3 godzin temu
Właściciele domów jednorodzinnych w całej Polsce muszą przygotować się na wizytę urzędników gminnych, którzy rozpoczęli masowe kontrole przydomowych szamb i oczyszczalni ścieków. Brak odpowiedniej dokumentacji może zakończyć się karami sięgającymi choćby pięć tysięcy złotych, a w niektórych przypadkach choćby pięćdziesiąt tysięcy złotych. Kontrole obejmują nie tylko domy mieszkalne, ale także działki rekreacyjne i ogródki działkowe.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowe obowiązki właścicieli szamb
Zintensyfikowanie kontroli wynika bezpośrednio z nowelizacji ustawy Prawo wodne z lipca 2022 roku. Jak podaje portal Gazetażoliborza.pl, gminy są zobowiązane do przeprowadzania kontroli każdego gospodarstwa domowego co najmniej raz na dwa lata. Urzędnicy mają za zadanie sprawdzić nie tylko stan techniczny szamb, ale przede wszystkim dokumentację potwierdzającą legalny sposób gospodarowania ściekami.
Podczas kontroli inspektorzy sprawdzają kilka kluczowych elementów. Po pierwsze, czy właściciel posiada szczelny zbiornik bezodpływowy lub certyfikowaną przydomową oczyszczalnię ścieków. Po drugie, czy ma podpisaną aktualną umowę z licencjonowaną firmą zajmującą się wywozem nieczystości. Po trzecie, czy regularnie opróżnia zbiornik zgodnie z przepisami. Kontrolerzy wymagają także przedłożenia rachunków i faktur za wywóz szamba z ostatnich trzech lat.
Wysokie kary za nieprzestrzeganie przepisów
Konsekwencje finansowe nieprzestrzegania przepisów są bardzo dotkliwe. Jak informuje portal Ekobudowa-sklep.pl, właściciel, który nie przedstawi odpowiedniej dokumentacji podczas kontroli, może otrzymać mandat w wysokości do 500 złotych. jeżeli sprawa trafi do sądu, kara może wzrosnąć do pięciu tysięcy złotych.
W skrajnych przypadkach, gdy kontrola wykryje poważne naruszenia – jak na przykład nielegalną rurę odprowadzającą ścieki do rowu – kara administracyjna może sięgnąć choćby dwudziestu tysięcy złotych. Portal Farmer.pl podaje przykład z województwa świętokrzyskiego, gdzie właściciel zapłacił właśnie taką kwotę za nielegalnie odprowadzanie ścieków.
Szczególnie surowe kary dotyczą odmowy współpracy z kontrolerami. Próba ukrycia dokumentów lub nieobecność właściciela podczas kontroli może skutkować wezwaniem policji i nałożeniem grzywny do pięciu tysięcy złotych. Urzędnicy mają prawo kontrolować nieruchomość o każdej porze dnia i nocy, bez wcześniejszego uprzedzenia.
Masowe kontrole w całym kraju
Jak podaje portal Dziennik.pl, kontrole obejmują już całą Polskę. Kraków przeprowadził już 570 kontroli, wykrywając 151 nieprawidłowości i nakładając 61 mandatów na łączną kwotę 14 200 złotych. Nowy Targ skontrolował ponad półtora tysiąca nieruchomości, a Łomianki blisko 400.
Związek Celowy Gmin MG-6 w województwie wielkopolskim, jak informuje portal Prawo.pl, ma w ewidencji ponad pięć tysięcy szamb i przydomowych oczyszczalni ścieków. Do tej pory skontrolowano już tysiąc instalacji i przekazano policji 460 spraw dotyczących nieprawidłowości.
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli posiadasz szambo lub przydomową oczyszczalnię, powinieneś natychmiast sprawdzić swoją dokumentację. Najważniejszym dokumentem jest aktualna umowa z firmą posiadającą zezwolenie na wywóz nieczystości ciekłych. Równie istotne są rachunki i faktury z ostatnich trzech lat, które potwierdzają regularne opróżnianie zbiornika.
Pamiętaj, iż szambo o pojemności dziesięciu metrów sześciennych przy czteroosobowej rodzinie powinno być opróżniane co dwa-trzy miesiące. jeżeli Twoje rachunki wskazują na rzadsze wywozy, możesz mieć problem podczas kontroli. Kontrolerzy sprawdzają bowiem, czy ilość wywożonych nieczystości jest proporcjonalna do zużycia wody i liczby mieszkańców.
Jak uniknąć problemów?
Najlepszą strategią jest działanie wyprzedzające. Sprawdź stan techniczny swojego szamba – czy nie ma przecieków i czy jest odpowiednio szczelne. jeżeli korzystasz z przydomowej oczyszczalni, upewnij się, iż regularnie odbierane są z niej osady przez uprawnioną firmę.
Zbieranie kompletnej dokumentacji to podstawa. Przechowuj przez co najmniej trzy lata wszystkie rachunki, faktury i umowy dotyczące wywozu ścieków. Pamiętaj też, iż samodzielne opróżnianie szamba lub wylewanie jego zawartości na własne pole, do rowu czy lasu jest surowo zabronione i grozi mandatem do pięciu tysięcy złotych.
Szczególna uwaga dla działkowiczów
Kontrole nie ominą także właścicieli działek na terenach Rodzinnych Ogródków Działkowych. Wielu działkowiczów nie zdaje sobie sprawy, iż przepisy dotyczące szamb obowiązują ich tak samo jak właścicieli domów mieszkalnych. jeżeli na działce znajduje się toaleta ze zbiornikiem bezodpływowym, jej właściciel musi posiadać umowę i rachunki za wywóz nieczystości.
Konsekwencje dla gmin
Gminy, które nie wywiążą się z obowiązku kontroli i sprawozdawczości, także mogą ponieść konsekwencje finansowe. Zgodnie z przepisami znowelizowanej ustawy Prawo wodne, za niezrealizowanie obowiązków sprawozdawczych gminy mogą zostać ukarane karą w wysokości dziesięciu tysięcy złotych, a w skrajnych przypadkach choćby pięćdziesięciu tysięcy złotych.
Kontrole szamb i oczyszczalni to nie tylko wymóg prawny, ale także konieczność ekologiczna. Według Najwyższej Izby Kontroli aż 80 procent nieczystości komunalnych w Polsce trafia do środowiska bez wcześniejszego oczyszczenia. Takie praktyki prowadzą do zanieczyszczenia wód gruntowych i gleby, stanowiąc poważne zagrożenie dla ekosystemu i zdrowia mieszkańców.
