Czerwone strefy w Polsce. Mieszkańcy żyją w napięciu. Będzie ewakuacja?

Ponad 16 tysięcy działek w zlewni Nysy Kłodzkiej zostało oznaczonych przez Wody Polskie jako obszary wysokiego ryzyka powodziowego. Mieszkańcy miejscowości takich jak Lądek-Zdrój, Trzebieszowice czy Radochów zmagają się z niepewnością dotyczącą przyszłości swoich domów. Chociaż władze lokalne zapewniają, iż masowe przesiedlenia nie są planowane, sytuacja pozostaje napięta.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce, wygenerowany w DALL·E 3.

Skala zniszczeń i działania naprawcze

Wrześniowa powódź 2024 roku wyrządziła ogromne szkody na południu Polski, zmuszając Wody Polskie do podjęcia pilnych działań naprawczych. Do połowy listopada udało się zrealizować 102 priorytetowe zadania w czterech województwach: dolnośląskim, opolskim, lubuskim i śląskim. Wartość prac wyniosła 3,8 miliona złotych, a działania obejmowały:

• Udrożnienie koryt rzecznych,
• Naprawę umocnień brzegowych,
• Wzmocnienie infrastruktury przeciwpowodziowej.

W powiecie kłodzkim szczególną uwagę poświęcono Białej Lądeckiej i potokowi Morawka, gdzie udrożniono łącznie 40 kilometrów cieków wodnych. W innych miejscach odbudowano wały i mury oporowe, a także naprawiono wyrwy brzegowe, które zagrażały lokalnym społecznościom.

Nowe wyzwania dla mieszkańców

Mieszkańcy „czerwonych stref”, oznaczonych jako tereny wysokiego ryzyka powodziowego, muszą zmierzyć się z wieloma wyzwaniami. Wprowadzenie nowych map zagrożenia powodziowego oznacza konieczność:

• Dostosowania domów do norm przeciwpowodziowych,
• Uwzględnienia ograniczeń w planach zagospodarowania przestrzennego,
• Zorganizowania życia w warunkach stałego zagrożenia powodziowego.

Rząd zapowiedział budowę nowych osiedli dla osób, które straciły domy. Inwestycje mają rozpocząć się wiosną 2025 roku, jednak w tej chwili realizowane są prace nad ustaleniem dokładnych lokalizacji i liczby potrzebnych mieszkań.

Planowane działania przeciwpowodziowe

Wody Polskie przewidują realizację około 270 zadań do końca 2025 roku, których łączny koszt wyniesie 87 milionów złotych. najważniejsze projekty obejmują:

• Modernizację wałów przeciwpowodziowych,
• Budowę nowych zabezpieczeń hydrotechnicznych,
• Udrażnianie koryt rzecznych i usuwanie rumoszu,
• Konserwację urządzeń wodnych.

Dodatkowo, szczególny nacisk zostanie położony na naprawę wyrw w brzegach Nysy Kłodzkiej w powiecie ząbkowickim, co ma najważniejsze znaczenie dla minimalizacji ryzyka przyszłych powodzi.

Wsparcie dla poszkodowanych

Pomoc dla osób dotkniętych powodzią obejmuje zasiłki na odbudowę domów oraz programy finansowania tymczasowego zakwaterowania. Jednak wielu mieszkańców skarży się na niewystarczającą skalę wsparcia. Dotychczas zasiłki otrzymało jedynie kilkaset rodzin, co stanowi niewielki procent wszystkich poszkodowanych.

Jakie są perspektywy?

Eksperci podkreślają, iż wrześniowa powódź uwydatniła konieczność kompleksowych działań w zakresie ochrony przeciwpowodziowej. najważniejsze rekomendacje obejmują:

• Zwiększenie retencji wodnej – budowa zbiorników retencyjnych i obszarów zalewowych,
• Modernizację systemów wczesnego ostrzegania,
• Lepsze planowanie przestrzenne – uwzględnianie ryzyka powodziowego w decyzjach inwestycyjnych,
• Edukację mieszkańców – szkolenia dotyczące zachowania w sytuacjach kryzysowych.

Co dalej z terenami zagrożonymi powodzią?

Mieszkańcy terenów zalewowych muszą przygotować się na długofalowe zmiany. Nowe przepisy dotyczące budownictwa mogą wymagać droższych inwestycji w ochronę przed żywiołami. Z kolei samorządy będą musiały dostosować plany zagospodarowania przestrzennego, co może wpłynąć na rozwój lokalnych społeczności.

Rząd i Wody Polskie zapowiadają, iż obecne działania to dopiero początek kompleksowych reform mających na celu poprawę ochrony przed powodziami w Polsce. Mieszkańcy południowych regionów kraju liczą, iż obietnice wsparcia zostaną zrealizowane, a nowe inwestycje skutecznie ograniczą skutki przyszłych żywiołów.