31 marca 2025 roku prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację Ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. To istotny krok w walce z uzależnieniem od nikotyny – zwłaszcza wśród młodzieży. Nowe przepisy zakazują sprzedaży nowatorskich wyrobów tytoniowych z charakterystycznym aromatem, takich jak smakowe wkłady do podgrzewaczy tytoniu. Zmiany wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia, a zakaz zacznie obowiązywać po 9-miesięcznym okresie przejściowym.
Dlaczego zakaz aromatyzowanych wkładów?
Nowelizacja ustawy ma na celu ograniczenie dostępności produktów, które – mimo iż nie są klasycznymi papierosami – mogą prowadzić do uzależnienia. Kolorowe opakowania i atrakcyjne smaki, takie jak owocowe czy mentolowe, przyciągają szczególnie młodych ludzi. Podgrzewane wyroby tytoniowe, mimo iż nie generują dymu jak tradycyjne papierosy, przez cały czas są szkodliwe i powodują poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Kolejne zmiany w drodze: walka z jednorazowymi e-papierosami
Ministerstwo Zdrowia nie poprzestaje na jednym akcie prawnym. realizowane są prace nad kolejnymi nowelizacjami, które wprowadzą jeszcze ostrzejsze regulacje dla rynku wyrobów nikotynowych:
- Całkowity zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów, zarówno z nikotyną, jak i bez niej.
- Zakaz sprzedaży smakowych woreczków nikotynowych, pozostaną jedynie te o smaku tytoniu.
- Nowe zasady sprzedaży wyrobów z nikotyną, jak tabletki czy saszetki – będą traktowane jak leki i dostępne wyłącznie w aptekach po zatwierdzeniu przez URPL.
- Większy nadzór nad składem e-papierosów i płynów – badania składu, zakaz substancji szkodliwych, zgłoszenia do Biura ds. Substancji Chemicznych.
Ograniczenia dotyczące sprzedaży i promocji
Nowe przepisy obejmą nie tylko e-papierosy i woreczki nikotynowe z nikotyną, ale również produkty beznikotynowe, które dotychczas pozostawały poza kontrolą ustawową. Przewidziane zmiany:
- Zakaz sprzedaży osobom poniżej 18. roku życia.
- Zakaz sprzedaży przez Internet i w automatach.
- Zakaz reklamy i promocji produktów beznikotynowych.
- Obowiązek oznakowania opakowań jako szkodliwych dla zdrowia.
- Zakaz używania e-papierosów w miejscach publicznych, takich jak szkoły, place zabaw, przystanki.
Woreczki nikotynowe pod kontrolą
Dotychczas woreczki nikotynowe funkcjonowały bez regulacji – ich skład nie był kontrolowany, a dostępność nieograniczona. niedługo to się zmieni. Nowe przepisy:
- Ograniczą maksymalną zawartość nikotyny do 20 mg/g.
- Wprowadzą obowiązek zgłaszania składu do Biura ds. Substancji Chemicznych.
- Uznają woreczki za produkty powiązane z wyrobami tytoniowymi, z odpowiednią definicją i nadzorem.
Uzasadnienie: ochrona najmłodszych
Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje – młodzi ludzie, którzy sięgają po e-papierosy (nawet bez nikotyny), ponad dwukrotnie częściej uzależniają się od tytoniu w przyszłości. Polska, podobnie jak wiele państw Unii Europejskiej, podejmuje zdecydowane działania mające na celu ochronę zdrowia dzieci i młodzieży przed skutkami uzależnienia od nikotyny.
Co dalej?
Nowelizacja już podpisana przez prezydenta niedługo wejdzie w życie. Inne projekty ustaw są w trakcie prac legislacyjnych: część z nich przeszła już przez Radę Ministrów, inne czekają na notyfikację Komisji Europejskiej lub opiniowanie publiczne. Przewiduje się, iż nowe regulacje zaczną obowiązywać jeszcze w 2025 roku, po odpowiednich okresach przejściowych.