Wielka Brytania już działa. Polska i UE idą w jej ślady
Kraje na całym świecie coraz poważniej podchodzą do tematu ochrony najmłodszych w sieci. Liderem zmian jest Wielka Brytania, gdzie w październiku 2023 roku wszedł w życie Online Safety Act. Zgodnie z nowym prawem, serwisy z treściami dla dorosłych muszą wdrożyć systemy potwierdzające wiek użytkownika. jeżeli tego nie zrobią, grożą im kary sięgające 10% globalnych przychodów lub całkowita blokada.
W Polsce Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad podobnym rozwiązaniem. Choć podejście jest inne, cel ten sam – skutecznie ograniczyć dostęp dzieci i młodzieży do nieodpowiednich treści w sieci.
Polska ustawa: blokada zamiast grzywny
Projekt ustawy o ochronie małoletnich w internecie trafił do konsultacji w lutym 2025 roku. Zakłada, iż każda platforma internetowa będzie musiała ocenić ryzyko związane z publikowanymi treściami. jeżeli ryzyko okaże się wysokie, konieczne będzie wdrożenie systemu weryfikacji wieku.
Brak działań oznaczać będzie blokadę – serwis zostanie wpisany do rejestru prowadzonego przez NASK-PIB, a dostawcy internetu będą mieli obowiązek go zablokować.
- Nasza przyszła ustawa ma stworzyć skuteczne mechanizmy, które ograniczą dostęp do szkodliwych treści i zapewnią dzieciom bezpieczniejsze korzystanie z internetu
- tłumaczy wiceminister cyfryzacji Michał Gramatyka.
Jak to będzie działać w praktyce?
Użytkownik, który spróbuje wejść na stronę zablokowaną przez NASK, zostanie przekierowany na komunikat Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Znajdzie tam informację o przyczynach blokady.
Szczegóły dotyczące tego, jak ma wyglądać weryfikacja wieku, dopiero się pojawią – zostaną określone przez ministra cyfryzacji i Prezesa UKE. Jedno jest pewne: mają być skuteczne i jednocześnie bezpieczne dla danych osobowych.
Cyfrowy portfel w UE. Bez obowiązku
Unia Europejska pracuje nad własnym rozwiązaniem – EU Digital Identity Wallet, czyli cyfrowym portfelem tożsamości. Będzie on dobrowolny i pozwoli na anonimowe potwierdzanie wieku, bez ujawniania danych osobowych.
Zasada jest prosta: jeżeli platforma nie wdroży innych skutecznych metod ochrony dzieci, będzie musiała używać portfela. Narzędzie ma być stosowane głównie przez serwisy erotyczne, hazardowe i alkoholowe.
Statystyki nie pozostawiają wątpliwości
Z danych NASK wynika, iż co trzecie dziecko w Polsce korzysta z treści przeznaczonych dla dorosłych. Najpopularniejszy portal pornograficzny znalazł się w pierwszej dziesiątce najczęściej odwiedzanych stron wśród młodzieży.
Jeszcze bardziej niepokojące są dane o przemocy w sieci: aż 69% dzieci i młodzieży w Polsce doświadczyło jakiejś formy krzywdzenia online. Liczba drastycznych treści wzrosła od 2019 roku aż o 87%, a wśród dzieci w wieku 7–10 lat – o 360%.
Co to oznacza dla użytkowników internetu?
Dla większości internautów nowe przepisy oznaczają konieczność potwierdzania wieku przy korzystaniu z określonych stron. W Polsce brak takiej weryfikacji będzie skutkował całkowitą blokadą dostępu. W UE możliwe będą alternatywy, ale często będzie trzeba potwierdzić pełnoletniość.
Rodzice zyskają realne narzędzia ochrony dzieci, ale równolegle pojawi się konieczność edukacji – żadne rozwiązanie techniczne nie zastąpi rozmowy z dzieckiem o zagrożeniach online.
Dla właścicieli serwisów szykują się dodatkowe obowiązki – m.in. analiza ryzyka, dokumentacja zgodności z przepisami i wdrożenie zabezpieczeń.
VPN – sposób na obejście przepisów?
Blokady stron mogą skłonić użytkowników do korzystania z VPN-ów. Już teraz 28% internautów w Polsce używa VPN, a ponad 69% wie, czym są. Wzrost popularności tych narzędzi po wejściu ustawy jest niemal pewny.
W przypadku UE sytuacja wygląda inaczej – ponieważ nie planuje się blokad, eksperci nie spodziewają się gwałtownego wzrostu zainteresowania VPN-ami.
Weryfikacja wieku – między bezpieczeństwem a prywatnością
Ochrona dzieci w sieci to bezsprzeczna wartość. Ale nowe przepisy wywołują też pytania o prawo dorosłych do anonimowości i prywatności.
Dlatego Unia Europejska stawia na model podwójnej anonimowości: ani strona, ani dostawca weryfikacji nie poznają danych użytkownika. To rozwiązanie może pomóc pogodzić obie potrzeby – ochronę najmłodszych i wolność starszych użytkowników.
