Dwa lata rządu

Zdjęcie: PAP/Darek Delmanowicz

Przedłużanie strefy buforowej przy granicy z Białorusią, tymczasowe zawieszenie prawa do przyjmowania wniosków o ochronę międzynarodową i powrót do kontroli na granicy z Litwą i Niemcami – to kilka z rozwiązań, które zdecydował się wprowadzić w ostatnich dwóch latach rząd Donalda Tuska.

Inwestycje, rekordowe środki na obronność, szczelne granice, zacieśnianie stosunków Polski w dziedzinie bezpieczeństwa, inflacja poniżej 3 proc. i rozwój morskiej energetyki wiatrowej – tak rząd w sobotę podsumowuje dwa lata kadencji. Polska zasługuje na jeszcze więcej – ocenił premier Donald Tusk.

13 grudnia mijają dwa lata od powołania gabinetu Donalda Tuska składającego się z czterech koalicyjnych ugrupowań: KO, PSL, Polski 2050 i Nowej Lewicy.

„Za nami dwa lata. Dobre, chociaż bardzo trudne. Biorę za nie pełną odpowiedzialność. Jestem z nich dumny, ale wiem, iż Polska zasługuje na jeszcze więcej. Wierzę, iż Polaków na to stać. Jeszcze nie raz zadziwimy cały świat!”- napisał w sobotę na platformie X premier Donald Tusk.

Wzmocnienie szczelności granic i przeciwdziałanie instrumentalizacji migracji były i są wyzwaniem dla rządu Donalda Tuska od pierwszych miesięcy jego powstania. Jeszcze z początkiem 2024 r. MSWiA wskazało ochronę granicy polsko-białoruskiej jako jedno z priorytetowych działań w 2024 r.

W związku z presją migracyjną na wschodnią granicę oraz instrumentalizacją migracji, których celem jest „destabilizacja Polski i Unii Europejskiej”, rząd zdecydował się 13 czerwca 2024 r. wprowadzić zakaz przebywania w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Białorusią. Strefa buforowa jest cały czas przedłużana od 13 czerwca 2024 r. Ostatnie rozporządzenie w tej sprawie, które weszło w życie 5 grudnia, przedłuża obowiązywanie strefy buforowej o kolejne 90 dni.

Jak poinformowała PAP Komenda Główna Straży Granicznej, od 1 stycznia do 9 grudnia 2025 r. na odcinku granicy polsko-białoruskiej odnotowano ponad 29,4 tys. prób jej nielegalnego przekroczenia. „W analogicznym okresie 2024 r. odnotowano ponad 30,1 tys. (spadek o 2 proc.)” – dodała.

Aktualnie strefa objęta zakazem przebywania obejmuje odcinek granicy o długości 78,29 km, położony w zasięgu terytorialnym placówek SG w Michałowie, Narewce, Białowieży, Dubiczach Cerkiewnych i Czeremsze.

Na odcinku 59,24 km obszar objęty zakazem obejmuje 200 m od linii granicy państwowej. Na odcinku 15,26 km w rejonie rezerwatów przyrody strefa jest szersza i wyniesie ok. 2 km, a na odcinku ok. 3,79 km jej szerokość w głąb kraju wyniesie ok. 4 km.

Obszar strefy objętej zakazem nie obejmuje, co do zasady, miejscowości i szlaków turystycznych, tak aby skutki wprowadzonych ograniczeń były jak najmniej uciążliwe dla mieszkańców, turystów i podmiotów prowadzących działalność zawodową.

Jednocześnie przepisy ustawy z 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej wskazują katalog osób, których zakaz nie dotyczy, w tym m.in. osoby stale zamieszkujące, prowadzące działalność gospodarczą, wykonujące pracę zarobkową i uczące się na obszarze objętym zakazem. Ponadto w uzasadnionych przypadkach adekwatny komendant placówki SG może zezwolić na przebywanie na tym terenie innym osobom.

Jednym z ważniejszych wydarzeń tych dwóch lat rządów mającym bezpośredni wpływ na granicę polsko-białoruską było przyjęcie 15 października 2024 r. strategii migracyjnej „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030”.

Dokument – jak uzasadniał wtedy rząd – miał przyczynić się do stworzenia przejrzystych i bezpiecznych zasad imigracji, która będzie kontrolowana przez instytucje państwowe. Zakłada m.in., iż w przypadku zagrożenia destabilizacją państwa przez napływ imigrantów możliwe powinno być czasowe i terytorialne zawieszanie prawa do przyjmowania wniosków o azyl. Wyłączone mają być z tego zapisu tzw. grupy wrażliwe. Odnosi się do takich obszarów, jak: dostęp do terytoriów, dostęp do ochrony krajowej i międzynarodowej, warunki dostępu do rynku pracy, migracje edukacyjne, integracja, obywatelstwo i repatriacja, diaspora polska.

Najwięcej kontrowersji, szczególnie wśród ekspertów i przedstawicieli organizacji pozarządowych, wywołała możliwość wprowadzenia czasowego, terytorialnego zawieszenia prawa do przyjmowania wniosków o ochronę międzynarodową.

Możliwość ta została wykorzystana niecałe pół roku później. Aby jeszcze skuteczniej – w ocenie rządu – walczyć z instrumentalizacją migracji, 27 marca zaczęło obowiązywać rozporządzenie ws. czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na granicy z Białorusią.

Początkowo ograniczenie obowiązywało przez 60 dni, jednak za zgodą Sejmu może być przedłużane o taki sam okres. Również tu, podobnie jak w przypadku strefy buforowej, Rada Ministrów kilkukrotnie decydowała się na przedłużenie tego rozwiązania. Ostatni raz – 22 listopada.

Straż Graniczna, mimo ograniczeń, może przyjmować wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej od tzw. cudzoziemców z grup wrażliwych: małoletnich bez opieki, kobiet ciężarnych, osób, które mogą wymagać szczególnego traktowania, zwłaszcza ze względu na swój wiek lub stan zdrowia. Nie dotyczy ono także osoby, wobec której Straż Graniczna uzna, iż zachodzą okoliczności, które „jednoznacznie świadczą, iż jest ona zagrożona rzeczywistym ryzykiem doznania poważnej krzywdy w państwie, z którego przybyła bezpośrednio” do Polski.

Tagi: