Opłata ta ma na celu ograniczenie uszczelniania terenu – czyli pokrywania dużych powierzchni nieprzepuszczalnymi materiałami, takimi jak asfalt, beton czy kostka brukowa. Gdy naturalna retencja zostaje ograniczona, woda opadowa nie wsiąka w grunt, co prowadzi do spadku poziomu wód gruntowych i nasilenia problemów związanych z suszą. Ustawodawca postanowił więc zmotywować właścicieli dużych nieruchomości do inwestycji w rozwiązania retencyjne i do pozostawiania większej ilości terenów biologicznie czynnych.
Kogo dotyczy podatek od deszczu?
Nie każdy właściciel nieruchomości podlega tej opłacie. Dotyczy ona jedynie nieruchomości o powierzchni przekraczającej 3500 m², na których zabudowa lub inne prace budowlane zajmują ponad 70% terenu, ograniczając możliwość naturalnego wchłaniania wody. Co istotne, obowiązek ten odnosi się do terenów znajdujących się poza systemami kanalizacji (zarówno otwartymi, jak i zamkniętymi).
W praktyce opłata ta najczęściej dotyczy obiektów o charakterze komercyjnym – takich jak centra logistyczne, magazyny czy galerie handlowe – które w dużym stopniu są pokryte nieprzepuszczalnymi nawierzchniami. Obowiązek zapłaty może ciążyć zarówno na osobach fizycznych, jak i prawnych, organizacjach czy jednostkach samorządu terytorialnego.
Kto ustala wysokość opłaty?
Za naliczanie opłaty odpowiedzialne są lokalne władze – wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast. Korzystają oni z różnych źródeł informacji, takich jak ewidencja gruntów, decyzje o warunkach zabudowy, pozwolenia wodnoprawne czy zgłoszenia od samych właścicieli nieruchomości. Dane te służą do określenia, które działki podlegają opłacie i w jakiej wysokości.
Jak obliczany jest podatek od deszczu?
Wysokość opłaty zależy od kilku czynników, w tym od:
- jednostkowej stawki opłaty (ustalonej w rozporządzeniu),
- wielkości terenu, który utracił biologiczną czynność,
- oraz czasu (wyrażonego w latach).
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 26 października 2023 roku, stawki przedstawiają się następująco:
- 0,50 zł/m²/rok – brak urządzeń retencyjnych,
- 0,30 zł/m²/rok – urządzenia o pojemności do 10% rocznego odpływu,
- 0,15 zł/m²/rok – urządzenia o pojemności 10–30% odpływu,
- 0,05 zł/m²/rok – urządzenia o pojemności przekraczającej 30% odpływu.
Opłatę należy uiszczać kwartalnie. Właściciele objęci obowiązkiem otrzymują oficjalne zawiadomienie z dokładną kwotą do zapłaty. Zebrane środki trafiają głównie do Wód Polskich (90%), natomiast pozostałe 10% zasila budżet odpowiedniej gminy.