4 tygodni temu
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków zaprasza na ornitologiczne spacery, które odbędą się w całej Polsce w dniach 3-5 października 2025 r. Organizowana w ramach Europejskich Dni Ptaków akcja jest nie tylko wspaniałą formą spędzania czasu w łonie przyrody, ale również istotną misją naukową.
Europejskie Dni Ptaków – nieprzypadkowo jesienią
Początek października to w królestwie polskich ptaków okres wyjątkowo aktywny. Gatunki wędrowne przygotowują się do swoich rytualnych migracji – niektóre pokonują tylko kilkaset kilometrów, inne odlatują daleko za morze. Pierwsze klucze ptaków można już oglądać na niebie, a stada kolejnych podróżników odbywają właśnie ostatnie musztry w swoich letnich siedliskach. To najlepszy okres, aby je obserwować i… policzyć.
Europejskie Dni Ptaków (EDP) są tradycyjną okazją do zbierania informacji o gatunkach obserwowanych w Polsce jesienią. Zarówno przewodnicy wycieczek ornitologicznych, jak i wszyscy indywidualni uczestnicy spacerów mogą wypełnić specjalny elektroniczny raport, w którym pochwalą się swoimi obserwacjami. Formularze Szybki Raport oraz Elektroniczna Karta Obserwacji znajdują się na stronie internetowej otop.org.pl.
Dlaczego to ważne? Liczenie ptaków to jeden z kluczowych elementów monitoringu polskich populacji. Wyniki są ważnym bioindykatorem, który informuje o stanie środowiska naturalnego i zachodzących w nim zmianach. Zdaniem ekologów ptaki reagują na zanieczyszczenia i degradację siedlisk szybciej niż inne gatunki, w związku z czym analiza ich liczebności na danym obszarze może pełnić funkcję systemu wczesnego ostrzegania.
Zimorodek w roli głównej
Ambasodorem tegorocznej edycji EDP jest zimorodek (Alcedo atthis), jeden z bardziej urodziwych polskich ptaków, którego spotkać można przede wszystkim nad brzegami rzek. Nie jest to jednak zadanie łatwe, gdyż populacja w Polsce szacowana jest zaledwie na 2,5-6 tys. par lęgowych, a surowe zimy wyraźnie ograniczają liczebność.
Zimorodek jest łatwy do rozpoznania dzięki metalicznie niebieskiemu grzbietowi oraz piersi o pomarańczowym ubarwieniu. W ową szatę oblekają się obie płcie, choć samica w okresie lęgowym dodatkowo upiększa się ptasią szminką – jej żuchwa przebarwia się na pomarańczowo-różową. Większość życia ptaki spędzają jednak w pojedynkę, tworząc gniazda w ziemnych brzegach cieków. I tu ciekawostka – wbrew pozorom nazwa zimorodka nie odnosi się wcale do zimy. Pochodzi od prasłowiańskiego zemorodek, czyli ten, który rodzi się w ziemi.
Jesienne spacery z przewodnikami to wspaniała okazja, aby na własne oczy ujrzeć niebieskiego eleganta w czasie polowania. Zimorodki są wytrawnymi łowcami nurkującymi pionowo w toń wody, aby pochwycić swój rybi przysmak. A iż codziennie muszą zjeść równowartość 60 proc. wagi swego ciała, bacznie strzegą swoich nadrzecznych rewirów, nie dopuszczając intruzów.
Gdzie można wybrać się na ptakoliczenie?
W internetowej bazie OTOP-u znaleźć można dziesiątki wydarzeń, w których będzie można wziąć udział od piątku do niedzieli we wszystkich polskich województwach. W planach są m.in. spacery wzdłuż brzegów Wisły, wizyty w kluczowych ptasich ostojach, wypatrywanie odlatujących kluczy, a choćby emocjonujące przejścia przez tereny podmokłe. Jedne wycieczki przygotowane są myślą o małych dzieciach, inne wymagać będą nieco wytrwałości.
Organizatorzy obiecują możliwość obserwacji m.in. zimorodków, bielików, czapli białych i siwych, kormoranów, mew, a choćby tak rzadkich gatunków jak hełmiatka czy ogorzałka. Przewodnicy nie tylko podpowiedzą, gdzie szukać i jak się wsłuchiwać w ich nawoływania, ale w wielu przypadkach przewidziane jest również wypożyczanie lornetek i lunet. Wystarczy ciepło się ubrać i przygotować na wspaniałą przygodę.
Pełna lista proponowanych spacerów: https://otop.org.pl/wlacz-sie/europejskie-dni-ptakow/lista-wycieczek/
