Gdzie w 2025 r. w Europie odbędą się wybory?

W 2025 roku Europa czeka na wybory, które mogą zadecydować o kierunku politycznym wielu krajów. W Polsce, Niemczech, Białorusi, Czechach, Norwegii i Mołdawii wyniki głosowań mogą wpłynąć na zmiany rządów, sojuszy międzynarodowych oraz wewnętrznych reform.

Polska

Od grudnia 2023 roku Polską rządzi koalicyjny rząd Donalda Tuska, w skład którego wchodzą Koalicja Obywatelska, Polska 2050, Polskie Stronnictwo Ludowe i Nowa Lewica. Koalicja ta nie ma większości umożliwiającej odrzucenie prezydenckiego weta, co sprawiało do tej pory przeszkodę w realizowaniu planów rządu i powoduje, iż wybory prezydenckie będą miały najważniejsze znaczenie dla przyszłości obecnej ekipy rządzącej.

Głównymi kandydatami w wyborach są:

Rafał Trzaskowski – prezydent Warszawy, reprezentujący Koalicję Obywatelską.

Karol Nawrocki – prezes Instytutu Pamięci Narodowej, popierany przez Prawo i Sprawiedliwość

Szymon Hołownia – marszałek Sejmu RP, lider Polski 2050

Sławomir Mentzen – lider Konfederacji

Magdalena Biejat – senator, kandydatka Nowej Lewicy

W najnowszym sondażu IBRiS dla „Wydarzeń” Polsatu z 23 grudnia 2024 roku, w pierwszej turze wyborów prezydenckich w Polsce, liderem jest Rafał Trzaskowski z poparciem 35,7 proc.. Na drugim miejscu znajduje się Karol Nawrocki, który zdobywa 26,2 proc. głosów. Kolejne miejsca zajmują: Szymon Hołownia (10,1 proc.), Sławomir Mentzen (9,6 proc.) i Magdalena Biejat (6,1 proc.).

Pierwsza tura wyborów prezydenckich w Polsce planowana jest na niedzielę, 18 maja 2025 roku.

Niemcy

W wyniku rozpadu koalicji rządzącej w Niemczech, przedterminowe wybory do Bundestagu zostały wyznaczone na 23 lutego 2025 roku.

Główne partie polityczne, które wezmą udział w tych wyborach, to:

CDU/CSU (Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna i Unia Chrześcijańsko-Społeczna) – chadecka koalicja, której przewodniczącym jest Friedrich Merz

SPD (Socjaldemokratyczna Partia Niemiec) – socjaldemokratyczna partia, której liderem jest kanclerz Olaf Scholz

Zieloni (Die Grünen) – partia ekologiczna, której współprzewodniczącymi są Annalena Baerbock i Robert Habeck

AfD (Alternatywa dla Niemiec) – prawicowo-populistyczna partia, której współprzewodniczącymi są Tino Chrupalla i Alice Weidel

FDP (Wolna Partia Demokratyczna) – liberalna partia, której przewodniczącym jest Christian Lindner

Die Linke (Lewica) – lewicowa partia, której przewodniczącymi są Janine Wissler i Martin Schirdewan

BSW (Sojusz Sahry Wagenknecht) – nowa lewicowa partia założona przez byłą liderkę Die Linke, Sahrę Wagenknecht

Aktualne sondaże wskazują na prowadzenie CDU/CSU z poparciem na poziomie 31,5 proc. AfD notuje 19 proc. poparcia, SPD 17 proc. a Zieloni 11,5 proc. BSW uzyskuje 8 proc., co sugeruje, iż może przekroczyć próg wyborczy. FDP i Die Linke znajdują się poniżej progu wyborczego, co może oznaczać ich brak reprezentacji w Bundestagu.

Białoruś

W 2025 roku na Białorusi odbędą się kolejne wybory prezydenckie, które budzą ogromne kontrowersje po sfałszowaniu wyników poprzednich głosowań w 2020 roku. Białoruskie siły demokratyczne wzywają do bojkotu wyborów. Rozpoczęła się zbiórka podpisów za dopuszczeniem kandydatów, jednak w tym roku proces wyborczy jest mocno ograniczony. Zaledwie 7 inicjatyw zostało dopuszczonych do etapu zbiórki, podczas gdy cztery lata temu było ich 15. Centralna Komisja Wyborcza po raz pierwszy zabroniła zbierania podpisów opozycjonistom.

Oto „rywale” Alaksandra Łukaszenki, którzy zostali dopuszczeni do zbiórki podpisów:

Hanna Kanapacka – była parlamentarzystka, kandydowała już w 2020 roku

Aleh Hubarewicz – podpułkownik rezerwy milicji, prezes Liberalno-Demokratycznej Partii Białorusi

Alaksandr Chiżniak – prezes Republikańskiej Partii Pracy

Wolha Czamadanawa – pułkownik rezerwy milicji, była rzeczniczka prasowa MSW, główna ideolożka obwodu mińskiego

Siarhiej Babrykau – generał rezerwy, były komendant-rektor Akademii Wojskowej

Siarhiej Syrankou – prezes Komunistycznej Partii Białorusi

Czechy

W 2025 roku w Czechach odbędą się wybory parlamentarne. Oto partie, które będą startować, ich orientacja polityczna i liderzy:

ANO 2011 – partia centroprawicowa, lider: Andrej Babiš (były premier)

Koalicja SPOLU – partia prawicowa, lider: Petr Fiala (aktualny premier)

Czeska Partia Piratów – partia lewicowo-liberalna, lider: Zdeněk Hřib

Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD) – partia skrajnie prawicowa, lider: Tomio Okamura

Socjaldemokratyczna Partia Czech (ČSSD) – partia lewicowa, lider: Miloslav Ludvík

Czeska Partia Komunistów – partia komunistyczna, lider: Petr Šimůnek

W grudniowych sondażach firmy Phoenix Research największe poparcie miała partia ANO 2011 (41,7 proc.), drugie miejsce zajęła koalicja SPOLU (29 proc.), a trzecie Piraci i Burmistrzowie (15,4 proc.). Komunistyczna Partia Czech i Moraw uzyskała 5 proc., a skrajnie prawicowa SPD – 4,2 proc.

Norwegia

W 2025 roku odbędą się parlamentarne wybory w Norwegii, które wyłonią nowych przedstawicieli w Stortingu (parlamencie).

Główne partie, które wezmą udział w wyborach to:

Partia Pracy (Arbeiderpartiet) – socjaldemokracja, lider: Jonas Gahr Støre

Partia Postępu (Fremskrittspartiet) – konserwatyzm, lider: Sylvi Listhaug

Partia Konserwatywna (Høyre) – konserwatyzm, lider: Erna Solberg

Socjalistyczna Lewica (Sosialistisk Venstreparti) – lewica, lider: Kirsti Bergstø

Partia Zielonych (Miljøpartiet De Grønne) – ekologia, lider: Une Bastholm

Partia Ludowa (Kristelig Folkeparti) – chadecja, lider: Olaug Bollestad

W sondażu z listopada 2024 roku, Partia Pracy uzyskała 24,9 proc., Partia Konserwatywna 24,4 proc., a Partia Postępu 20,7 proc. Socjalistyczna Lewica miała 10,5 proc., Partia Ludowa 6,1 proc., a Partia Zielonych 4,8 proc. Pozostałe partie zdobyły łącznie 14,6 proc.

Mołdawia

Wybory parlamentarne w Mołdawii w 2025 roku będą najważniejsze dla przyszłości kraju, ponieważ zdecydują o jego kursie politycznym – proeuropejskim lub prorosyjskim. Wynik wyborów może wpłynąć na dalszą integrację Mołdawii z Unią Europejską lub pogłębienie więzi z Rosją.

W wyborach udział wezmą następujące partie polityczne:

Partia Akcji i Solidarności (PAS) – centroprawicowa partia proeuropejska, lider: prezydent Maia Sandu

Blok Komunistów i Socjalistów (BCS) – lewicowa koalicja prorosyjska, lider: Igor Dodon

Partia „Wiktoria” – centroprawicowa partia prorosyjska, lider: Ilan Șor

Blok „Razem” – koalicja proeuropejskich partii, liderzy: Dorin Chirtoacă i Anatolii Foka

Według sondaży, PAS prowadzi z wynikiem 44 proc., BCS uzyskuje 20,4 proc., a Partia „Wiktoria” 13,9 proc.. Blok „Razem” ma 6,9 proc. poparcia. Pozostałe partie nie przekraczają progu wyborczego.