GDÓW NALEŻAŁ DO RÓŻNYCH POWIATÓW. NAJDŁUŻEJ DO SZCZYRZYCKIEGO

gazetagdowianin.pl 2 miesięcy temu

Gdów w swojej długiej i bogatej historii należał kolejno do kilku różnych powiatów. Ale czy wiecie do ilu? I jakie to były powiaty?

W swojej historii Gdów najdłużej należał do powiatu… szczyrzyckiego. Choć może brzmieć to wręcz nieprawdopodobnie, do tego właśnie powiatu Gdów administracyjnie należał przez blisko pięćset lat, od początku czternastego wieku do końca wieku osiemnastego. Powiat szczyrzycki wyodrębnił się z części ziemi krakowskiej i był ogromny. Dość powiedzieć, iż zajmował obszar pięciokrotnie większy niż dzisiejsza Dominikana, czy półtora razy większy od europejskiego kraju – Luksemburga. Rozpościerał się od najwyższych szczytów Gorców po podkrakowski Tyniec (a w pewnym okresie czasu choćby od Tatr do samego Krakowa). Ziemie te dzierżyli król i możne rody Gryfitów, Śreniwitów oraz zakony cystersów i karmelitów. Królowie i możni panowie zakładali klasztory i zapraszali do Polski mnichów. Uczyli oni gospodarowania, rzemiosł, przetwórstwa i nowych upraw. Mozolnie tworzyli cywilizację. Jeden z najbardziej pracowitych i gospodarskich zakonów – trafił właśnie do Szczyrzyca. Na terenie powiatu szczyrzyckiego wyodrębniła się etnograficznie grupa ludności zwana Lachami Szczyrzyckimi.

Podczas zaborów, od roku 1783 Gdów należał do cyrkułu bocheńskiego. Powstał on na miejsce dawniejszego okręgu (dystryktu) wiśnickiego należącego do cyrkułu wielickiego. Urząd Cyrkularny w Bochni funkcjonował do 1854 roku. Urząd cyrkularny podlegał bezpośrednio Gubernium we Lwowie. Na jego czele stał rządca cyrkularny, nazywany potocznie starostą. Na terenie cyrkułu znajdowało się wiele dominiów pełniących również funkcje administracyjne. Przy ściąganiu podatków i objazdach komisarzy cyrkularnych funkcjonował ponadto dodatkowy podział cyrkułu na dystrykty.

Od 1867 roku po reformie administracyjnej Galicji, tak zwane miasteczko Gdów znalazło się w utworzonym wówczas powiecie wielickim, natomiast leżąca obok parafia Niegowić w powiecie bocheńskim. Granicę tych dwóch powiatów wyznaczał potok Lipnica.

1 kwietnia 1932 reforma administracyjna kraju zlikwidowała powiat wielicki. Zresztą reforma wiązała się wtedy z masową likwidacją powiatów. Łącznie zniesiono ich 21. Od tej pory Gdów był w powiecie myślenickim, granicząc przez cały czas na Lipnicach z powiatem bocheńskim.

Od 1975 roku do końca 1998 roku nie było w Polsce powiatów.

Od 1999 roku Gdów wraz z leżącą za Lipnicą parafią Niegowić znalazły się na nowo w przywróconym powiecie wielickim.

Idź do oryginalnego materiału