Ilustrowany Kurier Codzienny IKC
W niedzielę, 16 marca 2025 roku, na Ewangelickim Cmentarzu Matzleinsdorf w 10. dzielnicy Wiednia odbyła się uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy poświęconej Józefowi Maksymilianowi Ossolińskiemu – wybitnemu uczonemu, badaczowi literatury, pisarzowi, a przede wszystkim twórcy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Uroczystość zgromadziła honorowych gości z Polski, Ukrainy i Austrii – to był hołd dla twórcy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, który większość swojego życia spędził w Wiedniu jako prefekt Nadwornej Biblioteki Cesarskiej.
Symboliczne miejsce pamięci
Józef Maksymilian Ossoliński zmarł 17 marca 1826 roku w Wiedniu i został pochowany na najstarszej części Cmentarza Matzleinsdorf, który w XIX wieku został zlikwidowany w związku z rozbudową miejskiej infrastruktury. Choć jego grób nie przetrwał do naszych czasów, dzięki staraniom redaktorów pisma Polonii austriackiej „Polonika” – Sławomira Iwanowskiego i Krzysztofa Korbiela – udało się ustalić przybliżone miejsce pochówku. Ziemia stamtąd pobrana została złożona w symbolicznym grobie pod pamiątkową tablicą, odsłoniętą w miejscu najbliższym dawnej lokalizacji grobu uczonego. Inicjatywa ta, wsparta badaniami archeologicznymi i analizą historycznych dokumentów, przywróciła pamięć o Ossolińskim w przestrzeni Wiednia.
Wyjątkowi goście i podniosła ceremonia
Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w intencji Ossolińskiego, odprawioną przez ks. Artura Stępnia z parafii Królowej Pokoju oraz ks. Jerzego Tuska z parafii St. Paul w 10. dzielnicy Wiednia. Następnie, pod przewodnictwem Sławomira Iwanowskiego, redaktora naczelnego „Poloniki”, odbyła się główna część wydarzenia. Wśród honorowych gości znaleźli się m.in.: Zenon Kosiniak-Kamysz, chargé d’affaires Ambasady RP w Wiedniu, Marcus Franz, przewodniczący Rady 10. Dzielnicy Wiednia, dr Katharina Kaska z Austriackiej Biblioteki Narodowej, dr Agata Janiak z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz dr Ilona Oleksiw z Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki im. Wasyla Stefanyka.
W swoim przemówieniu Zenon Kosiniak-Kamysz podkreślił zasługi Ossolińskiego dla kultury obu narodów, przypominając, jak dzięki jego staraniom cenne zbiory biblioteczne ocalały podczas wojny Austrii z Francją w 1809 roku. Dr Michael Wolf, pastor Ewangelickiej Parafii Chrystusa Króla, wyraził euforia z powstania nowego miejsca pamięci, a dr Agata Janiak odczytała list od dyrektora Ossolineum, dra Łukasza Kamińskiego, który nazwał Ossolińskiego „człowiekiem całkowicie oddanym służbie narodowi” i podkreślił trwałość jego dzieła.
Dziedzictwo ponad granicami
Dr Ilona Oleksiw ze Lwowa przypomniała o wielokulturowym znaczeniu Ossolineum, którego duch wciąż żyje w lwowskiej bibliotece, mimo przeniesienia instytucji do Wrocławia po wojnie. Z kolei dr Katharina Kaska wyraziła wdzięczność za inicjatywę upamiętnienia Ossolińskiego, którego praca w Nadwornej Bibliotece Cesarskiej pozostawiła trwały ślad w austriackiej kulturze.
Kulminacyjnym momentem uroczystości było odsłonięcie tablicy przez Zenona Kosiniaka-Kamysza oraz złożenie urny z ziemią z miejsca pochówku przez Stanisława Tepera. Po poświęceniu tablicy przez księży uczestnicy złożyli kwiaty i zapalili znicze, oddając hołd wielkiemu uczonemu.
Wspólny wysiłek na rzecz pamięci
Inicjatorami i fundatorami tablicy oraz krypty są Halina i Sławomir Iwanowscy, Ewa i Krzysztof Korbielowie oraz Stanisław Teper, którego zakład kamieniarski wykonał pamiątkowy monument. Szczególne podziękowania złożono Walterowi Poisowi, zarządcy cmentarza, za wsparcie organizacyjne, oraz firmie Krzysztofa Micala za montaż tablicy.
Odsłonięta tablica stanie się symbolicznym miejscem pamięci o Józefie Maksymilianie Ossolińskim, łącząc historię Polski, Austrii i Ukrainy. To trwały dowód na to, iż jego dziedzictwo – zarówno w postaci Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, jak i wkładu w kulturę Wiednia – pozostaje żywe i inspirujące.
Nadesłał Krzysztof Korbiel (Polonika), zdjęcia: Anna Hofsätter
