Europa na zakręcie. „Radykalne cięcia socjalne jedynym ratunkiem”

Autor tekstu „Financial Times” przywołuje wypowiedź byłej niemieckiej kanclerz Angeli Merkel, która w przeszłości wskazywała na ogromne wydatki socjalne Europy. Jak ocenia Janan Ganesh, liczby się zmieniają, ale sedno sprawy pozostaje takie samo – są one za duże.

W przeszłości Merkel postulowała cięcia, chcąc „zabezpieczyć specyfikę europejskiego stylu życia”, ale teraz powody mają być zdecydowanie bardziej ważkie. Chodzi bowiem o ochronę życia Europejczyków. A na to potrzebne są środki.

„Jak inaczej finansować dozbrajanie w skali całego kontynentu niż poprzez redukcję wydatków na cele socjalne?” – wybrzmiewa z tekstu.

Wyjściem z niepewnej sytuacji geopolitycznej, którą co chwilę podsycają kolejne radykalne czy niespodziewane ruchy nowej administracji Donalda Trumpa, nie jest – według autora – dalsze zadłużanie się.

Radykalne cięcia wydatków socjalnych szansą na bezpieczeństwo Europy?

Inna opcja, którą analizuje autor, to podniesienie podatków. Według Ganesha mogłoby się to zdarzyć, ale warto rozważyć wszystkie „za” i „przeciw”.

Działania takie odbić mogłyby się na konkurencyjności Europy, m.in. właśnie względem USA. W tekście pojawiają się także przykłady Francji i Wielkiej Brytanii, które w ostatnim czasie próbowały podnosić podatki, w następstwie czego musiały mierzyć się potem z protestami czy konsekwencjami politycznymi takich działań.

Dotychczasowy styl funkcjonowania europejskich gospodarek był zdaniem autora kwestią „dziwnych okoliczności historycznych”, jakie nastały w drugiej połowie XX wieku. Ganesh zalicza do nich m.in. amerykańskie dotacje za pośrednictwem NATO i młodą populację krajów. Teraz, gdy społeczeństwo Europy się starzeje, zobowiązania emerytalne i zdrowotne stają się wyzwaniem.

„Potrzebny jest kryzys”

„Rządy będą musiały być bardziej skąpe w stosunku do osób starszych. Albo, jeżeli jest to nie do pomyślenia, biorąc pod uwagę wagę ich głosów, ostrze będzie musiało spaść na bardziej produktywne obszary wydatków” – ocenia autor.

W ocenie „Financial Times” wzrost wydatków socjalnych w ciągu ostatniego stulecia był „niepokojąco globalny„. Jednak „przewlekły dyskomfort” nie wystarczy, by społeczeństwo zaakceptowało tak radykalną reformę.

Do przeprowadzenia radykalnych cieć, zdaniem autora, potrzebny jest kryzys, który otworzy furtkę zmianom. Taki, jaki właśnie majaczy na europejskim horyzoncie. „Cięcia wydatków są łatwiejsze do sprzedania w imieniu obronności niż w imieniu uogólnionej idei efektywności” – podkreśla Ganesh.

Bardziej zmilitaryzowana, a mniej opiekuńcza Europa miałaby finalnie stać się bardziej podobna do USA niż kiedykolwiek. Zdaniem autora cały zabieg przekształcania Europy z kontynentu pełniącego rolę opiekuna w giganta obronności miałby jasny cel: osiągnięcie większej niezależności od mocarstwa USA i przetrwanie. „Wszystkie inne priorytety są drugorzędne” – skwitował.

Źródło: „Financial Times”