DO GMIN MA WRÓCIĆ ZATWIERDZANIE TARYF ZA WODĘ i ŚCIEKI

W poniedziałek w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano informację o projekcie ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy – Prawo wodne.

Kluczową zmianą przewidzianą w projekcie jest ponowne przypisanie radzie gminy wyłącznej kompetencji do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy mają podlegać taryfy rozumiane jako zestawienie ogłoszonych publicznie cen i stawek opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków oraz warunki ich stosowania, z wyłączeniem taryf zmienianych w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług.

Nowe przepisy zakładają przypisanie PGW Wodom Polskim tylko kompetencji do ingerencji w proces zatwierdzania taryf o ile będą one ustalane na poziomie znacznie wyższym od średniego w danym regionie wodnym. „Tym samym zapewniona zostanie ustawowa ochrona interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych przez procedurę obowiązkowego uzyskiwania stanowiska od PGW Wody Polskie w przypadku wystąpienia zagrożenia ustalenia stawek opłat na znacznie wyższym poziomie niż średni” – napisano w informacji.

Zgodnie z projektem podstawowy tryb procedury zatwierdzania taryf za wodę i ścieki będzie, co do zasady, oparty na rozwiązaniach prawnych obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniu ścieków, jednakże proponuje się w tym trybie modyfikacje pozwalające zachować sprawdzone, merytoryczne rozwiązania.

Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne będzie inicjowało procedurę przekazując wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wniosek o zatwierdzenie taryfy wraz z projektem taryfy oraz uzasadnieniem we właściwym terminie przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) dokona formalnego sprawdzenia projektu taryfy pod względem zgodności z przepisami ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2023 r. poz. 537 z późn. zm.) oraz przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1478 z późn. zm.) i w tym zakresie opracuje rekomendacje dla rady gminy.

Rada gminy podejmie uchwałę o zatwierdzeniu taryf, we właściwym terminie od dnia złożenia wniosku, albo o odmowie zatwierdzenia taryfy, o ile zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne lub o ile nie przedstawiono wymaganych prawem stanowisk innych specjalistycznych organów.

Uchwała rady gminy zatwierdzająca taryfę wejdzie w życie po upływie odpowiedniego okresu od dnia jej ogłoszenia. Taryfy zatwierdzone w drodze uchwały rady gminy będą przede wszystkim ogłaszane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w Biuletynie Informacji Publicznej adekwatnej gminy. o ile rada gminy nie podejmie uchwały w ustawowym terminie od dnia otrzymania wniosku o ich zatwierdzanie, taryfy zweryfikowane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wejdą w życie – bez ich zatwierdzenia.

Jeżeli projekt taryfy zakłada wzrost cen i stawek opłat nowej taryfy dotyczącej odprowadzania ścieków lub zaopatrzenia w wodę do wysokości przewyższającej co najmniej o 15% średnią wysokość cen i stawek opłat taryfy dotyczącej odprowadzania ścieków lub zaopatrzenia w wodę w danym regionie wodnym – obowiązującej w roku poprzednim – wtedy wymagane będzie uzyskanie stanowiska organu regulacyjnego w zakresie zatwierdzenia taryfy.

Zdaniem autorów projektu proponowane rozwiązania pozwolą zapewnić odpowiednią ochronę społeczności lokalnej przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych na podstawie merytorycznych przesłanek. „Stanowisko wyrażone przez PGW Wody Polskie będzie stanowić dodatkową przesłankę, która pozwoli radzie gminy podjąć odpowiednie rozstrzygnięcie w zakresie zatwierdzenia taryfy. Wzrost cen za wodę lub ścieki wyższy o 15% niż średnia cena dostaw wody i odbioru ścieków będzie wymagał odpowiedniej analizy także przez organ regulacyjny” – wskazano w uzasadnieniu.

Zgodnie z projektem minister adekwatny do spraw gospodarki wodnej, nie później niż do dnia 31 października każdego roku, będzie ogłaszał, w drodze obwieszczenia, wysokość cen i stawek opłat taryfy dotyczącej zaopatrzenia w wodę dla wszystkich regionu wodnego obowiązującej w roku poprzednim oraz odprowadzania ścieków dla wszystkich regionu wodnego obowiązującej w roku poprzednim. PGW Wody Polskie będą analizować projekt taryfy wraz z uzasadnieniem pod względem zgodności z przepisami ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, a także zmiany warunków ekonomicznych wykonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działalności gospodarczej, w tym marżę zysku, oraz weryfikować koszty związane ze świadczeniem usług, pod względem celowości ich ponoszenia.

Dodatkowo zostanie zniesiona opłata za zatwierdzenie taryfy, co pozwoli ograniczyć koszty przedsiębiorstw wodociągowokanalizacyjnych.

Zdaniem resortu infrastruktury proponowane rozwiązania z jednej strony będą zgodne z oczekiwania strony samorządowej zmierzającymi do ponownego powierzenia gminom kompetencji do zatwierdzania taryf, a z drugiej zaś strony zapewnią realizację wniosków Najwyższej Izby Kontroli w zakresie uniknięcia konfliktu interesów oraz ochrony interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych.

Ministerstwo przewiduje, iż odpowiedni projekt zostanie przyjęty przez Radę Ministrów w III kwartale 2024 r.