedziło 14,72 mln osób,
• 12,39 mln to turyści krajowi,
• 2,33 mln to goście zagraniczni.

Najwięcej turystów z Polski przyjechało z województwa mazowieckiego, śląskiego i podkarpackiego. Wśród cudzoziemców dominowali goście z Wielkiej Brytanii (20,6%), Niemiec (9,7%), Włoch (7,6%), USA (6,7%) i Hiszpanii (4%).

Zarówno dane statystyczne, jak i obserwacje mieszkańców potwierdzają, iż Kraków doświadcza skutków masowej turystyki – zarówno ekonomicznych, jak i społecznych.

Europejskie wzorce i przyszłość opłaty

Opłata turystyczna funkcjonuje już w większości europejskich miast – m.in. w Paryżu, Rzymie, Barcelonie, Amsterdamie czy Wiedniu. Zebrane środki są tam przeznaczane na utrzymanie porządku, zieleń miejską, transport publiczny i ochronę zabytków.

Wprowadzenie podobnego rozwiązania w Krakowie pozwoliłoby zrównoważyć relację między korzyściami z turystyki a kosztami ponoszonymi przez miasto.

Samorząd liczy, iż rząd pozytywnie odniesie się do apelu i umożliwi miastom pobieranie opłaty turystycznej już w najbliższych latach.

Kraków gotowy na zmiany

Władze Krakowa podkreślają, iż opłata turystyczna nie byłaby podatkiem, ale formą współodpowiedzialności za miasto. Symboliczne kilka złotych od osoby mogłoby pomóc w utrzymaniu czystości, remontach zabytków i działaniach proekologicznych.

Jeśli zmiana przepisów wejdzie w życie, Kraków stanie się pierwszym dużym polskim miastem, które wprowadzi nowoczesny, europejski model finansowania turystyki.

Te artykuły mogą Cię zainteresować:

Balony nad Wawelem zachwyciły mieszkańców Krakowa [ZDJĘCIA]

Tu zima nabiera blasku! Magiczna atrakcja niedaleko Krakowa startuje już pod koniec listopada

Sportowa impreza już w styczniu w TAURON Arenie Kraków