5 godzin temu
Rozporządzenie Unii Europejskiej w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) zostało opublikowane na początku 2025 r. Będzie to najbardziej przełomowa regulacja w sektorze opakowań ostatnich 30 lat, wprowadzająca szerokie wymagania i mechanizmy umożliwiające cyrkularność opakowań. Ale co to oznacza dla firm, decydentów i konsumentów? Wyjaśnia Bilyana Ignatova, VP Public Affairs – Head of EU Policy w grupie TOMRA.
PPWR zastępuje dyrektywę z 1994 roku (PPWD), która stała się niewystarczająca wobec stale rosnącej ilości odpadów i różnic w przepisach krajowych. Nowe rozporządzenie harmonizuje prawo w całej UE, eliminując bariery dla producentów i tworząc równe warunki konkurencji. Co więcej, PPWR uzupełnia przepisy dyrektywy w sprawie tworzyw sztucznych jednorazowego użytku (SUPD), ustanawiając dodatkowe cele dotyczące zawartości recyklatu w plastikowych opakowaniach oraz wprowadzając bardziej rygorystyczne zasady raportowania.
– PPWR będzie najbardziej przełomową regulacją w sektorze opakowań ostatnich 30 lat. Wymaga ona, aby co najmniej 70% opakowań nadawało się do recyklingu. Tylko wtedy będą mogły być dopuszczone do obrotu na rynku UE od 2030 roku. Takie wymagania pociągną za sobą zmiany w infrastrukturze zbiórki, sortowania i recyklingu – podkreśla Bilyana Ignatova, VP Public Affairs – Head of EU Policy w grupie TOMRA.
Jedną z podstawowych zasad PPWR jest zapewnienie, iż opakowania nadają się do recyklingu nie tylko w teorii, ale także w praktyce. Oznacza to, iż samo projektowanie będzie zakładało możliwość recyklingu od technicznej strony. Produkty wykorzystujące niekompatybilne materiały lub zbyt złożone projekty (takie jak wielowarstwowe tworzywa sztuczne, których nie można oddzielić) mogą podlegać surowszym ograniczeniom lub choćby zostać wycofane z rynku. Ponadto, choćby najbardziej nadające się do recyklingu opakowania nie mają sensu bez solidnych systemów ich zbierania, sortowania i przetwarzania
Wyzwania na horyzoncie
Po pierwsze, dostosowanie się do PPWR wymaga inwestycji w infrastrukturę. W wielu regionach brakuje niezbędnych systemów zbierania i sortowania odpadów, aby spełnić nowe standardy. Stąd potrzeba wprowadzania systemów kaucyjnych oraz zaawansowanego sortowania odpadów zmieszanych. najważniejsze będzie wdrażanie, w ramach systemów gospodarowania odpadami, zaawansowanego recyklingu mechanicznego i chemicznego, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na wysokiej jakości recyklaty.
Po drugie, osiągnięcie celów w zakresie zawartości materiałów pochodzących z recyklingu i celów dotyczących ponownego użycia będzie wiązało się z kosztami. Zasady, takie jak ekomodulacja, będą miały zasadnicze znaczenie dla zrównoważenia tych wydatków i zachęcania uczestników rynku do innowacji.
Po trzecie współpraca. Producenci, recyklerzy oraz podmioty zajmujące się gospodarką odpadami powinny współpracować, także na arenie międzynarodowej. Europejski rynek i gospodarka nie istnieją w izolacji. Aby zapewnić uczciwą konkurencję i zrównoważony rozwój, zasady PPWR musiałyby mieć zastosowanie również do opakowań importowanych.
Inwestycje w infrastrukturę, czyli jakie?
Państwa członkowskie będą rozliczane z solidnych systemów zbierania i sortowania wszystkich konsumenckich odpadów opakowaniowych. Obejmuje to więc działania w kierunku poprawy zbiórki, modernizacji urządzeń sortujących oraz inwestowania w technologię, która może skuteczniej identyfikować i oddzielać materiały nadające się do recyklingu.
PPWR wprowadzi również ujednolicone symbole zarówno na opakowaniach, jak i pojemnikach na odpady. Takie rozwiązanie pomoże konsumentom prawidłowo sortować odpady, zmniejszając zanieczyszczenie w strumieniach recyklingu i zwiększając ogólną wydajność.
Takie podejście nie tylko poprawia wskaźniki recyklingu, ale także zapewnia, iż opakowania przeznaczone do recyklingu nie trafiają do spalarni lub na wysypiska śmieci.
Rozwój ponownego użycia: system, który działa!
Od 2030 roku kawiarnie i restauracje szybkiej obsługi zatrudniające więcej niż 10 pracowników będą musiały oferować opakowania wielokrotnego użytku, takie jak np. kubki. Co więcej, 10% wszystkich opakowań na wynos będzie musiało być wielokrotnego użytku. Aby to umożliwić PPWR wprowadza konkretne, zharmonizowane standardy dla opakowań zwrotnych.
– Po raz pierwszy mamy do czynienia z harmonizacją definicji i standardów dla systemów i opakowań wielokrotnego użytku. Zasady te obejmą wszystko, od sposobu zarządzania systemami po konkretne wymagania techniczne dotyczące formatów opakowań. Dlaczego to ma tak duże znaczenie? Ponieważ upraszcza to przestrzeganie przepisów przez firmy działające w wielu krajach, przyspieszając wdrażanie praktyk ponownego wykorzystania opakowań – zauważa Bilyana Ignatova.
Następnym etapem jest wprowadzenie przepisów wtórnych określających ważne szczegóły, takie jak minimalna liczba opakowań trafiających do obiegu, aby mogły zostać uznane za opakowania wielokrotnego użytku.
Wspólne wysiłki, aby ograniczyć powstawanie odpadów
Wycofując opakowania, których nie da się oddać do recyklingu, promując systemy ponownego użycia i harmonizując standardy, PPWR kładzie solidne podstawy do osiągnięcia ambitnych celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów.
– Jest to odważna wizja gospodarki o obiegu zamkniętym, która wymaga od nas ponownego przemyślenia nie tylko sposobu pakowania, ale także sposobu konsumpcji. Niezależnie od tego, czy zrezygnujemy z jednorazowego kubka na kawę na rzecz wielokrotnego uzupełniania, czy oddania opakowań w ramach systemu kaucyjnego, każdy krok pomoże nam zbliżyć się do przyszłości z mniejszą ilością odpadów i bardziej przemyślanym wykorzystaniem zasobów – podsumowuje Bilyana Ignatova.
Źródło: Tomra
