To przełomowy moment dla krajowej transformacji energetycznej. W kwietniu 2025 roku do oficjalnego rejestru Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki trafiła pierwsza w Polsce obywatelska społeczność energetyczna. Jej powstanie to nie tylko sukces lokalnej inicjatywy, ale również istotny sygnał, iż czas na decentralizację i oddanie realnej władzy nad energią obywatelom.
Czym są obywatelskie społeczności energetyczne?
To forma współpracy mieszkańców, samorządów i lokalnych przedsiębiorstw, która umożliwia wspólne wytwarzanie, magazynowanie i wykorzystywanie energii – zwykle ze źródeł odnawialnych. Społeczności te nie są nastawione na zysk, ale na korzyści środowiskowe, społeczne i lokalne bezpieczeństwo energetyczne.
Wpisanie stowarzyszenia MES-TOWN Łódź do wykazu prowadzonego przez URE to nie tylko formalność – to akt uznania nowej jakości w zarządzaniu energią. Od tej chwili społeczność może uczestniczyć w rynku energii jako samodzielny, prawnie chroniony podmiot.
Dlaczego to takie ważne?
Choć idea wspólnot energetycznych funkcjonuje w europejskim prawodawstwie od kilku lat, Polska długo zwlekała z jej wdrożeniem. Tymczasem to właśnie lokalne społeczności mogą być kluczem do zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym, zmniejszenia emisji CO₂ i ograniczenia kosztów energii dla mieszkańców.
MES-TOWN Łódź pokazuje, iż jest możliwe zorganizowanie ludzi wokół idei wspólnego działania na rzecz energii odnawialnej. Zamiast biernych odbiorców – aktywni prosumenci. Zamiast centralnego systemu – elastyczne, rozproszone sieci.
Co daje status obywatelskiej społeczności energetycznej?
Zgodnie z przepisami, podmioty wpisane do rejestru mogą korzystać z preferencyjnych zasad rozliczeń za energię, współdzielić infrastrukturę, zarządzać nadwyżkami energii i uczestniczyć w programach wsparcia. Co więcej – mają prawo decydować o kierunkach rozwoju swojej wspólnoty energetycznej.
W praktyce oznacza to realne oszczędności dla członków społeczności, większą niezależność od wahań cen energii i wzrost lokalnego bezpieczeństwa energetycznego.
Czy to początek szerszej zmiany?
Choć MES-TOWN Łódź jest pierwszą taką społecznością w Polsce, eksperci z URE i organizacji branżowych przewidują, iż w najbliższych miesiącach do rejestru trafią kolejne. To efekt długo wyczekiwanych zmian legislacyjnych oraz rosnącej świadomości społecznej.
Transformacja energetyczna nie może być tylko wielkoskalowym projektem państwa. Jej sukces zależy także od oddolnych działań – takich, które aktywizują społeczności lokalne i dają im narzędzia do działania.
Energia obywatelska = energia odpowiedzialna
Rozproszone źródła energii, mikroinstalacje, magazyny energii i inteligentne systemy zarządzania to dziś nie przyszłość, ale konieczność. W modelu obywatelskich społeczności energetycznych wszystkie te elementy mogą działać razem – dla dobra ludzi, nie tylko rynku.
Być może za kilka lat MES-TOWN Łódź będzie wspominana jako pierwszy krok na drodze do prawdziwie obywatelskiej energetyki w Polsce. A dziś? Jest żywym dowodem na to, iż transformacja może mieć ludzką twarz.
Źródło: ure.gov.pl, RED II
Fot.: Canva