Darowizna mieszkania a prawo do zachowku

Darowizna jest regulowana przez artykuł 888 Kodeksu cywilnego i polega na bezpłatnym przekazaniu aktywów przez darczyńcę obdarowanemu bez oczekiwania na świadczenia zwrotne. Zachowek, opisany w artykule 991 Kodeksu cywilnego, ma na celu zabezpieczenie finansowe najbliższych członków rodziny spadkodawcy (zstępnych, małżonka oraz rodziców), którzy mogliby dziedziczyć z mocy ustawy, ale zostali pominięci w testamencie.

Prawo do zachowku

Prawo do zachowku jest szczególnie istotne, gdy spadkodawca za życia przekazał znaczny majątek, np. mieszkanie, osobom trzecim, zmniejszając wartość spadku. W takiej sytuacji darowizna mogłaby być używana do obejścia przepisów o dziedziczeniu, dlatego zachowek chroni interesy ustawowych spadkobierców. Przy ustalaniu wysokości zachowku uwzględnia się również wartość darowizn dokonanych przez spadkodawcę za życia, aby zapewnić, iż spadkobiercy otrzymają należną część majątku.

Zachowek od darowizny mieszkania

Zachowek przysługuje od każdej darowizny, która w istotny sposób zmniejsza wartość masy spadkowej. Roszczenie o uzupełnienie zachowku może dotyczyć zarówno nieruchomości, jak i cennych ruchomości. najważniejsze jest określenie wartości rynkowej nieruchomości w momencie darowizny oraz w chwili otwarcia spadku.

Osoby uprawnione mogą wnieść roszczenie przeciwko obdarowanemu, choćby jeżeli nie jest on spadkobiercą. Jednak, jeżeli darowizna została dokonana ponad dziesięć lat przed śmiercią spadkodawcy, prawo nie wymaga uwzględniania jej w masie spadkowej przy obliczaniu zachowku.

Obliczanie zachowku

Wartość zachowku oblicza się na podstawie bieżącej wartości rynkowej nieruchomości. Na przykład, jeżeli rodzic darował dziecku nieruchomość, a jej wartość znacznie wzrosła do momentu śmierci darczyńcy, pozostali spadkobiercy mogą ubiegać się o zachowek odpowiadający aktualnej wartości rynkowej tej nieruchomości.

Przykład obliczenia zachowku:

• Wartość rynkowa mieszkania: 500 000 zł
• Spadkobiercy ustawowemu przysługiwałoby 250 000 zł w ramach dziedziczenia.
• Zachowek dla dorosłego, pełnosprawnego uprawnionego wynosi połowę tej kwoty, czyli 125 000 zł.
• Dla osób małoletnich lub trwale niezdolnych do pracy zachowek wynosi 2/3 kwoty przysługującej w ramach dziedziczenia ustawowego.

Proces dochodzenia zachowku

Aby uzyskać zachowek od darowizny mieszkania, spadkobiercy muszą złożyć odpowiednie roszczenie. Roszczenie jest skierowane do obdarowanego, który musi wypłacić uprawnionym należne pieniądze.

Podsumowanie

• Zachowek chroni interesy ustawowych spadkobierców, zabezpieczając ich przed skutkami znacznych darowizn dokonanych przez spadkodawcę za życia.
• Prawo do zachowku przysługuje od każdej darowizny, która zmniejsza wartość masy spadkowej.
• Wysokość zachowku zależy od stopnia pokrewieństwa i sytuacji życiowej spadkobiercy.
• Proces dochodzenia zachowku wymaga określenia wartości rynkowej darowanej nieruchomości w momencie darowizny oraz w chwili otwarcia spadku.

Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!

Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.

Daniel Głogowski

Ekspert w swojej dziedzinie – Publicysta, pisarz i działacz społeczny. Pierwsze artykuły opublikował w 1999 roku dla międzynarodowych wydawców. Przez ponad 30 lat zdobywa swoje doświadczenie dzięki współpracy z największymi redakcjami. W swoich artykułach stara się podejmować kontrowersyjne tematy i prezentować oryginalne punkty widzenia, które pozwalały na głębsze zrozumienie omawianych kwestii.