Historia Opolskiego Ratusza

Opolski rynek z ratuszem, którego wieża góruje nad dachami zabytkowych kamieniczek, to od średniowiecza bijące serce naszego miasta. Wieża ratuszowa właśnie przechodzi remont generalny, którego rezultatem będzie odnowiona fasada budowli. Zmieni się również wnętrze, gdzie zaplanowano stałą wystawę poświęconą historii opolskiego ratusza. Obiekt będzie udostępniony dla zwiedzających na wiosnę przyszłego roku, a my już dzisiaj przyglądamy się długiej i bogatej historii tego miejsca.Początki OpolaWśród budowli zlokalizowanych w centrum średniowiecznego miasta, takiego jak Opole, istotną rolę odgrywał dom kupiecki. Pod jego dachem spotykali się handlarze i rzemieślnicy, a być może również pierwsi rajcy miejscy. Przewodził im burmistrz, nazywany prokonsulem. Oprócz nich urzędowali w mieście ławnicy, którzy pod wodzą wójta rozsądzali spory. Winnych karano pod pręgierzem, który stał na rynku lub wypędzano z miasta. Rynek średniowiecznego Opola tętnił życiem, a w wieku XIV doczekaliśmy się murowanego ratusza w miejscu drewnianego domu kupieckiego. W kolejnych dekadach przybywało rodzimych rzemieślników – szewców, piekarzy, masarzy, garncarzy i warzelników piwa, a choćby złotników i rusznikarzy. Strudzeni wędrowcy mogli napić się piwa w „piwnicy świdnickiej” w podziemiach ratusza. Zegar umieszczony na wieży odmierzał czas z dokładnością do godziny, a ich upływ oznajmiał mieszkańcom i gościom dzwon, na którym wyryto napis ZGODA MATKĄ REPUBLIKI.

Burzliwe losyLosy ratusz splecione z losami miasta, w następnych stuleciach pełne były dramatycznych wydarzeń i zwrotów akcji. Wojny i epidemie, które przetaczały się przez Śląsk, siejąc spustoszenia, nie ułatwiały mieszkańcom dbania o rynek. Ratusz nie omijały również pożary, jak ten, który wybuchł na zamku na Pasiece w upalne sierpniowe południe w 1615 roku i strawił dużą część zabudowy miasta, nie oszczędzając ratusza. Kolejny raz jego destrukcyjna moc dała o sobie znać późną wiosną 1739 roku. I znów ratusz, a zwłaszcza jego wieża, spłonęły wraz z większą częścią miasta. Niewielu wie, iż w tym okresie gościliśmy w opolskim rynku polskich monarchów – najpierw w XVII wieku Jana Kazimierza Wazę, a prawie wiek później Augusta III Sasa.

Stolica rejencjiOpolski Ratusz był wielokrotnie przebudowywany. Trzeba było nadążać za zmieniającym się gwałtownie światem, zwłaszcza iż Opole stało się stolicą Rejencji Opolskiej. W lutym 1822 roku nastąpiło uroczyste otwarcie rozbudowanej siedziby władz miasta. Budynek w kolorze kamienia, mieścił między innymi pomieszczenia biurowe i dużą reprezentacyjną aulę z kolumnami w stylu jońskim. Niestety stara wieża przy nowym i odremontowanym budynku wciąż wymagała napraw i spędzała sen z powiek władzom miasta. Jako iż Opole ma w sobie sporo z uroku włoskich miast, na fundamentach starej wieży powstała nowa – wzorowana na florenckim Palazzo Vecchio, wysoka na 65 metrów.

Burzliwy wiek XXW nowym stuleciu rynek opolski stał się świadkiem sporu o tożsamość Górnego Śląska, miejscem w którym zagościli żołnierze różnych narodowości. Potem, w latach trzydziestych, nadeszły mroczne czasy nazizmu. Wieża ratusza, jakby nie chciała tego wszystkiego oglądać, runęła rankiem 15 lipca 1934 roku. Katastrofa zdarzyła się w trakcie kolejnego remontu, w niedługim czasie po wyburzeniu domów kramarskich przylegających dotychczas do ratusza. Na szczęście wieżę bardzo gwałtownie odbudowano. Przyszedł rok 1945. Jedni opuszczali Oppeln, drudzy przybywali do Opola. W rynku witał ich smutny widok zniszczonych i wypalonych kamienic, pośród których trwał cudem ocalały gmach ratusza… Nowi gospodarze gwałtownie zabrali się za odbudowę centrum miasta, które piękniało z każdym rokiem. W mieście rozkwitało również życie towarzyskie, a od momentu, gdy w Opolu zagościły na stałe piosenki festiwalowe, w rynku spotkać można niejedną gwiazdę.