Miasto Gdańsk, wspólnie ze swoimi spółkami, oraz Politechniką Gdańską powołało Gdański Klaster Energii – porozumienie, którego celem jest budowa nowoczesnej, lokalnej społeczności energetycznej opartej na odnawialnych źródłach energii, biogazie i ciepłownictwie. To istotny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej miasta.
Gdański Klaster Energii (GKE) to dobrowolna inicjatywa zrzeszająca Gminę Miasta Gdańska, jej spółki oraz, w niedalekiej przyszłości, partnerów z sektora energetycznego. Już na etapie tworzenia projektu do współpracy przystąpiła Politechnika Gdańska, która podpisując porozumienie, została jednym z Partnerów Klastra. GKE nie stanowi odrębnej jednostki prawnej – funkcjonuje w oparciu o elastyczne porozumienie, umożliwiające wspólne planowanie i zarządzanie energią, rozwój lokalnych źródeł OZE oraz poprawę efektywności energetycznej.
Czym jest klaster energii?
To lokalne porozumienie zawierane przez różne podmioty, takie jak samorządy, przedsiębiorstwa, spółki komunalne, a także instytucje badawcze czy organizacje społeczne. Jego nadrzędnym celem jest kooperacja na rzecz wytwarzania, dystrybucji i zużywania energii (elektrycznej, cieplnej i biogazu) w sposób zrównoważony, efektywny i korzystny dla lokalnej społeczności oraz środowiska. Kluczową ideą klastra jest dążenie do lokalnej samowystarczalności energetycznej, co oznacza produkcję i wykorzystanie energii bezpośrednio tam, gdzie jest ona potrzebna.
Gdańsk na drodze zielonej transformacji
– Powołanie Gdańskiego Klastra Energii to istotny moment w procesie transformacji energetycznej Gdańska. To nie tylko narzędzie do osiągania samowystarczalności energetycznej, ale przede wszystkim platforma współpracy i innowacji, która łączy miejskie instytucje, spółki i partnerów zewnętrznych wokół wspólnego celu – zielonej przyszłości naszego miasta – podkreśla Piotr Kryszewski, dyrektor zarządzający ds. Zielonego Gdańska.
Gdański Klaster Energii to także realna korzyść dla mieszkańców – poprzez obniżenie kosztów energii w instytucjach publicznych, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Wspólna strategia i konkretne cele
W ramach Gdańskiego Klastra Energii powstaje kompleksowa Strategia Klastra – dokument, który określi kierunki rozwoju do 2030 roku. Wśród najważniejszych celów znajdują się:
- dekarbonizacja miejskiego systemu energetycznego i sieci ciepłowniczej,
- rozwój odnawialnych źródeł energii, kogeneracji i zielonego ciepła,
- wdrażanie innowacyjnych technologii (np. ORC, pompy ciepła, magazyny energii),
- tworzenie tzw. „wysp energetycznych” – samowystarczalnych obszarów produkujących własną energię,
- współpraca z partnerami takimi jak GPEC, PGE EC, Rafineria Gdańska czy CCGT Gdańsk,
- optymalizacja kosztów energii dla jednostek miejskich.
Inwestycje i innowacje – konkretne projekty
W najbliższych latach, w ramach klastra, zrealizowanych zostanie szereg projektów:
- ZOO w Oliwie – powstanie wyspa energetyczna oparta na OZE, efektywności energetycznej i zagospodarowaniu odpadów,
- Oczyszczalnia Ścieków „Wschód” – modernizacja instalacji, wykorzystanie biogazu i budowa własnych źródeł OZE,
- Wyspa Energetyczna Szadółki – stabilizacja pracy spalarni, kompostowni i elektrociepłowni dzięki energii odnawialnej i wspólnej infrastrukturze,
- Modernizacja szkół i instytucji publicznych – z zastosowaniem fotowoltaiki i magazynów energii.
Wypracowywane są także rozwiązania, które umożliwią sprzedaż nadwyżek energii przez miasto i jego spółki – szczególnie w okresach mniejszego zużycia, np. w weekendy czy wakacje.
W stronę samowystarczalności
W ramach klastra zidentyfikowano cztery główne obszary tzw. samobilansujące, które mają potencjał do osiągnięcia lokalnej niezależności energetycznej:
- Szadółki – oparte na biogazie, fotowoltaice i współpracy Portu Czystej Energii oraz Zakładu Utylizacyjnego,
- Rudniki – z dużym potencjałem energetycznym oczyszczalni ścieków „Wschód”,
- Letnica – obiekty komunalne z możliwością bilansowania w oparciu o PV i pompy ciepła,
- Oliwa/ZOO – innowacyjny model łączący energię, odpady i edukację.
Jędrzej Sieliwończyk
Urząd Miejski w Gdańsku
fot. www.gdansk.pl
